نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم

حجم مبنا در بورس چیست و چه کاربردی دارد؟

حجم مبنا چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟ در این مطلب از سایت کارگزاری سرمایه و دانش، حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه و قوانین جدید حجم مبنا را معرفی می کنیم.

بورس، روزانه محل دادوستد مقدار زیادی پول و سرمایه است و بعید نیست همیشه تعدادی افراد سودجو بخواهند در روند قیمت‌ها به نفع خود تاثیرگذار باشند. در این راستا همیشه نیاز بوده تا با وضع قوانینی جلوی این سوء‌استفاده‌ها گرفته شود و دادوستدها به شکل واقعی و قابل اطمینان ادامه یابند. وضع قانون حجم مبنا در تعداد سهام یکی از همین قوانین بازدارنده است. این قانون در تعیین قیمت پایانی نمادهای بورسی دخالت دارد و این حجم مبناست که مشخص می‌کند آیا شرکتی مجوز اعمال تمام تغییرات مجاز در قیمت را برای تعیین قیمت روز بعد دارد و یا خیر.

حجم مبنا چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟ در این مطلب از سایت کارگذاری سرمایه و دانش، حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه و قوانین جدید آن را معرفی می‌کنیم.

حجم مبنا چیست؟

در یک تعریف ساده می‌توان حجم مبنا را اینگونه تعریف کرد، حداقل تعداد سهامی نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم که در یک روز باید توسط یک نماد مورد خرید و فروش قرار بگیرد تا آن شرکت بتواند نوسان قیمتی مجاز را در تعیین قیمت سهام، برای فردای آن روز اعمال کند. وجود حجم مبنا در بورس موجب می‌شود تا سرمایه‌گذارن بدانند نوسانات قیمت سهام با توجه به یک حجم معاملاتی مناسب بوده است و نه بر اساس چند خرید و فروش جزئی. در نتیجه وجود این قانون از بروز قیمت‌های غیر واقعی جلوگیری می‌کند.

نگاهی به نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم تاریخچه شکل‌گیری حجم مبنا

حجم مبنا برای اولین بار و به منظور جلوگیری از افزایش و یا کاهش بیش از حد قیمت سهام در سال 1382 و در زمان تصدی دکتر حسین عبده تبریزی، تعیین و پایه‌گذاری شد. این رقم برای اولین بار به میزان 15% از کل سهام یک شرکت و در طول یک سال تعیین شد. با در نظر گرفتن تعداد 250 روز به عنوان روزهای کاری یک سال این میزان برابر است با 0.0006 تعداد کل سهام برای هر روز می‌شد. یعنی حداقل سهام‌هایی که باید در یک روز مورد دادوستد قرار می‌گرفت تا مجوز اعمال نوسان قانونی قیمت توسط شرکت دریافت شود میزان شش ده هزارم کل تعداد سهام شرکت می‌بود.

این رقم طی سال‌های متمادی مورد تغییرات زیادی قرار گرفت؛ اما از سال 1393 تا به امروز رقمی ثابت و برابر با 10% کل سرمایه برای یک سال و 0.0004 کل سرمایه برای یک روز است. همچنین حداکثر حجم مبنا برای شرکت‌هایی با سرمایه 20 هزار میلارد و بالاتر، به میزان 120 میلیارد ریال و برای شرکت‎هایی با سرمایه‌ی کم‌تر از 20 هزار میلیارد ریال، حداکثر حجم مبنا 100 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است که در ادامه در این باره بیش‌تر توضیح داده خواهد شد.

مزایای حجم مبنا چیست؟

مهم‌ترین حسن و مزیت حجم مبنا در بورس، جلوگیری از کاهش و افزایش یک‌باره و پرشیب در روند قیمت‌هاست. به این صورت که اگر به عنوان مثال تقاضای یک سهام کاهش یابد و عرضه به همان صورت قبل باقی مانده باشد، فزونی عرضه بر تقاضا رخ خواهد داد این فزونی معمولا به ‌قدری خواهد بود که آن نماد اصطلاحا قفل می‌شود و یا نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم به اصطلاح فعالان بازار صف فروش تشکیل می‌شود.

در صورت نبود حجم مبنا، سهام به شدت روند نزولی خواهد گرفت. اما وجود آن موجب می‌شود با کاهش تعداد سهامی که مورد خرید و فروش قرار گرفته است، نوسان قیمتی نیز کاهش یابد و از کاهش یک‎‌باره قیمت سهام جلوگیری شود. در روند صعودی نیز همین طور خواهد بود.

نحوه محاسبه حجم مبنا

همان‌طور که گفته شد برای محاسبه این عدد کافیست عدد 0.0004 را در تعداد سهام‌های یک شرکت ضرب کنید. برای مثال اگر شرکتی 20 میلیون سهام داشته باشد، حجم مبنای این شرکت برای هر روز برابر است با 8 هزار سهم. اما در این خصوص استثنائاتی نیز وجود دارد که طی قوانین جدید مصوب و اعلام شده است که به آن نیز در ادامه خواهیم پرداخت.

حجم مبنا و تعیین قیمت پایانی

برای این منظور پیش از هرچیز لازم است تا با مفهوم قیمت پایانی آشنا شویم. قیمت پایانی به معنی قیمت آخرین معاملات نیست و دو عامل میانگین وزنی تمام معاملات هر روز و نیز حجم مبنا در آن تاثیرگذار هستند. در واقع قیمت پایانی همان قیمتی است که شروع خرید و فروش در روز بعد با توجه به آن قیمت انجام خواهد شد و مبنای روز معاملاتی جدید قرار خواهد گرفت. قیمت پایانی توسط فرمول میانگین وزنی محاسبه می‌شود و برای تاثیرگذاری حجم مبنا در این قیمت و محاسبه قیمت آغازین از فرمول زیر استفاده می‌شود.

قیمت پایانی روز قبل+(میانگین وزنی قیمت‌ها-قیمت پایانی روز قبل)*(حجم مبنا/حجم معاملات) = قیمت آغازین

به عنوان مثال فرض کنید حجم مبنا برای شرکتی 4 میلیون سهم بوده است و حجم معاملات آن برابر با 2 میلیون سهم یعنی نیمی از 4 میلیون حجم تعیین شده، است. در این مثال قیمت روز پایانی توسط میانگین وزنی برای امروز 1400 و برای روز قبل 1300 ریال بوده است. در این صورت قیمت آغازین برابر خواهد بود با

بنابراین عدد 1400 با توجه به کم‌تر بودن معاملات نسبت به حجم مبنای مشخص شده تعدیل شد و به رقم 1350 ریال رسید. بنابراین سقف مجاز نوسان قیمت در روز بعد از مثبت 5 درصد تا منفی 5 درصد خواهد بود. یعنی میزان معاملات تقسیم بر حجم مبنا.

حال اگر حجم معاملات در شرکتی بیش‌ از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی و نیز آغازین روز بعد همان میانگین وزنی تمام معاملات طی یک روز خواهد بود. شما می‌توانید برای محاسبه میانگین وزنی و افزودن به سایر معلومات خود با مشاوران کارگزاری دانش و سرمایه تماس بگیرید.

چگونه می‌توان حجم مبنا را مشاهده کرد؟

این عدد توسط سامانه معاملات و به صورت خودکار اندازه‌گیری می‌شود و هیچ یک از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران تاثیر و دخالتی در آن ندارد. این عدد همیشه و برای همه‌ی نمادها در سایت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc) قابل مشاهده است و فقط کافی است سری به این سایت زده شود و نیازی به آموزش حجم مبنا در بورس برای تمام کاربران نیست.

منظور از حجم مبنای یک چیست؟

حجم مبنای یک مختص شرکت‌های عضو فرابورس و تا قبل از سال 1398 بوده است. برای این شرکت‌ها تا پیش از سال 1398 قانونی در این زمینه در نظر گرفته نشده بود و قیمت ها بر اساس عرضه و تقاضا و فقط میانگین وزنی تعیین می‌شد. اما در سال 1398 قانون جدیدی در رابطه با حجم مبنای شرکت‌های فرابورس نیز تصویب شد تا از تاثیرگذاری بیش‌ازحد معاملات کوچک بر روی قیمت‌ها جلوگیری شود.

قوانین جدید حجم مبنا در بورس

برای ذکر این قوانین جدید که همان استثنائات محاسبه حجم مبنا در سهام است، باید ابتدا ارزش مبنا مشخص شود که عبارت است از ضرب حجم مبنا در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی در پایان هفته که معمولا روز چهارشنبه است. حال این عدد برای شرکت‌هایی با سرمایه کم‌تر از 20 هزار میلیارد ریال به شکل زیر است:

اگر ارزش مبنا بین 50 تا 100 میلیارد ریال بود، حجم مبنا همان عدد محاسبه شده خواهد بود، یعنی همان 0.0004 کل سرمایه

اگر ارزش مبنا کمتر از 50 میلیار ریال بود، این عدد برابر است با 50 میلیار ریال تقسیم بر قیمت پایانی در آخرین روز معاملاتی

و اگر ارزش مبنا بیش از 100 میلیار ریال بود، حجم مبنا برابر است با 100 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی در آخرین روز معاملاتی

برای شرکت‌هایی با سرمایه بیش‌ از 20 هزار میلیارد ریال، حجم مبنای معین یعنی همان 0.0004 برای ارزش مبنای بین 50 تا 120 میلیار ریال است و کم‌تر و بیش‌تر از این مقدار مانند بالا محاسبه می‌شود، یعنی برای کم‌تر از 50 میلیارد ریال همین عدد تقسیم بر قیمت پایانی خواه شد و برای ارزش مبنای بیش‌از 120 میلیار ریال نیز همین عدد بر قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی تقسیم خواهد شد. در این قانون حجم مبنای شرکت‌های فرابورس نیز به شکل زیر معین شده است:

این فرمول در بازار اول و دوم فرابورس و برای شرکت‌هایی با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال در بازه ارزش مبنای 50 تا 100 میلیارد ریال و با سرمایه بیش از 20 هزار میلیارد ریال در بازه ارزش مبنای 50 تا 120 میلیار ریال، همان 0.0004 کل معاملات و در غیر این صورت مانند بالا محاسبه خواهد شد. یعنی حداقل و حداکثر معین شده تقسیم بر قیمت پایانی.

در بازار پایه زرد تفاوت در حداقل ارزش مبناست که 20 میلیار ریال است و سایر قوانین و محاسبات مانند بازار پایه خواهد بود.

در بازار پایه نارنجی فرابورس نیز همه چیز به جز حداقل ارزش مبنا که 10 میلیار ریال است مانند سایر بازارها خواهد بود.

در بازار پایه قرمز فراوبورس این حداقل میزان 5 میلیار ریال است.

به عبارت دیگر در این بازار ها اگر میزان سرمایه بیش از 20 هزار میلیار ریال باشد و ارزش مبنای به دست آمده در رنج تعیین شده در هر بازار که به عنوان نمونه در بازار قرمز 5 تا 120 میلیار ریال است، باشد حجم مبنا همان عدد معین شده و چهار ده هزارم است. اما در خارج از این مقدار و به عنوان مثال در حالت کم‌تر از 5 میلیار ریال، حجم مبنا با فرمول 5 میلیار ریال تقسیم بر قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی، مشخص خواهد شد.

تاثیر حجم مبنا در معاملات بورس

گفتیم که از جمله تاثیرات وجود این قانون جلوگیری از کاهش و افزایش ناگهانی قیمت سهام از طریق ساز و کار تعیین کف تعداد سهام مورد معامله است. اما ایراد اصلی حجم مبنا در سهام نیز همین جاست، یعنی تشکیل صف‌های خرید و فروش و بلوکه شدن مقدار زیادی سرمایه که شاید با دادوستد در نمادهای دیگر موجب رونق بیش‌تر بازار سرمایه می‌شد.

در این صورت اگر سرمایه‌گذاری که در صف فروش سهم خود قرار دارد به شدت نیاز به پول داشته باشد مجبور خواهد شد سهام خود را به صورت وکالتی و با قیمتی کم‌تر به سرمایه‌گذاری دیگر واگذار کند و این یعنی برهم خوردن روال و روانی بازار سرمایه و ضرر سرمایه‌گذاران. همین‌طور اگر تشکیل صف فروش و اصطلاحا قفل شدن نماد هم‌زمان شود با تشکیل جلسات مجمع و توقف نماد، قیمت سهم به قدری کاهش خواهد یافت که به تعادل برسد و این یعنی برهم خوردن هدف تعیین حجم مبنا و ناکارآمد شدن آن.

با این حال اگر این قانون همان‌طور که باید و در یک شرایط معمولی و ایده‌آل عمل کند، در شرایط قیمت‌گذاری‌ها تاثیر مثبتی خواهد داشت و موجب می‌شود یک نفر و با خرید و فروشی جزئی نتواند در روند قیمت‌ها تاثیر بگذارد و به این طریق از ضرر و زیان افراد زیادی جلوگیری می‌کند.

این مقاله سعی شد تا حجم مبنا و قوانین و محاسبات آن به زبان ساده معرفی شود. به طور کلی دانستیم حجم مبنا، حداقل میزان معاملات یک شرکت در یک روز است، برای دریافت مجوز اعمال تغییرات مجاز در قیمت سهام‌ها و در پایین‌تر از این حجم، این عدد نیز در قیمت‌گذاری تاثیرگذار خواهد بود. همچنین با میزان آن برای شرکت‌های مختلف و با میزان سرمایه‌ی متفاوت آشنا شدیم. با این حال شما می‌توانید برای آشنا شدن و آگاهی از میزان حجم مبنا با شرکت کارگزاری سرمایه و دانش تماس گرفته و از خدمات این شرکت بهره ببرید.

محاسبه قیمت سهام برای روز بعد بر اساس چه فاکتورهایی انجام می شود؟

از دیگر سوالات پر تکرار بورسی دلیل اختلاف و یکسان نبودن قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله می باشد و اینکه محاسبه قیمت سهام برای روز بعد چگونه انجام می شود؟ باید بدانید قیمت شروع سهم برای روز بعد، همان قیمت پایانی بسته شده ی امروز می باشد. حال در این مقاله به عوامل تاثیرگذار بر قیمت پایانی در بورس می پردازیم.

محاسبه قیمت سهام برای نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم روز بعد

ابتدا به تعریف قیمت پایانی می پردازیم:

قیمت پایانی سهم در بورس چیست؟

قیمت پایانی میانگین قیمت های معامله شده سهم طبق حجم صورت گرفته در آن روز معاملاتی می باشد. به تعبیر دقیق می توان گفت قیمت پایانی امروز، مبنای صفر تابلو برای فردا است، یعنی قیمت شروع سهم در آن روز معاملاتی، قیمت پایانی دیروز می باشد.

فاکتورهای تاثیرگذار بر قیمت پایانی:

قیمت ها روی چه اعدادی معالمه می شوند؟

فرض کنید 90% معاملات در یک نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم روز معاملاتی روی مثبت 3% باشد و 10% قیمت معاملات به مثبت 5% رسیده باشد، در نتیجه میانگین وزنی آنها تعیین کننده قیمت پایانی خواهد بود و با توجه به این اعداد و ارقام قیمت پایانی محاسبه شده کمتر از قیمت آخرین معالمه می باشد.

حجم مبنا عامل تاثیرگذار دیگر بر قیمت پایانی

تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی به اینگونه می باشد که اگر میزان حجم معاملات صورت گرفته از حجم مبنا بیشتر باشد، میانگین محاسبه شده به عنوان قیمت پایانی سهم در تابلوی معاملات ثبت می شود، ولی اگر حجم مبنا پر نشود قیمت پایانی به همان اندازه مورد تعدیل قرار می گیرد.

قیمت پایانی با این محاسبات مبنای قیمت‌گذاری روز بعد قرار می گیرد، به تعبیر دیگر قیمت پایانی امروز، دامنه نوسان قیمت فردا را مشخص می کند.

محاسبه قیمت پایانی در بورس

در حالت کلی قیمت پایانی طبق فرمول زیر محاسبه می شود:

محاسبه قیمت پایانی هر نماد برای اعمال در محاسبات شاخص و در صورتی که نماد مذکور در آن روز معامله داشته باشد به شرح زیر است:

در این فرمول داریم:

اگر حجم معامله شده نماد از حجم مبنا بیشتر باشد، همان قیمت VWAP مبنای محاسبه قیمت پایانی در شاخص خواهد بود.

محاسبه قیمت پایانی در حالتی که حجم مبنا پر نشود

• حجم معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد:

محاسبه قیمت پایانی در صورتی که حجم معامله شده مساوی یا بیشتر از حجم مبنا باشد:

• در این حالت داریم:

قیمت آخرین معامله در تابلو هر نماد بورسی چیست؟

به آخرین قیمتی که در آن روز معاملاتی صورت گرفته، قیمت آخرین معالمه گفت می شود که نام دیگر قیمت بسته شدن(Close Price) می باشد. قیمت آخرین معامله برای سفارش‌گذاری اهمیت زیادی دارد و به دلیل اینکه قیمت آخرین معامله نوسانات زیادی دارد برای اشاره به قیمت یک سهام، از قیمت پایانی استفاده می کنند.

سخن پایانی:

بر اساس آنچه گفته شد نتیجه می شود قیمت سهام برای روز بعد درواقع همان قیمت پایانی محاسبه شده طبق فاکتورهای نامبرده می باشد.

ماشین حساب بورس - نسخه آزمایشی

بعد از یادگیری تحلیلهای مختلف در بورس، محاسباتتون رو چطور انجام میدید؟
تمامی محاسبات این نرم افزار دقیقا مانند هسته مرکزی معاملات بورس انجام میگیرد
ویژگی های برنامه:
انجام محاسبات مربوط به بورس ، فرابورس ، تسهیلات مسکن ، اوراق مشارکت بورسی ، اوراق مشارکت فرابورسی
محاسبه و نمایش کارمزد خرید با احتساب حداکثر کارمزد
محاسبه و نمایش کارمزد فروش با احتساب حداکثر کامزد
محاسبه قیمت تمام شده خرید
محاسبه قیمت تمام شده فروش
تخمین بازه قیمت فردا
محاسبه تعداد سهم قابل خرید
نمایش درصد سود و زیان

به مثالهای زیر دقت کنید:
1-اگر 6000 سهم از بورس با قیمت 1715 ریال بخرید و با قیمت 1741 ریال بفروشید چقدر سود کرده اید؟
2-اگر 6000 سهم از فرابورس با قیمت 1715 ریال بخرید و با قیمت 1741 ریال بفروشید چقدر سود کرده اید؟
طبق محاسبات ماشین حساب معمولی شما باید مبلغ 156,000 ریال سود کرده باشید اما در
مورد 1
شما نه تنها سودی نبرده اید بلکه مبلغ 1495 ریال هم ضرر کرده اید
و در مورد 2
شما مبلغ 1620 ریال سود کرده اید
همانطور که می بینید با اینکه مبلغ فروش از مبلغ خرید بیشتر است و توقع سود دارید اما کارمزد های اعمال شده در خرید و فروش باعث این تفاوت در پیش بینی سود و زیان شما خواهد شد.
با استفاده از نرم افزار ماشین حساب بورس محاسبات مربوط به خرید و فروش سهام بورسی ، فرابورسی، تسهیلات مسکن ، اوراق مشارکت بورسی و اوراق مشارکت فرابورسی به راحتی قابل انجام است.

همه چیز در مورد قیمت پایانی سهم

قیمت پایانی سهم یکی از انواع قیمت هایی باشد که سرمایه گذاران با استفاده از آن قادر به تشخیص رفتار سرمایه گذاران در طی روز خواهند بود. اما در اینجا قصد داریم که بگوییم انواع قیمت ها چیست و هر کدام چه استفاده ای می شود. انواع قیمت ها شامل اولین معامله ( اولین قیمتی که نماد در آن معامله می شود) ، آخرین معامله ( آخرین قیمت معاملاتی سهم در طی روز ) قیمت خرید ( بهترین قیمتی که در سطر اول تقاضا وجود دارد) و قیمت فروش ( بهترین قیمتی که در سطر اول عرضه وجود دارد) می باشد. حال سرمایه گذارن با استفاده از این قیمت ها قادر به درک رفتار معاملاتی سرمایه گذاران در بازار خواهند بود.

قبل از توضیح در مورد قیمت پایانی بهتر است در ابتدا اندکی از معدل بگوییم. اگر خاطرتان باشد معدل هر فرد در دبرستان و دانشگاه بر اساس تعداد واحد های درسی می باشد به عنوان مثلال ریاضی ۴ واحد، تربیت بدنی ۱ واحد، فیزیک ۳ واحد و …. و اگر در دروسی که تعداد واحدهای بیشتری داشت نمره بالاتری کسب میکردیم خواه ناخواه معدل مان بالاتر می شود. به عنوان مثال فرض کنید در درس ریاضی ۴ واحدی نمره ۱۲ و در درس تربیت بدنی ۱ واحدی نمره ۲۰ را کسب کرده باشید. خب با این تومضیحات مشخص است که معدل فرد به سمت عدد ۱۲ میل میکند تا عدد ۲۰ و این صرفا به خاطر تعداد واحدهای درس ریاضی می باشد.

نحوه محاسبه نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم قیمت پایانی در سهم

قیمت پایانی هم چیزی شبیه معدل می باشد و در واقع میانگین موزون قیمت های معاملاتی ( بر حسب حجم معاملات) در سهم می باشد و این قیمت مبنای تعیین قیمت مجاز در روز آینده می باشد. فرض کنید ۱۰۰۰ سهم در قیمت ۵۰۰ تومان،۱۵۰۰ سهم در قیمت ۵۰۵ تومان، ۲۰۰۰ سهم در قیمت ۴۹۵ تومان و ۱۵۰۰۰ سهم در قیمت ۵۱۵ تومان معامله شود. در این حالت برای محاسبه قیمت پایانی کافی است که قیمت سهم در حجم معاملات ضرب شود و مجموع آن را تقسیم بر کل حجم معاملات روزانه کنیم. در این حالت قیمت پایانی به دست می آید که معیار تعیین قیمت مجاز سهم در روز آینده می باشد.ارتباط بین قیمت پایانی و حجم مبنا

یکی از متغیرهای اثرگذار در قیمت پایانی حجم مبنای سهم می باشد. به عنوان مثال اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد باید به روش دیگری برای محاسبه قیمت پایانی نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم استفاده کنیم. در این حالت از فرمول زیر بهره می بریم.

استفاده از قیمت پایانی سهم در تابلو خوانی

یکی از تکنیک های معامله گری با استفاده از تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس استفاده از قیمت پایانی می باشد که هم در خرید سهم و هم در فروش سهم از ان استفاده می شود. ترکیب قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی دارای نکته های رفتاری بسیاری می باشد که اندکی در خصوص آن توضیح میدهم.

فرض کنید قیمت آخرین معامله در محدوده های -۲% و قیمت پایانی در محدوده های +۲ % می باشد و شما قرار است سهام شرکت را خریداری کنید. آیا در این شرایط سهم را باید بخرید؟ پاسخ خیر است چرا که بالا بودن قیمت چایانی نشان میدهد که حجم زیادی از سهم در محدوده های مثبت معامله شده است و با توجه به منفی بودن آخرین معامله میتوان تصمیم گرفت که خریداران عقب کشیده اند و توانایی مقابله با فروشندگان را ندارند و همین موضوع احتمال منفی بودن قیمت سهم را در روزاهای آینده بیشتر میکند.

حالت دوم :

حالت اول : فرض کنید قیمت آخرین معامله در محدوده های +۲% درصد و قیمت پایانی در محدوده های -۲% می باشد و شما قرار است سهام شرکت را خریداری کنید. آیا در این شرایط سهم را باید بخرید؟ پاسخ نیاز به بررسی دارد چرا که پایین بودن قیمت پایانی نشان میدهد که حجم زیادی از سهم در محدوده های منفی معامله شده است و با توجه به مثبت بودن آخرین معامله میتوان تصمیم گرفت که خریداران قوی تر خریده اند و توانایی مقابله با فروشندگان را دارند و همین موضوع احتمال مثبت بودن قیمت سهم را در روزاهای آینده بیشتر میکند. البته این موضوع یک نکته معاملاتی دارد که وابسته به حجم است و در کلاس های آموزش تابلو خوانی در بورس در خصوص آن صحبت می شود.

حجم مبنا چیست؟

حجم نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت می باشد که در طول روز باید معامله شود تا قیمت پایانی بتواند بطور کامل با قیمت آخرین معامله در محدوده دامنه نوسان تطبیق پیدا کند. ( قیمت پایانی میانگین وزنی قیمت های نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم معامله شده در طی روز می باشد که با حجم مبنا در ارتباط است.) حجم مبنا باعث جلوگیری از نوسان های ساختگی قیمت می شود .اگر حجم مبنا وجود نداشته باشد یک یا چند سرمایه گذار میتواند با معامله تعداد کمی از سهام (خصوصا شرکت های بزرگ) باعث تغییرات زیاد قیمت شوند . در فرابورس حجم مبنا یک می باشد یعنی با اولین معامله قیمت پایانی می تواند دامنه نوسان قیمت را پوشش دهد .

حجم مبنا یک عدد است که از سوی سازمان بورس اعلام می‌شود. برای مثال می‌گوییم برای یک سهم به‌خصوص، حجم مَبنای سهم برابر است با ۲ میلیون سهم. یعنی اگر ۲ میلیون سهم در 3+ معامله شود، قیمت به اندازه 3 درصد بالا خواهد رفت.

حالا چه می‌شود اگر ۲۰۰ هزار سهم با قیمت ۳+ معامله شود؟ در این حالت چون تعداد سهام معامله شده، ۱۰% حجم مبنا است، قیمت به اندازه ۰.۳+ بالا می‌رود.

تصور کنید بعد از این معامله، ۲ میلیون سهم در قیمت ۵- معامله شود، در این صورت قیمت پایانی کجا خواهد بود؟ بله، درست حدس زدید. چون تعداد معاملات حجم مبنا رو پر می‌کند، قیمت پایانی در ۵- قرار خواهد گرفت.

حجم مبنا نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم چطور محاسبه می‌شود؟

می‌خواهیم نحوه اعمال آن در بورس را محاسبه کنیم. البته که نیازی نیست شما خودتان به محاسبه این عدد بپردازید. می‌توانید در سایت TSETMC حَجم مبنای هر سهم را ببینید. با این حال خوب است بدانید که این واژه، مساوی است با ۴ سهم از ۱۰ هزار سهم یک شرکت. یعنی شرکتی که ۱۰ میلیارد سهم دارد، حجم مبنای آن باید برابر باشد با ۴ میلیون سهم.

اما این قاعده دو استثنا دارد. یک این که حجم مبنا باید دست‌کم پنج میلیارد تومان باشد. حداکثر حجم برای شرکت‌هایی با سرمایه بالاتر از ۲ هزار میلیارد تومان، برابر است با ۱۲ میلیارد تومان و برای شرکت‌هایی که کم‌تر از ۲ هزار میلیارد تومان دارند، معادل ۱۰ میلیارد تومان است.

حداکثر ارزش حجم مبنا: ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان
حداقل ارزش حجم مبنا: ۵۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان

حجم مبنا و قیمت پایانی

قیمت پایانی همان میانگین وزنی قیمت سهام یک شرکت با در نظر گرفتن حجم مبناست. در واقع قیمت پایانی هر روز، مبنای نوسانات قیمت فرداست. به عنوان نمونه قیمت پایانی سهام فولاد خوزستان(فخوز) در معاملات روز گذشته برابر با 45.400 ریال بوده است؛ بازه مجاز برای نوسان قیمتی این سهم در امروز، بین +5% تا -5% قیمت پایانی دیروز خواهد بود. 5% عدد 45.400 برابر است با 2270 ، در نتیجه بازه نوسان قیمت سهام فخوز به شرح زیر خواهد بود:

برای درک بهتر اهمیت این موضوع فرض کنید قیمت بازگشایی سهم در ابتدای روز معاملاتی برابر با 32,670 ریال و قیمت پایانی سهم در انتهای روز برابر با 33,977 ریال باشد. در این جا قیمت سهم 4% رشد کرده است. اگر تعداد سهام معامله شده برابر یا بیشتر از همان چیزی باشد که در حجم مبنا آمده است، قیمت بازگشایی سهم در روز بعد همان 33,977 با 5% دامنه نوسان مجاز خواهد بود. اما اگر تعداد سهم معامله شده کمتر از حجمِ مبنا باشد (فرض کنید نصف حجم تعیین شده)، در این صورت از 4% رشد قیمت پایانی، تنها 2% آن اعمال می شود. یعنی قیمت پایانی برای روز بعد در 33,323 ریال با 5% دامنه نوسان قیمتی مجاز بازگشایی خواهد شد.