تعریف سواد مالی چیست؟

سواد مالی بر مدیریت مالی سرمایه‌گذاران چه تأثیری دارد؟

در دنیای امروز برای بقا در جامعه مدرن و مقاومت در مقابل تنوع و پیچیدگی بالای خدمات مالی، سواد مالی ضرورت بسیاری پیداکرده است. درنتیجه این ضرورت، افراد به‌طور چشمگیری به سمت بازارهای مالی تمایل پیداکرده‌اند که به همین دلیل، نیاز به افزایش آگاهی و سواد مالی در افراد شکل‌گرفته است. زیرا به‌ویژه افراد تازه‌کار برای موفقیت در بازار مالیِ پیچیدۀ امروز به اطلاعات اولیه برای شروع کار و ارزیابی تصمیمات خود نیاز دارند. از بازارهای مالی امروز که موردتوجه عموم قرارگرفته است، بازار سهام و سرمایه‌گذاری است که سواد مالی بر تصمیم به ورود و سرمایه‌گذاریِ موفق افراد در این بازار و درنتیجه وضعیت مالی آن‌ها بسیار مؤثر است.

سواد مالی چیست؟

آگاهی فرد نسبت به مسائل مادی و توانایی آن برای تصمیم‌گیری درست در این زمینه را سواد مالی می‌نامند. بنابراین به‌واسطه سواد مالی، افراد به سطح مناسبی از درک امور مالی مانند قوانین و مقررات موجود در این زمینه، پدیده‌های مالی و ماهیت آن‌ها دست پیدا می‌کنند.

موسسه رسمی حسابداران امریکا، سواد مالی را بدین گونه تعریف کرده است: «توانایی ارزیابی و مدیریت مؤثر امور مالی شخصی برای تصمیم‌گیری‌های مؤثر در راستای رسیدن به اهداف زندگی و دستیابی به سطح رفاه اقتصادی نسبی»

با توجه به اهمیت سواد مالی در سطح اقتصادی زندگی افراد، پژوهش‌های مختلفی در این زمینه انجام‌شده است. در پژوهشی الگویی مفهومی برای اندازه‌گیری سواد مالی افراد ارائه‌شده است. بر اساس این الگو می‌توان سواد مالی را با چهار مؤلفه رفتار، نگرش، مهارت و دانش اندازه‌گیری کرد.

با توجه به اینکه سواد مالی بر مدیریت پول بسیار تأثیرگذار است، لازم دانستیم در این بخش تعریفی ساده از مدیریت پول را نیز ارائه دهیم.

مدیریت پول: همان مطالعه منابع با‌اهمیتی است که منجر به موفقیت مالی شخص و خانواده می‌شود. به همین دلیل چهار فاکتور اعتبار، وجه نقد، بیمه و پس‌انداز برای اندازه‌گیری مدیریت پول معرفی‌شده‌اند.

مدیریت مالی شخصی: فرد یا خانواده برای تأمین مخارج زندگی به منابع مالی نیاز دارد. به تصمیماتی که توسط خانواده یا فرد برای فراهم کردن بودجه، پس‌انداز و منابع مالی موردنیاز گرفته می‌شود، مدیریت مالی شخصی می‌گویند. در این برنامه‌ریزی مالی اغلب خدمات بانکی همچون حساب پس‌انداز و وام، محصولات سرمایه‌گذاری مانند بازار سهام و اوراق مشارکت، خدمات بیمه و یا طرح‌های بازنشستگی مدنظر قرار می‌گیرند.

مصرف‌کنندگان منابع مالی به سه بخش «خانوارها»، «بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط» و نیز «بنگاه اقتصادی بزرگ» تقسیم می‌شوند که دراین‌بین خانوارها به دنبال منبع تأمین مالی برای مخارج زندگی هستند. حال در این میان، تأمین مالی و دانش مرتبط به آن از مهارت‌های ضروری در زندگی هستند که می‌بایست آموزش آن از کودکی شروع شود. این مهارت‌ها ازنظر رفتار اجتماعی به‌قدری مهم هستند که هم بر زندگی فرد و هم بر اجتماع تأثیر دارد.

متأسفانه دانش مالی افراد در کشور ما بسیار ضعیف است، به‌گونه‌ای که حتی افراد تحصیل‌کرده در رشته‌های مالی و حسابداری، شناخت کاملی از دانش تأمین مالی شخصی ندارند. این در حالی است که به همان اندازه که مهارت‌های تحصیلی اهمیت دارد، آموختن مهارت‌های مالی و اقتصادی نیز برای افراد ضرورت دارد.

توانایی مالی به فرد کمک می‌کند، امور مالی خانه و زندگی خود را برعهده‌گرفته و دخل‌وخرج خانه را مدیریت کند؛ به بیانی دیگر، مدیریت مالی شخصی به کنترل حس خرید ناگهانی، پرداخت به‌موقع قبض‌ها و اقساط، هزینه کردن متناسب با میزان اعتبار و اداره منظم امور مالی شخصی منجر می‌شود.

بنابراین بر اساس نتایج تحقیقات مختلف می‌توان گفت سواد مالی و مدیریت پول بر مدیریت مالی شخصی تأثیر مستقیم دارد.

با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش‌های متعددی تأثیر سواد مالی بر مدیریت مالی را بررسی کرده‌اند. دریکی از این پژوهش‌ها که جامعه هدف، سرمایه‌گذاران در بورس بودند؛ نتایج نشان داد سواد مالی تأثیر مستقیمی بر مدیریت مالی شخصی افراد دارد. به همین دلیل می‌توان از طریق بهبود دانش و سواد مالی، شناخت خود از ابزارها و محصولات مالی و درنتیجه شمولیت مالی را افزایش داد.

شمولیت مالی در تعریفی ساده فرایند توسعه دسترسی به هنگام و با هزینه پایین به خدمات و محصولات مالی است که هدف این فرایند، افزایش استفاده عموم جامعه از خدمات و محصولات مالی موجود در جامعه است. به همین دلیل گفته می‌شود سواد مالی فاکتوری مؤثر بر شمولیت مالی است.

در بالا مدیریت پول را تعریف و مؤلفه‌هایی برای اندازه‌گیری آن تعریف کردیم. بر اساس پژوهش‌ها این مؤلفه‌های مدیریت پول تأثیری مستقیم و معنادار بر سواد مالی فرد دارند.

لازم به ذکر است در تحقیقات انجام‌شده در زمینه سواد مالی، موضوعات مختلفی برای سنجش سطح سواد افراد جامعه بررسی‌شده‌اند که می‌توان تعریف سواد مالی چیست؟ گفت ارزش زمانی پول، مالیات، سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق مشارکت، تورم و بانکداری الکترونیک از مفاهیم مؤثر بر سواد مالی افراد هستند.

اهمیت سواد مالی بر زندگی اقتصادی سرمایه‌گذاران

در عصر حاضر تحولات اقتصادی و مالی جدیدی شکل‌گرفته است و این نیاز در افراد به وجود آورده است که برای توان مواجه با پیچیدگی‌های پیشرو، آگاهی و دانش خود را در زمینه مالی افزایش دهند. ازآنجاکه در امور مالی شخصی، کیفیت تصمیمات اتخاذشده تأثیری بلندمدت بر بقای مالی افراد دارد؛ ممکن است تصمیمات نامناسب تأثیرات منفی و جبران‌ناپذیری را به همراه داشته. بنابراین می‌توان ادعا کرد سواد مالی مناسب که ترکیبی از آگاهی، دانش، مهارت و رفتارهای ضروری است؛ رفاه مالی شخصی را برای فرد به همراه دارد.

بحث سواد مالی برای سرمایه‌گذاران در بازار سهام اهمیتی مضاعف دارد. زیرا سرمایه‌گذاری که آگاهی و سواد مالی مطلوب ندارد، نمی‌تواند به‌طور مطلوب از بازار مالی و ظرفیت آن استفاده کرده و درنتیجه سرمایه‌گذاری کارآمدی داشته. درنتیجه می‌توان گفت سواد مالی ناکافی برای این افراد علت اصلی در از دست دادن رفاه اقتصادی، عدم مشارکت در بازار سرمایه و عامل بازدارنده برای مالکیت سهام آن‌ها به شمار می‌رود.

سواد مالی چیست و چقدر اهمیت دارد؟

وقتی صحبت از مهارت های زندگی به میان می آید، ابتدا چه چیزی به ذهن می رسد؟ پاسخ بسیاری از افراد به این سوال، مهارت های مرتبط با شغل و کارهای روزمره آنها مانند آشپزی یا حتی نظافت خانه است، اما اینها تنها مهارت های مهم زندگی نیستند. یکی از مهارت های مهمی که کمتر کسی به آن توجه می کند سواد مالی است. در این مقاله سواد مالی را تعریف کرده و دلیل اهمیت آن را توضیح می دهیم. ما همچنین در مورد بهبود مهارت های مدیریت مالی مشاوره ارائه می دهیم. در نهایت به سوالات رایج در مورد سواد مالی پاسخ خواهیم داد. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

سواد مالی چیست؟

ترکیبی از دانش مالی، اعتبار و مدیریت بدهی، سواد مالی نامیده می شود که برای تصمیم گیری مسئولانه در مورد امور مالی و انتخاب های روزمره ما ضروری است. سواد مالی شامل پرداخت بدهی، بودجه بندی و درک تفاوت بین ابزارهای مالی مختلف است. آگاهی از این مشکلات در شرایط مالی خانواده تاثیر بسزایی دارد، زیرا والدین را وادار می کند تا درآمدهای خود را متعادل کنند، خانه بخرند، هزینه تحصیل فرزندان خود را پرداخت کنند و منبع درآمدی برای بازنشستگی داشته باشند.

در سیستم های پیشرفته و حتی کشورهای در حال توسعه مانند ایران، بی سوادی مالی اثرات منفی زیادی بر زندگی مردم دارد. در همه کشورهای جهان صرف نظر از مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، مصرف کنندگانی هستند که اصول مالی را نمی دانند. اگرچه سواد مالی تا حدی با سطح تحصیلات و درآمد افراد مرتبط است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که افراد با تحصیلات بالاتر و درآمدهای بالاتر می‌توانند به همان اندازه افراد کم سواد با درآمد کمتر نسبت به مسائل مالی ناآگاه باشند.

فکر کردن به امور مالی بسیاری از مردم را مضطرب و نگران می کند. بر اساس نظرسنجی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، اکثر مردم سرمایه گذاری مناسب برای بازنشستگی را ترسناک تر از یک شغل استرس زا مانند رفتن به دندانپزشک می دانند.

چرا آیا آموزش سواد مالی مهم است؟

1. مردم از نظر مالی مسئولیت پذیرتر شده اند

برنامه ریزی بازنشستگی یکی از مصادیق بارز افزایش مسئولیت مالی افراد است. برای برنامه ریزی بلندمدت گزینه های مختلفی مانند برنامه بازنشستگی اجتماعی پیش روی شماست، اما اگر آنقدر مصمم نباشید و دانش لازم را نداشته باشید، پس انداز و این گونه برنامه ریزی ها به دردتان نمی خورد.

2. پس انداز و سرمایه گذاری به این سادگی نیست

همه ما با تبلیغات گسترده ای از بانک ها و موسسات مالی مختلف مواجه می شویم که خدمات مختلف پس انداز و سرمایه گذاری ارائه می دهند. این خدمات در مقایسه با گذشته پیچیده‌تر شده‌اند و کاربران را ملزم می‌کند تا از بین گزینه‌های مختلف با نرخ بهره و تاریخ سررسید متفاوت انتخاب کنند. تصمیم گیری در این شرایط مستلزم آموزش است، زیرا انتخاب بین این گزینه ها می تواند بر توانایی افراد برای خرید خانه، پرداخت هزینه تحصیل فرزندان یا پس انداز برای بازنشستگی تأثیر بگذارد. حتی فکر کردن به این مشکلات می تواند شما را تحت فشار قرار دهد.

علاوه بر این، تعداد زیاد موسساتی که این خدمات مالی را ارائه می دهند و تنوع خدمات آنها می تواند تصمیم گیری را برای شما دشوار کند. بانک ها، موسسات مالی و اعتباری، شرکت های بیمه، شرکت های مدیریت مالی و سرمایه گذاری و سایر ارائه دهندگان خدمات مالی در تلاش برای جذب مشتری و ایجاد سردرگمی مشتریان هستند.

3. چشم انداز مالی در جهان در حال تغییر است

عوامل زیادی در بازار جهانی وجود دارد که باعث تغییرات مداوم در محیط مالی می شود. پیشرفت در فناوری و تجارت الکترونیک نیز بازارهای مالی را سریعتر و بی ثبات تر می کند. به همین دلایل داشتن سواد مالی و طراحی یک برنامه مناسب می تواند شما را از بسیاری از گرفتاری ها و مشکلات مالی نجات دهد.

4. پرداخت بدهی ها اهمیت بیشتری پیدا کردند

پرداخت بدهی‌ها و وام‌هایی که در طول همه‌گیری کرونا افزایش یافته است، یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که اکثر مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. بدون دانش و مهارت مالی، هیچکس نمی تواند اقساط این وام ها را به درستی و به موقع پرداخت کند.

بدهی بیش از حد می تواند زندگی را محدود کند و مردم را مجبور کند به جای پس انداز برای بازنشستگی یا پرداخت هزینه تحصیل فرزندان خود، برای زنده ماندن تلاش کنند. بدهی‌ها همچنین می‌تواند به حدی بزرگ شود که طلبکاران در تمام ساعات شبانه روز به دنبال آسایش خانواده باشند.

5. افزایش اعتبار مالی اهمیت بیشتری یافته است

اعتبار مالی را دست کم نگیرید. هرچه اعتبار بیشتری داشته باشید، افراد بیشتری می توانند به شما اعتماد کنند و در مواقع ضروری به شما پول قرض دهند. اگر اعتبار مالی ندارید، ممکن است حتی نتوانید شغل خوبی پیدا کنید. دانستن عواملی که بر توانایی مالی شما تأثیر می گذارد و نحوه ایجاد توانایی مالی می تواند در هنگام درخواست وام مسکن، اتومبیل یا سایر خدمات مالی در هزینه شما صرفه جویی کند. دلیلش خیلی ساده است؛ مردم و مؤسسات مالی و اعتباری بیشتر به فردی که توانایی مالی بیشتری دارد اعتماد می کنند. برای دریافت وام مالی باید سواد مالی لازم را داشته باشید.

چگونه سواد مالی خود را افزایش دهیم؟

اکنون که متوجه شدید سواد مالی چیست و چرا اهمیت دارد، باید بدانید که چگونه مهارت های مرتبط را تقویت کنید. چندین روش ساده برای بهبود مهارت های مالی شما وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

1. از وب سایت ها، پادکست ها و سایر منابع موجود آنلاین کمک بخواهید

امور مالی می تواند در طول زمان تغییر کند و توصیه های یک دهه پیش ممکن است امروز چندان مرتبط نباشد. بنابراین، شما باید از دانش فعلی استفاده کنید. یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای به‌روز ماندن، گوش دادن به بهترین پادکست‌ها در این زمینه یا استفاده از محتوای وب‌سایت‌ها و سایر منابع موجود آنلاین است.

چرا می گوییم به پادکست ها و سایت ها بروید؟ چرا که افرادی که خالق این آثار پرمخاطب هستند به طور مداوم محتوای خود را مطابق با آخرین تحولات اقتصادی به روز می کنند. بنابراین مطمئن خواهید بود که همیشه از تمامی تغییرات و اخبار مهم مطلع خواهید شد.

به علاوه، عضویت در پادکست‌ها و سایت‌ها معمولا رایگان است و نیازی نیست یک ریال هزینه کنید!

2. یک مربی مالی پیدا کنید

اگر به مهارت ها و سواد مالی خود اطمینان ندارید، می توانید از یک مربی مالی و سرمایه گذاری کمک و مشاوره بگیرید. گاهی اوقات دسترسی به فردی که به عنوان مشاور عمل می کند می تواند استرس و اضطراب ناشی از برخورد با امور مالی را کاهش دهد.

مربیان مالی و سرمایه گذاری رویکردهای متفاوتی دارند. برخی از این مربیان ممکن است تنها به عنوان مربی مالی و برنامه ریز عمل کنند و مدرک معتبری نداشته باشند. قبل از مشورت با این نوع مربیان، بهتر است شرایط آنها را به دقت بررسی کنید.

برخی دیگر از مربیان مالی مدارک و مجوزهای لازم را دارند و در چند جلسه سواد مالی را آموزش می دهند. این افراد مهارت های مالی را به صورت حرفه ای آموخته اند و قابل اعتمادتر هستند.

3. به فرزندان خود سواد مالی بیاموزید

برخی از مراکز و سایت های آموزشی نیز دوره های سواد مالی را برای کودکان و نوجوانان برگزار می تعریف سواد مالی چیست؟ کنند. این دوره ها به فرزندان شما کمک می کند تا مهارت های لازم برای مدیریت پول را به دست آورند. با استفاده از این دوره ها می توانید فرزندان خود را طوری تربیت کنید که در آینده مشکلات مالی کمتری داشته باشند.

هر چه زودتر مهارت ها و عادات مالی خوبی را در فرزندان خود ایجاد کنید، بهتر است. البته، شروع سواد مالی بعد از دبیرستان به آماده سازی فرزندان شما برای دنیای واقعی کمک می کند.

4. مقداری پس انداز برای روز پس انداز کنید

هیچ کس نمی داند فردا چه خواهد شد. ممکن است شرایط اضطراری پیش بیاید و ممکن است به پس انداز خود نیاز داشته باشید. همه گیری کرونا تنها نمونه ای از وضعیتی است که بسیاری از مردم به سختی امرار معاش می کنند.

با یادگیری مهارت های مدیریت مالی، می توانید راه هایی برای پس انداز در هر صورت پیدا کنید. با تمرین این روش ها عادات و مهارت های لازم برای حفظ سرمایه را پرورش خواهید داد.

5. از درخواست کمک نترسید

انجام کارها توسط خودتان یک راه عالی برای ایجاد اعتماد به نفس است، اما لازم نیست همه کارها را خودتان انجام دهید. اگر شرایط سخت شد، باید از نهادهای قابل اعتماد مانند موسسات یا مشاوران مالی کمک بگیرید. بدهکار بودن و دست و پنجه نرم کردن با مشکلات مالی شرم ندارد. بسیاری از افراد مانند شما هستند و تجربیات مشابهی را پشت سر گذاشته اند.

سوالات متداول در مورد سواد مالی

– چقدر به سواد مالی نیاز داریم؟

سلامت مالی به اندازه سلامت جسمی و روانی مهم است. برای اینکه از نظر مالی سالم باشیم باید مسائل مهم این حوزه را بشناسیم و برای رویارویی با شرایط سخت و پیچیده آماده باشیم. در نتیجه، داشتن دانش در سطح دکترا در اقتصاد و مدیریت مالی ضروری نیست، بلکه باید مفاهیم و مهارت های مالی اولیه را آموخت.

– سواد مالی شامل چه موضوعاتی می شود؟

• تعیین بودجه و بودجه؛
• توانایی پس انداز؛
• سرمایه گذاری و شرایط سرمایه گذاری موفق؛
• توانایی مدیریت موثر بدهی ها؛
• آگاهی از مسائل مالیاتی؛
• روشهای حفاظت از سرمایه و جلوگیری از سرقت فیزیکی و مجازی آن؛
• بیمه و امنیت مالی.

این مباحث در اکثر دوره های مهارت مالی تدریس می شود و هرکسی که می خواهد سواد مالی خوبی داشته باشد باید با این مفاهیم آشنا باشد.

مربی مالی کیست؟

این اصطلاح نسبتاً جدید است. مربی مالی کسی است که در مورد مسائل مالی به دیگران مشاوره می دهد. لزوماً همه مربیان مالی دارای مجوز نیستند و تخصص آنها ممکن است کاملاً با آنچه توصیه می کنند متفاوت باشد. به مربیان مالی در دنیا مربی سلامت مالی و مربی پول و سرمایه نیز گفته می شود.

– وظیفه مربی مالی چیست؟

نقش اصلی یک کوچ مالی و سرمایه گذاری ارائه اطلاعات و انگیزه است. به عنوان مثال، این مربیان بورس می توانند شما را در مورد مکان و زمان سرمایه گذاری راهنمایی کنند.

– مصداق سواد مالی چیست؟

یکی از مصادیق بارز داشتن مهارت مالی، توانایی مدیریت هزینه های روزانه است. در واقع با سواد مالی می توانید هزینه های خود را به گونه ای مدیریت کنید که مقداری پس انداز برای روز نگه دارید.

تعریف سواد مالی چیست؟

شکل‌گیری علف خرس بر پایه یک اصل ساده اما مهم و اساسی بوده است؛ اینکه موفقیت مالی یادگرفتنی و اکتسابی است و نباید برای رسیدن به آن مسیر سخت و پیچیده‌ای را تصور کنیم.

از نگاه علف خرس چیزی که به افراد برای رسیدن به موفقیت کمک می‌کند «آگاهی، دانش و مجموعه‌ای از مهارت‌های مالی است» چرا که تا رفتار درست با پول را یاد نگیریم و مهارت مدیریت کردن آن را نداشته باشیم رسیدن به استقلال مالی کاری سخت و دشوار است؛ از این رو علف خرس رسالت خود را در آموزش سواد مالی و فرهنگ سازی در این زمینه می‌داند و در تلاش است با ارتقای سطح دانش مالی افراد، نگرش صحیح مالی را ایجاد و مسیر رسیدن به رفاه مالی را برای همگان آسان کند.

اما سواد مالی چیست؟

تاکنون تعاریف متعددی از سواد مالی از سوی سازمان ها و نهادهای بین المللی ارائه شده است، برای مثال، یکی از موارد تعریف یونسکو از سواد، به سواد مالی اشاره داشته و همچنین سازمان همکاری و توسعه اقتصادی ( OECD ) بر اهمیت سواد مالی و نقش آن بر کسب رفاه مالی پرداخته است.

سواد مالی مجموعه ‌ ای از « دانش » و « مهارت ‌ ها » برا ی « برنامه ‌ ریزی و گرفتن تصمیمات مالی بهتر و موثرتر»، «مدیریت بهتر پول » و در نتیجه رسیدن به « موفقیت و رفاه مالی » است.
سوادمالی هدف نیست، یک « فرآیند گام به گام » تا رسیدن به موفقیت مالی است.

چرا سواد مالی اهمیت دارد؟

مدیریت پول، مهارتی شخصی است. برای هر فردی که قصد دارد به استقلال و موفقیت مالی برسد لازم است که ابزار لازم برای آموزش به خود دراین زمینه را فراهم کند و سواد مالی خود را از طریق گذراندن یک دوره ‌ ی اصول اولیه ‌ ی مدیریت و خرج ‌ کردن هوشمندانه ‌ ی پول ارتقا دهد.

ممکن است با خود فکر کنید که لازمه ‌ ی رسیدن به مهارت ‌ های مالی، شرکت در یک دوره ‌ ی تخصصی احتمالاً در دانشگاه یا دبیرستان بوده که فرصت آن دیگر از دست ‌ تان رفته است؛ اما واقعاً این ‌ طور نیست. همان ‌ طور که گفته شد، شما برای مدیریت پول خود ابتدا نیاز به درک یک ‌ سری اصول اولیه دارید و در کنار آن باید اراده و مسئولیت ‌ پذیری جهت رسیدن به چنین هدفی را کم ‌ کم به ‌ دست آورید و این واقعیت را بپذیرید که در خیلی از موارد، می ‌ بایست برای رسیدن به خواسته ‌ های بلندمدت خود، از تعریف سواد مالی چیست؟ خواسته ‌ های مقطعی و آنی صرف نظر کنید.

صرف وقت برای گسترش دانش مالی به شما کمک می ‌ کند تا موقع پس ‌ اندازکردن، سرمایه ‌ گذاری و هر تصمیم مالی دیگری بتوانید راحت ‌ تر و هوشمندانه ‌ تر تصمیم بگیرید. هر فردی می ‌ تواند ازطریق ارتقا دادن منابع و سرمایه ‌ هایی که دارد ازجمله مهارت، پول، دانش و تثبیت عادت ‌ های خوب، یک پناهگاه دائمی برای زندگی آسوده ‌ تر برای خود بسازد. پس سواد مالی به عنوان یکی از سرمایه ‌ های اصلی زندگی ‌ تان، به شما کمک خواهد کرد تا این پناهگاه محکم را بالای سرتان احساس کنید و زندگی توام با آرامش را سپری کنید.

سواد مالی به شما اجازه می ‌ دهد تا بدانید برای هریک از اقدام ‌ های مالی ‌ تان چه قدمی باید بردارید.

آیا باید بودجه ‌ بندی کنید؟ هوشمندانه پس ‌‌ انداز کنید؟ سرمایه ‌ گذاری کنید؟ برای خرید ‌ هایتان برنامه ‌ ریزی کنید؟

سواد مالی به شما کمک می ‌ کند تا تفاوت میان بدهی مطلوب و بدهی نامطلوب را بدانید و به ‌ طور مستمر برنامه ‌ های مالی خود شامل پس ‌ انداز، هزینه ‌ ها و مخارج و سرمایه ‌ گذاری را چک کنید. با کمک سواد مالی شما متوجه خواهید شد که چه چیزهایی را نمی ‌ دانید و در چه جاهایی باید از دیگران کمک بگیرید.

باسوادبودن درزمینه مالی به ‌ معنای برخورداری از این توانایی است که اجازه ندهید دغدغه پول داشتن یا نداشتن شما را از خوشحالی و رضایتمندی هنگام کارکردن تا زمان رسیدن به موعد بازنشستگی بازدارد.

جدیدترین تعریف سواد ازنظر یونسکو

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، تعریف جدیدی از باسوادی ارائه داده است.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید مفهوم سواد در قرن گذشته، تغییرات بسیاری کرده است و این چهارمین تعریف سواد است که توسط یونسکو به‌صورت رسمی اعلام می‌شود. به‌طور خلاصه و طبق این تعریف، باسواد کسی است که بتواند از خوانده‌ها و دانسته‌های خود تغییری در زندگی خود ایجاد کند.

با تعریف جدیدی که یونسکو ارائه داده باسوادی توانایی «تغییر» است و باسواد کسی است که بتواند با آموخته‌هایش، تغییری در زندگی خود ایجاد کند.

اولین تعریف

توانایی خواندن و نوشتن، اولین تعریفی که از سواد در اوایل قرن بیستم ارائه شد، صرفاً به توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری معطوف بود. طبق این تعریف، فردی باسواد محسوب می‌شد که توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری خود را داشته باشد.

دومین تعریف

اضافه شدن یادگرفتن رایانه و یک‌ زبان خارجی

در اواخر قرن بیستم، سازمان ملل تعریف دومی از سواد را ارائه کرد. در این تعریف جدید، علاوه بر توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری، توانایی استفاده از رایانه و یاد تعریف سواد مالی چیست؟ داشتن یک زبان خارجی هم اضافه شد. بدین ترتیب به افرادی که توان خواندن و نوشتن، استفاده از رایانه و صحبت و درک مطلب به یک زبان خارجی را داشتند، باسواد گفته شد.

قاعدتاً طبق این تعریف بسیاری از دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاهی کشور ما بی‌سواد محسوب می‌شوند چون دانش زبان خارجی بیشتر افراد کم است.

سومین تعریف

اضافه شدن ۱۲ نوع سواد:

سازمان ملل در دهه دوم قرن ۲۱، بازهم در مفهوم سواد تغییر ایجاد کرد. در این تعریف سوم کلاً ماهیت سواد تغییر یافت. مهارت‌هایی اعلام شد که داشتن این توانایی‌ها و مهارت‌ها مصداق باسواد بودن قرار گرفت. بدین ترتیب شخصی که در یک‌ رشته دانشگاهی موفق به دریافت مدرک دکترا می‌شود، حدود ۵ درصد باسواد است. این مهارت‌ها عبارت‌اند از:

• سواد عاطفی: توانایی برقراری روابط عاطفی با خانواده و دوستان
• سواد ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط مناسب با دیگران و دانستن آداب اجتماعی
• سواد مالی: توانایی مدیریت مالی خانواده، دانستن روش‌های پس‌انداز و توازن دخل‌وخرج
• سواد رسانه‌ای: این‌که فرد بداند کدام رسانه معتبر و کدام نامعتبر است.
• سواد تربیتی: توانایی تربیت فرزندان به نحو شایسته
• سواد رایانه‌ای: دانستن مهارت‌های راهبری رایانه
• سواد سلامتی: دانستن اطلاعات مهم درباره تغذیه سالم و کنترل بیماری‌ها
• سواد نژادی و قومی: شناخت نژادها و قومیت‌ها بر اساس احترام و تبعیض نگذاشتن.
• سواد بوم‌شناختی: دانستن راه‌های حفاظت از محیط ‌زیست
• سواد تحلیلی: توانایی شناخت، ارزیابی و تحلیل نظریه‌های مختلف و ایجاد استدلال‌های منطقی بدون تعصب و پیش‌فرض
• سواد انرژی: توانایی مدیریت مصرف انرژی
• سواد علمی: علاوه بر سواد دانشگاهی، توانایی بحث یا حل‌وفصل مسائل با راهکارهای علمی و عقلانی مناسب

ازآنجاکه باسواد بودن به یادگیری این مهارت‌ها وابسته شد، قاعدتاً سیستم آموزشی کشورها هم باید متناسب با این مهارت‌ها تغییر رویه می‌داد که متأسفانه فعلاً سیستم آموزشی کشور ما، هنوز هیچ تغییری درزمینه آموزش مهارت‌های ذکر شده نکرده است.

جدیدترین تعریف

علم با عمل معنا می‌شود.

بااین‌حال و به‌تازگی «یونسکو» یک ‌بار دیگر در تعریف سواد تغییر ایجاد کرد. در این تعریف جدید، توانایی ایجاد تغییر، ملاک باسوادی قرارگرفته است یعنی شخصی باسواد تلقی می‌شود که بتواند با استفاده از خوانده‌ها و آموخته‌های خود، تغییری در زندگی خود ایجاد کند. درواقع این تعریف مکمل تعریف قبلی است زیرا صرفاً دانستن یک موضوع به معنای عمل به آن نیست. درصورتی‌که مهارت‌ها و دانش‌آموخته شده باعث ایجاد تغییر معنادار در زندگی شود، آنگاه می‌توان گفت این فرد انسانی باسواد است.

چرا سوادمان باعث تغییر در زندگی‌مان نمی‌شود؟

جالب است بدانید که یادگیری در متون روان‌شناسی، به‌صورت ایجاد تغییر پایدار در رفتار تعریف می‌شود. پس ایجاد تغییر در رفتار، مهم‌ترین مؤلفه باسواد بودن است.

آموزش سواد مالی به کودکان یا خرید قلک؟

پایگاه خبری آوای رودکوف :سید محمدباقر غروی نخجوانی، از مدیران اجرایی و عملیاتی بازار سرمایه و عضو هیئت مدیره چندین شرکت سرمایه‌گذاری و مشاور شرکت‌های فعال در حوزه بازار سرمایه و هلدینگ‌ها است. نخجوانی علاوه بر این تجربیات، در موسسه‌ای که خود بنیان‌گذار آن است در زمینه فرهنگ‌سازی و آموزش سواد مالی فعالیت می‌کند. او معتقد است هیچ‌گاه برای آموزش مالی دیر نیست و در هرسنی می توان برای بهبود کیفیت زندگی خود اقدام کرد.

در ادامه گفتگویی با ایشان در زمینه سواد مالی داریم که می‌تواند پاسخگوی برخی از سوالات ما در این زمینه باشد.

تعریف شما از سواد مالی چیست؟ و چرا یادگیری آن ضروری است؟

وقتی صحبت از سواد مالی می‌شود چون خیلی از افراد آشنایی چندانی با این مفهوم ندارند، تصور می‌کنند سوادمالی به معنای یادگیری فرمول‌های پیچیده ریاضی است. در حالی که این‌طور نیست؛ سواد مالی یعنی اینکه دودوتا چهارتای مالی زندگی‌مان را یاد بگیریم و عادات درست مالی و مهارت‌های ساده‌ای را در خودمان پرورش بدهیم تا بتوانیم امور مالی یا بهتر بگویم جیب‌مان را مدیریت کنیم.

اما در مورد اینکه چرا یادگیری آن ضروری است جواب مشخص است چون در دنیای امروز اگر کسی مهارت مدیریت پول و دانش کافی برای استفاده از پول را نداشته باشد بدون شک نمی‌تواند خود را با شرایط اقتصادی - مثل شرایط تورمی – هماهنگ کند و ممکن است این مساله آسیب های مالی جدی را ایجاد کند. بنابراین هر فردی برای گرفتن تصمیمات مالی درست و مدیریت زندگی مالی‌اش نیاز به دانش مالی دارد.

چرا آدم‌ها به یادگیری سواد مالی اهمیت چندانی نمی‌دهند؟

به صورت کلی ما زمانی به یک موضوع اهمیت می‌دهیم که در گام اول با آن موضوع آشنا شویم و در گام بعد ضرورت آن را حس کنیم. متأسفانه در دوران مدرسه و حتی دانشگاه و سایر دوره‌های آموزشی، اهمیت چندانی به پول و اصول مدیریت مالی داده نشده است بنابراین بسیاری از ما تبدیل به تحصیل‌کردگانی همیشه مقروض شده‌ایم؛ بدون آنکه آموزشی در مورد مسائل پولی و مالی دیده باشیم. واقعیت این است که یک موضوع هر قدر هم مهم باشد تا زمانی که به آن پرداخته نشود، اهمیت آن برای مردم آشکار نمی‌شود. البته اوضاع رو به بهبود است و موسسات خصوصی اقدامات خوبی را برای گسترش این دانش آغاز کرده‌اند. مهم این است که بدانیم با یادگیری می‌توانیم تغییرات مثبتی را در زندگی خود ایجاد کنیم.

چه زمانی بهترین موقع برای شروع و یادگیری آموزش‌های مالی است؟

هیچ‌گاه برای یادگیری نیست. شما ممکن است فرد جوان، میانسال و بازنشسته باشید. در هر سنی که قرار دارید باید با استراتژی‌های مالی مناسب سن و سرمایه خود شما آشنا باشید. به عنوان مثال؛ دوران جوانی باید به افزایش ثروت فکر کنیم و ریسک بیشتری انجام دهیم، زیرا فرصت جبران بیشتری داریم. یا استراتژی مناسب در میانسالی؛ از یک طرف افزایش ثروت و از طرف دیگر اقدام جدی برای چیدن برنامه بازنشستگی‌مان است. دوران بازنشستگی هم استراتژی خودش را دارد. در دوران بازنشستگی ما در حال خرج ثروتی هستیم که سال‌ها برایش تلاش کرده‌ایم. بنابراین نمی‌توانیم ریسک‌های خیلی بزرگ انجام دهیم. با توجه به مخارج این دوران و ظرفیت تعریف سواد مالی چیست؟ جسمی و روحی خود باید محتاطانه‌تر رفتار کنیم تا به مشکل برنخوریم. در حال اما بهترین زمان برای یادگیری از نظر کارشناسان دوران کودکی است. این آموزش‌ها حتی از سه سالگی قابل اجرا هستند که توسط والدین به کودکان منتقل می‌شود. بنابراین والدین می‌توانند از طریق آشنایی با روش‌های صحیح آموزش مالی به کودکان، آن‌ها را برای توانمند شدن به لحاظ مالی در بزرگسالی آماده کنند.

آموزش مالی به کودکان یکی از مهم ترین توانمندی هایی است که والدین نباید نسبت به آن بی‌تفاوت باشند.

با توجه به محدودیت‌های منابع آموزشی در این زمینه چه کاری می‌توان انجام داد که به درک درستی از امورمالی شخصی برسیم و زندگی مالی‌مان را بهتر مدیریت کنیم؟

می‌توانیم آموزش بینیم. امروزه کتاب‌ها، مجلات و منابع رایگان فراوانی به صورت آنلاین در دسترس ما قرار دارد که به موضوع سواد مالی می‌پردازند. خیلی از موسسات نیز دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنند. مشاوره و گفت‌و‌گو با افراد موفق هم می‌تواند روش خوبی برای افزایش دانش مالی باشد. مهم این است که نسبت به این مسئله‌ی مهم بی‌تفاوت نباشیم و از هر راهی که می‌تونیم دانش خود را افزایش دهیم. شرایط اقتصادی پیچیده است و باید بتوانیم همگام با اوضاع اقتصادی گام برداریم و برای تغییرات آماده باشیم و بتوانیم عکس‌العمل مناسبی نشان دهیم. بهبود اوضاع مالی، نه تنها کیفیت مالی زندگی را افزایش می‌دهد بلکه می‌تواند ذهن ما را نیز از استرس رهایی دهد و روابط ما با اطرافیان‌مان را نیز بهبود دهد.

به نظر شما چرخه ثروت و فقر و شاید بهتر باشد بگوییم موفقیت یا عدم موفقیت مالی، چگونه شکل می گیرد؟

برخی افراد فکر می‌کنند که داشتن یا نداشتن پول، شرط لازم و کافی برای موفقیت یا عدم موفقیت مالی است. یعنی معتقدند تنها کسانی به موفقیت مالی می‌رسند که والدین ثروتمند داشته‌اند و در غیر این صورت هیچ شانسی برای موفقیت ندارند. در حالی که واقعیت اینگونه نیست. تحقیقات نشان داده نیمی از افراد ثروتمند جهان، خانواده ثروتمندی نداشته‌اند. آن‌چه به این افراد کمک کرده که موفق شوند، تلاشی است که با دانش همراه کرده‌اند. بنابراین ابتدا باید نگرش درستی به امور مالی داشته باشیم. اگر فکر کنیم تلاش و مطالعه جواب نمی‌دهد و هیچ اقدامی هم نکنیم، در آغاز راه به خود باخته‌ایم. مسیر موفقیت مالی آسان نیست ولی طی نمودن آن غیرممکن نیست و تنها کسانی موفق می‌شوند که آگاهانه در این مسیر گام بردارند.

شما به عنوان کارشناس مالی و کسی که سال‌ها در این زمینه کار کرده، می توانید منبعی را برای مطالعه بیشتر معرفی کنید؟

بله. یکی از سایت‌هایی که به‌طور ویژه به موضوع سواد مالی می‌پردازد سایت «علف خرس» است. در این سایت آموزش‌های زیادی در ‌زمینه‌های مدیریت مالی شخصی (شامل بودجه‌بندی، مدیریت هزینه و خرج، پس‌انداز، سرمایه‌گذاری)، روانشناسی و موفقیت مالی، آموزش سواد مالی به کودکان، آموزش سواد مالی به‌ خانم‌ها و خرید هوشمندانه دسترسی داریم. انتشار مجله چاپی «راهنمای سرمایه‌گذاری» و نشریه الکترونیک «نقشه وزیری» که اولین نشریه چند رسانه‌ای در زمینه سواد مالی است، از دیگر امکاناتی است که در این سایت در دسترس است.