ارزش بازار در بورس ایران

بازارهاي مالي مناسبات و ترتيباتي هستند كه امكان معامله تعهدات و ابزارهاي مالي را فراهم نموده و به تقابل عرضه و تقاضاي اين اسناد مي‌پردازند. بازارهاي مالي نيز بازارهايي هستند كه در آنها دارايي‌هاي مالي مثل سهام و اوراق قرضه كه ارزش آنها به ارزش توليدات و خدمات ارايه شده توسط شركت‌هاي منتشر كننده آنها وابسته است، مبادله مي‌شوند. تفاوت دارايي‌هاي مالي با دارايي‌هاي واقعي در اين است كه دارايي‌هاي واقعي ماهيت فيزيكي دارند مانند اتومبيل، املاك و مستغلات، و وسايل منزل.

مشاهده نقشه بازار بورس امروز 🗠 نمای بازار بورس ایران

ساده ترین راه مشاهده وضعیت کلی نمای بازار، نقشه بازار بورس تهران است.هدف از ارائه این نقشه در سایت پرشیا بورس مشاهده سریع نمادهای بورسی به‌صورت شماتیک است.

نمای امروز بازار بورس ایران و تابلو بورس تهران :

این نقشه متعلق به امروز است و نمای بازار بورس اوراق بهادار تهران (بورس ویو) را نمایش میدهد.

هدف از نقشه بازار بورس چیست؟

هدف مشاهده سریع نمادهای بورسی به‌صورت شماتیک و بررسی وضعیت صنایع مختلف از طریق بصری است. در واقع دماسنج بازار است و وضعیت بازار سرمایه را نمایش میدهد. به شما کمک می کند تا سهامی که معمولا از میدان دید شما خارج هستند را به راحتی پیدا کنید. سهامداران و سرمایه گذاران می‌توانند به‌سادگی تمام سهم‌های بورس را که از دید فعالان بازار سرمایه خارج هستند را پیدا نمایند. نقشه بورس اطلاعات را به‌صورت سریع، دقیق و آنلاین در اختیار کاربران قرار داده و با نگاه‌داشتن نشانگر موس بر روی نمادهای بورسی ریز اطلاعات هر سهم (قیمت، حجم، ارزش،…) به نمایش درخواهد آمد.

نقشه رنگی یا همان هیت مپ بازار بورس چگونه است؟ به‌صورت کلی وضعیت نمادها و گروه‌های صنعت را به‌صورت رنگی (تابلوی سبز و قرمز بورس) و در ابعاد مختلف در یک قاب نشان می‌دهد. ویژگی نمایش در این مدل تفاوت رنگ‌ها برای هر نماد و اندازه یا مساحت اختصاص داده‌شده به هر نماد است. هرچه قیمت سهم از منفی (رنگ قرمز) به سمت قیمت‌های مثبت (رنگ سبز) میل نماید رنگ هر چهارضلعی نیز متفاوت نمایش داده خواهد شد. همچنین اندازه و مساحت هرکدام از نمادها بستگی به حجم معاملات و سهام (ارزش بازاری سهم) هر شرکت دارد.

چرا از نمای بازار بورس استفاده کنیم؟

در واقع شاخص کل بورس تهران و دیدبان بازار امروز است که نما امروز بورس تهران و نمای بازار فرابورس را نمایش میدهد. گرافیک و تصویر برای انتقال مفاهیم در اکثر مواقع بهتر عمل می‌نماید. استفاده از این قاب بین سرمایه‌گذاران و تحلیل گران بازار سرمایه از جذابیت بالایی برخوردار است. با نگاه کردن به این المان بصری می‌توان به‌سرعت و دقت از کلیت بازار در لحظه مطلع گردید. برای بررسی این امر از طریق شاخص صنعت و شاخص کل نیاز به محاسبات و بررسی زمان‌برتری وجود دارد. با توجه به وجود رنگ برای دیدن وضعیت قیمتی سهم و اندازه و مساحت برای دیدن وضعیت حجم معاملات در نقشه بازار بورس اطلاعات به‌صورت کامل از این طریق دریافت می‌گردد.

عملکرد شرکت بورس اوراق بهادار تهران در سال مالی ۱۳۹۹

سال ۱۳۹۹ برای بورس اوراق بهادار تهران دوره‌ای ویژه و کم‌سابقه بود. بورس تهران در این سال روندی پر فراز و نشیب را پشت سرگذاشت به گونه‌ای که از ابتدای سال تا ۱۹ مرداد ماه، شاخص کل روندی صعودی را در پیش گرفت و پس از آن روندی کاهنده را شاهد بود. ورود نقدینگی فزاینده توسط سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بازار سهام، نقش مهمی در رشد شاخص کل بورس تهران داشت به گونه‌ای که در این سال حدود ۱۱ میلیون کد معاملاتی جدید برای علاقمندان ورود به بازار سهام صادر شد. پس از آن و با خروج هیجان‌آلود نقدینگی از بازار، روند قیمت سهام و شاخص کل نزولی شد و این روند تا پایان سال ۱۳۹۹ نیز ادامه یافت. با وجود روند نوسانی شاخص کل بورس تهران در سال ۱۳۹۹، این متغیر مهم بازار سرمایه سال یادشده را با رشد قابل توجه ۱۵۵ درصدی به پایان رساند. دیگر متغیرهای بورس اوراق بهادار تهران نیز سال ۱۳۹۹ را با نرخ‌های رشد مناسبی به انتها رساندند. ارزش بازار سهام بورس تهران در این سال با رشدی ۱۷۹ درصدی از ۱۸,۷۳۲ به ۵۲,۲۳۰ هزار میلیارد ریال افزایش یافت. ارزش معاملات سهام نیز سال ۱۳۹۹ را با رشد چشمگیر ۴۲۴ درصدی به پایان رساند و از ۴,۶۷۴ به ۲۴,۴۹۱ هزار میلیارد ریال رسید. معاملات اوراق بدهی نیز رشد ۱۱۹ درصدی را تجربه کرد و صندوق‌های قابل معامله نیز رشد ۴۵۳ درصدی سال ۱۳۹۸ را به خوبی ادامه دادند و با رشد ۵۵۹ درصدی ارزش معاملات خود را به ۲,۲۷۰ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۹ رساندند. بازار مشتقه که سال گذشته رشد ۳۱۱ درصدی را تجربه کرده بود نیز سال ۱۳۹۹ را با رشد کم‌نظیر ۸۷۸ درصدی به انتها رساند. تداوم رشد معاملات ابزار مشتقه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله بیانگر توجه سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به ابزارهای نوین مالی و بهره‌‌گیری سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای از نهادهای مالی برای حضور غیرمستقیم در بازار سرمایه است و رشد متوازن این دو می‌تواند به توسعه‌ی پایدار بورس اوراق بهادار تهران بیانجامد. در کنار رشد متغیرهای کلیدی بورس تهران، پذیرش ۶۸ شرکت، ۱۵ اوراق بهادار با درآمد ثابت و ۸ صندوق سرمایه‌گذاری از دیگر اقدامات مؤثر بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۹ بوده است.
با افزایش درخورملاحظه‌ی حجم و ارزش معاملات، رشد تنوع ابزارهای مالی قابل معامله و رشد فزاینده سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در بورس اوراق بهادار، سازوکار نظارت بر معاملات در این بازار مالی نیز با راه‌اندازی سامانه‌ی نظارتی جامع بورس اوراق بهادار تهران (سنجش) وارد مرحله‌ای جدید شد. این سامانه‌ی نوین نظارتی که راه‌اندازی آن از سال گذشته در برنامه بورس تهران قرار داشت، با بهره‌مندی از فناوری روزآمد، امکانات بسیاری برای ناظران بازار اوراق بهادار فراهم می‌آورد و پس از تکمیل مراحل پایانی، افزون بر بهبود توان نظارتی، امکان پیشگیری به موقع از وقوع تخلفات را به صورت هوشمندانه و مبتنی بر الگوریتم‌های پیشرفته در اختیار بورس قرار می‌دهد.
بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۹ نیز همچون سال‌های گذشته به روند فزاینده‌ی خود در تأمین مالی اقتصاد ملی ادامه داد. میزان تأمین مالی از طریق بورس اوراق بهادار تهران با رشدی ۱۴۷ درصدی به ۹۶۳ هزار میلیارد ریال رسید. ظرفیت بالا و رو به رشد بورس اوراق بهادار تهران در تأمین مالی پایدار اقتصاد ملی برای فعالان و مسئولان اقتصادی به اثبات رسیده و توجه به بهره‌مندی از این توانمندی، افق‌های جدیدی پیش‌روی بورس اوراق بهادار تهران و بازار سرمایه ایران گشوده است.
پروژه ملی سهام عدالت که نزدیک به یک دهه از آغاز آن می‌گذرد در سال ۱۳۹۹ با آزادسازی بخش مهمی از آن در بورس تهران وارد مرحله‌ای جدید و مهم شد. با آزادسازی سهام عدالت، بورس تهران پذیرای نزدیک به ۵۰ میلیون سهامدار شد که بیشتر آنها برای نخستین بار حضور در بازار سرمایه را تجربه می‌کردند. در همین ارتباط پذیرش شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بورس تهران به گسترش جغرافیایی سهامداران و افزایش ضریب نفوذ بازار سرمایه در میهن عزیزمان انجامید. پذیرش دو صندوق دارا یکم و پالایشی یکم در سال ۱۳۹۹ رویدادی مهم برای اقتصاد ملی، بازار سرمایه و بورس تهران بود که زمینه جذب سرمایه‌گذاران بیشتری را در بازار سهام فراهم آورد و فرآیند خصوصی‌سازی را با رویکرد و روشی جدید رونق بخشید.
هیأت مدیره بورس اوراق بهادار تهران با سپاس از تمامی کنش‌گران اقتصادی به ویژه فعالان بازار سرمایه، سهامداران و کارکنان شرکت که با تلاشی خستگی‌ناپذیر و دلی پرامید برای توسعه‌‌ی ایران می‌کوشند، امیدوار است که روند رو به رشد بورس اوراق بهادار تهران و توسعه‌ی زیرساخت‌ها، ریزساختارها و ابزارهای مالی این بازار کمکی برای رونق تولید، سربلندی و آبادانی ایران باشد.

کلیاتی درباره شرکت

۱ تاریخچه

شرکت بورس اوراق بهادار تهران (سهامی عام) به موجب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب اول آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی و مجوز ثبت شماره ۱۲۱/۳۳۵ سازمان بورس و اوراق بهادار، در تاریخ ۱۳۸۵/۹/۱۵ تحت شماره ۲۸۶۵۰۲ نزد مرجع ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید و فعالیت عملیاتی خود را از اوایل دی‌ماه همان سال آغاز کرد. نماد بورس اوراق بهادار تهران در تاریخ ۱۳۹۵/۷/۲۳ در فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران درج و در تاریخ ارزش بازار در بورس ایران ۱۳۹۵/۷/۶ پذیرش و در تاریخ ۱۳۹۵/۱۰/۱ در بازار اول – تابلوی اصلی بازگشایی و معامله شد.

۲ موضوع فعالیت

موضوع فعالیت شرکت مطابق اساس‌نامه، به شرح زیر تعیین‌شده است:

. تشکیل، سازمان‌دهی و اداره بورس اوراق بهادار به‌منظور انجام معاملات اوراق بهادار پذیرفته‌شده در بورس توسط اشخاص ایرانی و غیر ایرانی مطابق قانون و مقررات.
. پذیرش اوراق بهادار از جمله اوراق بهادار ناشران خارجی مطابق قانون و مقررات.
. تعیین شرایط عضویت برای گروه‌های مختلف از اعضا، پذیرش متقاضیان عضویت، وضع و اجرای ضوابط حرفه‌ای و انضباطی برای اعضا، تعیین وظایف و مسئولیت‌های اعضا و نظارت بر فعالیت آن‌ها و تنظیم روابط بین آن‌ها مطابق قانون و مقررات.
. فراهم آوردن شرایط لازم برای دسترسی عادلانه اعضا به‌منظور انجام معاملات اوراق بهادار.
. همکاری و هماهنگی با سایر نهادهای مالی که بخشی از وظایف مربوط به دادوستد اوراق بهادار یا انتشار و پردازش اطلاعات مرتبط با بورس اوراق بهادار را به عهده‌دارند، از جمله شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه.
. انجام تحقیقات، آموزش و فرهنگ‌سازی مرتبط با اوراق بهادار برای تسهیل، بهبود و گسترش دادوستد و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار.
. همکاری با بورس‌های دیگر در ایران و خارج از ایران به‌منظور تبادل اطلاعات و تجربیات، یکسان‌سازی مقررات و استانداردها و پذیرش همزمان اوراق بهادار مطابق قانون و مقررات.
. نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار.
. تهیه، جمع‌آوری، پردازش و انتشار اطلاعات مربوط به سفارش‌ها و معاملات اوراق بهادار.
. نظارت بر فعالیت ناشران اوراق بهادار پذیرفته‌شده مطابق قانون و مقررات.
. اجرای سایر وظایفی که مطابق قانون و مقررات به عهده شرکت گذاشته شده یا می‌شود.

۳ ترکیب سهامداران

تعداد سهام و ترکیب سهامداران شرکت در جدول شماره ۱ نشان داده‌شده است. بر اساس ماده ۵۴ قانون بازار اوراق بهادار هیچ سهامدار حقیقی یا حقوقی به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم نمی‌تواند بیش از ۲/۵ درصد از سهام شرکت را در اختیار داشته باشد. بر اساس ماده ۹ اساسنامه، سهامداران شرکت به سه گروه کارگزاران، نهادهای مالی و سایر اشخاص تقسیم می‌شوند که در هر زمان، حداکثر درصد سهام گروه‌های مذکور و تغییرات بعدی آن توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین می‌شود.

۴ فهرست سهامداران
فهرست سهامداران شرکت در هر یک از گروه‌های ارزش بازار در بورس ایران سهامداری در پایان سال ۱۳۹۹ در جدول زیر به نمایش درآمده است.

۵ سرمایه و تغییرات آن
سرمایه شرکت در بدو تأسیس مبلغ ۱۵۰ میلیارد ریال بوده که طی چند مرحله به مبلغ ۴,۰۰۰ میلیارد ریال در پایان سال مالی منتهی به ۱۳۹۹/۱۲/۳۰ افزایش‌ یافته است. تغییرات سرمایه شرکت از بدو تأسیس تاکنون به شرح جدول زیر است.

۶ وضعیت معاملات سهام بورس اوراق بهادار تهران

نماد بورس اوراق بهادار تهران از تاریخ ۱۳۹۰/۶/۱۳ در سه‌ طبقه کارگزاران، نهادهای مالی و سایر اشخاص (مطابق با مفاد اساسنامه شرکت) به ترتیب با نمادهای «ذبورس ۱»، «ذبورس ۲» و «ذبورس ۳» در بازار پایه فرابورس ایران درج و به‌صورت توافقی، از طریق کارگزاران فعال در فرابورس معامله می‌شد. از تاریخ ۱۳۹۵/۱۰/۱ با احراز شرایط انتقال شرکت به بورس اوراق بهادار تهران، سهام شرکت برای هر یک از دسته‌های سهامداری یادشده به ترتیب با نمادهای «کبورس»، «نبورس» و «بورس» منتقل و مورد معامله قرار گرفت. جدول زیر میزان معاملات سهام بورس اوراق بهادار تهران را در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ نشان می‌دهد.

۷ نیروی انسانی

نیروی انسانی به‌عنوان سرمایه اصلی و ارزشمند شرکت، نقش مهمی در اجرای برنامه‌های جاری و توسعه‌ای بورس اوراق بهادار تهران دارد. ترکیب نیروی انسانی شرکت در پایان اسفندماه ۱۳۹۹ در جدول زیر ارایه شده است.

۸ ساختار سازمانی

آخرین ساختار سازمانی شرکت در نمودار زیر نشان داده شده است. بر اساس این ساختار اداره امور اجرایی شرکت بر عهده مدیرعامل منتخب هیأت مدیره است. مدیران شرکت زیر نظر مدیرعامل در شش حوزه مدیریت عامل و حوزه‎های معاونت نظارت بر بازار، معاونت عملیات بازار، معاونت ناشران و اعضا، معاونت توسعه و راهبرد و معاونت اجرایی طبق ساختار پیش‌بینی‌شده وظایف محوله را انجام می‌دهند.

عملکرد مالی شرکت

۱ اطلاعات عملکرد

خلاصه‌ای از نتایج عملیات و عملکرد مالی شرکت در سال مالی منتهی به ۱۳۹۹/۱۲/۳۰ در جدول زیر ارایه شده است.

۲ اطلاعات وضعیت مالی

مهم‌ترین اقلام وضعیت مالی شرکت بورس اوراق بهادار تهران برای سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به شرح جدول زیر است.

۳ نسبت‌های مالی

مهم‌ترین نسبت‌های مالی شرکت بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به شرح جدول زیر است.

۴ تأمین مالی از طریق بورس

در سال ۱۳۹۹ تعداد ۱۳۴ شرکت پذیرفته‌شده در بورس به افزایش سرمایه اقدام کرده‌اند که مجموع افزایش سرمایه آن‌ها بالغ بر ۶۴۰,۵۵۰ میلیارد ریال بوده است. جدول زیر جزئیات تأمین مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را در سال ۱۳۹۹ نشان می‎دهد.

آشنایی با انواع بازارهای مالی در ایران

در این مقاله آموزش بورس با انواع بازارهای مالی در ایران آشنا می‌شویم و پس از طبقه بندی این بازارها، ویژگی‌های هریک را با هم بررسی خواهیم کرد.

جایگاه بخش مالی در اقتصاد یک کشور

نظام مبتني بر اقتصاد بازار در سطح كلان به وجود بازارهاي 4 گانه اعتقاد دارد. اين بازارها عبارتند از: بازار كالا، بازار كار، بازار پول و بازار سرمايه. تجزيه و تحليل بازارهاي 4 گانه تعادل عمومي را به اثبات مي‌رساند. دو بازار از بازارهاي ياد شده در ارتباط با بخش مالي مي‌باشد. بخش مالي روي دوم سكه اقتصاد است كه در واقع مكمل بخش واقعي اقتصاد است. بنابراين تعادل بلند مدت و با ثبات هر نظام اقتصادي هنگامي به دست مي‌آيد كه دو بخش مالی و اقتصادی با ارتباطات دروني خود در شرايط تعادلي عمل كنند. بر اين اساس مي‌توان گفت كه بخش مالي تزريق كننده حيات به بخش حقيقي اقتصاد است و منظور از توسعه مالي، توسعه سيستم يا بخش مالي يعني بازارها، نهادها و ابزارهاي مالي مي‌باشد.

بازارهای مالی در ایران

بازارهاي مالي مناسبات و ترتيباتي هستند كه امكان معامله تعهدات و ابزارهاي مالي را فراهم نموده و به تقابل عرضه و تقاضاي اين اسناد مي‌پردازند. بازارهاي مالي نيز بازارهايي هستند كه در آنها دارايي‌هاي مالي مثل سهام و اوراق قرضه كه ارزش آنها به ارزش توليدات و خدمات ارايه شده توسط شركت‌هاي منتشر كننده آنها وابسته است، مبادله مي‌شوند. تفاوت دارايي‌هاي مالي با دارايي‌هاي واقعي در اين است كه دارايي‌هاي واقعي ماهيت فيزيكي دارند مانند اتومبيل، املاك و مستغلات، و وسايل منزل.

یكي از راه‌هاي سرمايه گذاري خريد دارايي‌هاي مالي است. مزيت خريد دارايي‌هاي مالي نسبت به خريد دارايي‌هاي واقعي از ديدگاه اقتصادي اين است كه اولا دارايي واقعي كالاي مصرفي است نه وسيله پس انداز و سرمايه گذاري. دوم اينكه خريد دارايي‌هاي واقعي و بلااستفاده نگه داشتن آنها به اميد گرانتر شدن در آينده به معناي بلااستفاده نگه داشتن منابع كشور است و ارزش افزوده اي ايجاد نمي‌كند. مگر آنگه از آن استفاده شود.

چند نوع از دارايي‌هاي مالي عبارتند از: سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري در بانك‌ها، طرح‌هاي بازنشستگي كه توسط صندوق‌هاي بازنشستگي ارايه مي‌شود، انواع بيمه نامه‌هاي شركت‌هاي بيمه و در نهايت اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار كه توسط كارگزاران خريد و فروش مي‌شود.

وظایف بازارهای مالی

بازارهای مالی به منظور رشد و توسعه اقتصادی کشور، وظایفی بر عهده دارند که عبارتند از :

• تخصیص بهینه منابع
• اداره و کنترل بنگاه‌ها و مدیران به کمک واسطه‌های مالی
• ایجاد سهولت در نظام مالی تجارت و مبادلات
• قیمت‌گذاری ریسک و فراهم کردن مکانیسم ادغام
• انتشار اطلاعات در بین تامین‌کنندگان وجوه مالی

طبقه‌بندی انواع بازارهای مالی در ایران

بازارهاي مالي بر پايه معيارهاي متفاوتي قابل طبقه‌بندي هستند:

1- طبقه‌بندي بر اساس نوع دارايي

2- طبقه‌بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

3- طبقه‌بندي بر اساس سررسيد تعهدات مالي

4- طبقه‌بندی براساس واگذاری فوری یا واگذاری آتی

5- طبقه‌بندی براساس ساختار سازمانی

انواع بازارهای مالی بر اساس نوع دارايي

الف) بازار سهام

در اين بازار، سهام شركت‌ها كه نشانگر مالكيت دارنده آن در شركت است، دادوستد مي‌شود.

ب) بازار اوراق بدهی

بازاري است كه در آن ابزارهاي با درآمد ثابت (اوراق قرضه) دادوستد مي‌شوند.

ج) بازار ابزارهای مشتق

بازاري است براي معاملات ابزارهايي مبتني بر دارايي‌هاي مالي يا فيزيكي از كه آن جمله مي‌توان به اختيار معامله و قرارداد آتي اشاره كرد.

انواع بازارهای مالی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

الف) بازار اولیه (Primary Market)

بازار اوليه جايي است كه بنگاه اقتصادي مي تواند در آن دارايي هاي مالي خود را با منابع مالي بلند مدت مبادله كند. در اين بازار منتشر كننده اوراق بهادار اقدام به فروش اين اوراق مي كند تا وجوه مورد نياز خود را تامين كند. دليل اصلي قابليت فروش اين اوراق وجود بازار ثانويه است.

ب) بازار ثانویه (Secondary Market)

در اين بازار اوراق بهاداري كه قبلا منتشر شده مورد خريد و فروش قرار مي‌گيرند. وجود اين بازار مشاركت‌كنندگان را مطمئن مي‌سازد كه مي‌توانند اوراق بهادار خود را به راحتي به فروش برسانند و مشكلي از نظر تبديل به نقد كردن دارايي‌هاي مالي‌شان نداشته باشند. در مورد اوراق قرضه كه داراي سررسيد مشخصي مي‌باشند، وجود اين بازارها اين امكان را فراهم مي‌آورد تا دارندگان اين اوراق مجبور به نگهداري آن‌ها تا تاريخ سررسيد نباشند. علاوه بر آن بازار ثانويه قيمت سهام جديدي كه قرار است در بازار اوليه عرضه شود را تعيين مي‌كند.

بازار ثانویه خود به دو زیر بازار تقسیم می‌شود:

1. بازار سازمان یافته بورس اوراق بهادار (Stock Market)

بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام می‌شود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است.

2. بازار فرابورس (Over the Center Market) بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد.

بازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

این بازار مربوط به معامله اوراق بهاداری است که در بازارهای فرابورس یا خارج از بورس معامله می‌شوند. از آنجایی که این بازار محلی مطمئن برای انجام معاملات است، بنابراین بسیاری از موسسات برای کاهش هزینه‌های کارمزد از این بازار استفاده می‌کنند.

یا اوراق مشارکت که در آن معاملات خصوصی بدون دخالت کارگزار، بین افراد عادی و یا سازمان‌های بزرگ انجام می‌گیرد. مزیت این بازار نپرداختن هزینه‌های بالای کارگزاری است.

انواع بازارهای مالی بر اساس سررسید تعهدات مالی

بازار پول

بازار پول بازاري براي دادوستد پول و ديگر دارايي‌هاي مالي جانشين نزديك پول است كه سررسيد كمتر از يكسال دارند. همچنين مي‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهاي مالي كوتاه مدت با ويژگي اندك بودن ريسك عدم پرداخت، نقدشوندگي و ارزش اسمي زياد نام برد.

سهام عادي

سهام عادي نوعي ابزار سرمايه‌گذاري است كه نشانگر مالكيت دارنده آن در يك شركت سهامي است و به دو دسته سهام با نام و سهام بينام تقسيم مي شود.

سهام ممتاز

سهام ممتاز نوعي اوراق بهادار است كه دارنده آن نسبت به درآمدها و دارايي‌هاي شركت، حق يا ادعاي محدود و معيني دارد. اين سهام زماني منتشر مي‌شود كه هزينة سهام عادي بالاتر باشد.

اوراق قرضه

اوراق قرضه اسنادي هستند كه به موجب آن‌ها ناشر متعهد مي‌شود مبالغ معيني (بهره سالانه) را در فاصله‌هاي زماني مشخص به دارنده پرداخت كند و در سررسيد، اصل مبلغ را بازپرداخت كند.

اوراق مشاركت

اوراقي است كه سود علي الحساب دارد و صادركننده اوراق متعهد مي شود اصل پول و سود قطعي را در تاريخ معين پرداخت كند.

طبقه‌بندی براساس واگذاری فوری یا واگذاری آتی

1- بازار نقدی یا آنی

معاملات فوری خرید و فروش اوراق بهادار و تحویل کالا در این دسته قرار می‌گیرند. بازار نقدی در مقابل بازار آتی قرار می‌گیرد و برخلاف بازار آتی که در زمان مشخصی در آینده صورت می‌گیرد، بازار نقدی در زمان حال انجام می‌شود.

2- بازار مشتقه

این بازار که از ابزارهایی مثل قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله برای معامله اوراق استفاده می‌کند، بیشتر، سرمایه‌گذاران خرد را به سمت خود جذب کرده است.

بورس کالا

یکی دیگر از بازارهایی که در ایران وجود دارد بورس کالا است که با توجه به نامش مشخص است که در آن کالاهای خامی نظیر زعفران، گندم، برنج، قیر و غیره، معامله می‌شود. این بازار که به دلیل وجود مشکلات مختلفی من جمله قیمت در بازارهای سنتی، شکل گرفته، بر مبنای خرید و فروش کالاهای فیزیکی بوده و براساس اوراق بهادار معامله‌ای شکل نمی‌گیرد.

ساختار بازار سرمایه کشور

نهادهاي مهم بازار سرمايه كشور عبارتند از:

1- شوراي عالي بورس

2- سازمان بورس و اوراق بهادار

3- شركت بورس اوراق بهادار

4- شركت بورس كالاي ايران

5- شركت سپرده گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه

6- نهادهاي مالي شركت مديريت فناوري بورس تهران

ارزش اسمی سهم

ارزش اسمي سهام همان است كه در روز تشكيل شركت پرداخت و يا تعهد شده و سرمايه شركت در مجموع قيمت اسمي سهام را تشكيل مي‌دهد به عنوان مثال: شركتي در را نظر بگيريد كه سرمايه دو آن ميليون ريال و به هزار سهم دو هزار ريالي تقسيم شده است. پس ارزش اسمي هر سهم اين شركت دو هزار ريال است.

ارزش بازاری سهم (Market Capitalization)

به مجموع ارزش روز یک شرکت سهامی عام گفته می‌شود. این ارزش از حاصل ضرب قیمت روز سهام در تعداد سهم‌های منتشر شده توسط شرکت بدست می‌آید. برای مشاهده ارزش بازار شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، کافی است نام یا نماد شرکت را در سایت tsetmc.com جستجو کنید. بنابرین دو عامل قیمت روز سهام یک شرکت و تعداد سهام منتشر شده توسط آن می‌تواند بر میزان ارزش بازار سهام آن شرکت اثر گذار باشد. هرچقدر شرکت، سهام بیشتری منتشر کند و به عبارتی سرمایه بیشتری داشته باشد جزو شرکت‌های با ارزش بازار بالا در نظر گرفته خواهد شد.

برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و قیمت های لحظه ای سهام به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.

پیش بینی آینده بورس ایران/ افزایش فعالیت صندوق های درآمد ثابت برای سرمایه های خرد

در دو سال گذشته بازار بورس ایران با وجود اینکه میزبان کدهای بورسی جدیدی شده، اما بسیاری از سهامداران خرد زیان دیده اند و حالا رونق موقتی بورس هم بستری برای ورود نقدینگی از بازار سهام به صندوق های درآمد ثابت فراهم کرده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، دولت در سال های اخیر با دعوت مردم به بازار سرمایه تلاش کرده بخشی از کسری بودجه خود را جبران کند، اما به دلیل اینکه آموزش کافی به مردم داده نشده و ابعاد مختلف بازار سرمایه برای مردم معرفی نشد بسیاری از سهامداران زیان دیدند و از طرف دیگر مشکلات کسری بودجه همچنان ادامه داشته و تلاش دولت برای انتشار اوراق برای تامین مالی مورد نیاز خود باعث شده رشد بازار سهام متوقف شود به ارزش بازار در بورس ایران همین دلیل بسیاری از کارشناسان نسبت به بازدهی بازار بورس و ورود سرمایه ها بدون ارزیابی هشدار داده و صندوق های با درآمد ثابت با بازدهی مناسب و ریسک پایین را به آنها توصیه کرده اند.

یک کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج گفت: دولت سال گذشته به دلیل کسری بودجه اوراق زیادی منتشر کرد، به همین دلیل بازار سرمایه بازدهی چندانی نداشت و حتی بسیاری از سرمایه گذاران زیان دیدند، زیرا بازار بدهی نقدینگی را جذب کرد و بازار سهام نتوانست رشد کند و سهامداران خردی که نمادهای حبابی داشتند با زیان مواجه شدند.

رضا درخشان فر با بیان اینکه کسری بالای بودجه سال ۱۴۰۰ دولت را مجبور به انتشار اوراق کرد و همین مساله زمینه افت بازار سهام را فراهم کرد، افزود: دولت از طریق انتشار اوراق سال گذشته توانست نقدینگی را مهار کند، این اقدام دولت به این دلیل بود که بودجه سال گذشته کفاف هزینه ها را نمی داد و دولت یا مجبور بود اسکناس چاپ کند که نقدینگی را افزایش می داد و بسیار تورم زا بود و یا از طریق انتشار اوراق اقدام نماید که دولت روش دوم را انتخاب کرد، چرا که انتشار اوراق و قرض گرفتن از بازار سهام بهترین راهکار برای کنترل تورم بود، هرچند اثرات منفی آن دامن برخی از سهامداران را گرفت.

دلایل افت بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰

یک کارشناس دیگر بورس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج ضمن بیان اینکه ابهام در سیاست نرخ خوراک پتروشیمی ها و سوخت صنایع در سال گذشته منجر به افت شدید بازار سهام شد، تصریح کرد: در چند وقت اخیر دولت سیاست های خوبی در زمینه بهبود بازار سرمایه اجرا کرده است. برای نمونه ورود کالاها همچون خودرو به بورس به دلیل شفافیتی که دارد باعث شده قیمت گذاری، واقعی شود و به نوعی عرضه و تقاضا متعادل شود و مانع رشد حبابی قیمت ها شوند. همچنین دولت با تعیین نرخ تسعیر ارز که ۹۰ درصد نرخ ارز نیمایی در نظر گرفته شده، کمک کرده تا تکلیف سهامداران در معاملات سهام بانک ها مشخص شود.

علیرضا نجارپور با بیان اینکه سیاست دولت برای حذف ارز ترجیحی به نفع تولیدکننده و مصرف کننده است، تصریح کرد: این مساله به دلیل اینکه مانع از زیان تولیدکنندها می شود، می تواند اثر مثبتی در اقتصاد داشته باشد، هرچند عوارض صادراتی در ابتدا با نرخ های بالا تعیین شده بود و اثر منفی بر گروه های فلزی و. داشت اما بعد دولت با توجه به شرایط بازار جهانی و کاهش تولید و صادرات چین، عوارض صادراتی را اصلاح کرد.

تاثیر تعمیق بازار بدهی

یک کارشناس سرمایه گذاری در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه تعمیق بازار بدهی باعث می شود شرکت های بیشتری با این بازار تامین مالی کنند، گفت: در واقع شرکت ها از این سرمایه ها می توانند برای توسعه زیرساخت های خود استفاده کنند و حتی دولت هم اوراق بیشتری منتشر کند و مردم هم به دلیل ریسک پایین اوراق از ریسک های بازار سهام به دور باشند.

بهادر برهانی با بیان اینکه سرمایه گذاری در صندوق های با درآمد ثابت به دلیل بازدهی بالاتر و ریسک پایین تر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، گفت: صندوق های سرمایه گذاری بیشتر از مردم عادی می توانند از بانک ها بازدهی از سپرده هایشان بگیرند، زیرا سود روزشمار می گیرند و در گرفتن نرخ سود قدرت چانه زنی دارند به همین دلیل مردم عادی در صندوق های سرمایه گذاری بازدهی بالاتری نسبت به سپرده های بانکی دریافت می کنند.

او درباره دلایل بازدهی بالاتر صندوق های سرمایه گذاری گفت: پرتفوی سهام این صندوق های با درآمد ثابت شامل شرکت هایی با سود تقسیمی مناسبی است، به همین دلیل اگر ارزش سهام آن‌ها بالا نرود به دلیل اینکه سود خوبی تقسیم می کنند، برای صندوق های سرمایه گذاری جذاب است و می تواند بازدهی آنها را بالا ببرد. از طرف دیگر مردم در صندوق های درآمد ثابت قابل معامله با یک دکمه می توانند در پرتفوی خود خرید و فروش کنند و سود روزشمار دریافت کنند.

برهانی با تاکید بر اینکه هم اکنون ۱۳۰ صندوق درآمد ثابت در بورس وجود دارد، اظهار کرد: حجم صندوق های با درآمد ثابت نسبت به سال ۹۶ که حدود ۵۰ هزار میلیارد بود، رشد قابل توجهی داشته و به ۴۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده است و حتی نسبت به اسفند سال ۱۴۰۰ ده درصد رشد داشته ،در حالی که در همین مدت بازار سهام به دلیل رشدی که داشته باعث شده بسیاری از نقدینگی ها وارد بازار سهام شود با این حال صندوق ها هم رشد قابل توجهی داشته اند.

کل ارزش بورس ایران کمتر از ۰.۱ اپل

شاخص بورس و اوراق بهادار متعادل بسته شد و در عدد بیش از یک میلیون و دویست و پنجاه هزار واحد قرار گرفت. شاهد خالص فروش اشخاص حقیقی به مبلغ بیش از ۶۰ میلیارد تومان بودیم و ارزش معاملات هم کمتر از ۲۰ هزار میلیارد تومان بود. در ابتدای صبح مقدار یعرضه‌ها بالا رفت. در اواسط بازار شرایط بهتر شد اما در پایان بازار دوباره تا حدی افزایش عرضه‌ها را شاهد بودیم.

صنایع پرمعامله امروز صنعت پالایشگاه، خودرو، چند رشته های صنعتی، شیمیایی، سیمان و انبوه سازی بودند. نرخ برابری دلار به ریال در صرافی ملی ۲۳ هزار و ۹۲۰ تومان و در بازار آزاد بیش از ۲۴ هزار تومان قیمت دارد.

امیر گرامی‌اصل کارشناس بازار سرمایه ارزش دلاری بورس ایران را ۲۵۰ میلیارد دلار دانسته که این ارزش کمتر از یک دهم ارزش شرکت اپل می‌باشد. ایشان ساید بودن بورس تهران و قرار گرفتن در یک کانال نوسانی را محتمل‌ترین اتفاق دانسته و بازده یک ساله بورس را در محدوده ۳۰ درصد ارزیابی می‌کنند.

مرتضی کلهری نیز در ادامه در مورد سامانه کدال و گزیده‌ای از اطلاعات آن توضیحاتی ارائه دادند.