سود تقسیمی بالا

مطالب این وبلاگ خلاصه ای از آموخته ها و تجربیات من است که شاید برای همکاران و علاقمندان هم مفید واقع شود

حسابداری

اولین موردی که در سیاست گذاری تقسیم سود مورد توجه قرار میگیرد سود انباشته است زیرا اندوخته کردن سود یکی از منابع تامین مالی است .

در همین رابطه میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

الف ) هزینه سرمایه - هزینه خاص سرمایه مربوط به سود انباشته از هزینه خاص سرمایه مربوط به اوراق قرضه و سهام ممتاز بیشتر است ولی از این بابت سود یا بهره مربوط به اوراق قرضه و سهام ممتاز پرداخت نمیشود .

ب ) جانشینی برای سهام عادی - اگر سهام عادی در دست عده ای خاص باشد و انتشار سهام جدید از نظر مالکیت مسائلی را به وجود آورد بهتر است برای تامین مالی از سود انباشته استفاده گردد.

ج ) عدم دسترسی به منابع مالی دیگر - مثلا در حالتی که بازاری برای سهام عادی نباشد .

د ) مساله زمان - گاهی اوقات شرکتها مجبورند به خاطر مسایلی مانند تورم انتشار سهام جدید یا اوراق قرضه را به تاخیر اندازند در این حالت بهترین کار استفاده از سود انباشته به عنوان منبع تامین مالی است .

2 – حفظ ساختار سرمایه

معمولا در زمان تدوین سیاست تقسیم سود شرکت میزان و درصد اجزای تشکیل دهنده سرمایه نیز تعیین میگردد که به دو عامل بستگی دارد :

الف ) انعطاف پذیری در تامین مالییعنی اینکه شرکت تا حد معینی میتواند از استقراض برای تامین مالی استفاده کند در غیر این صورت ریسک شرکت بالا میرود و شرکت قادر نخواهد بود در سالهای بعد از طریق استقراض تامین مالی کند ولی انتشار سهام عادی یا افزایش سرمایه از محل سود انباشته مبنایی میشود که شرکت در آینده به پشتوانه آن از طریق استقراض میتواند تامین مالی کند .

ب ) سیاست تقسیم سود باقیماندهاگر درصد ترکیب ساختار سرمایه شرکتی مشخص باشد باید مقدار مشخصی از سرمایه مورد نیاز از محل نگهداری سود شرکت تامین شود باقیمانده سود به صاحبان سهام پرداخت خواهد شد یعنی سیاست تقسیم سود بر این اساس تدوین میگردد که آن میزان از سود شرکت که بر اساس ساختار سرمایه مطلوب مورد نیاز نیست به سهامداران پرداخت گردد . اگرچه اندوخته کردن سود برای تامین مالی پروژه های سرمایه گذاری باعث کاهش پرداخت سود در همان سال میشود ولی با شروع بهره برداری از طرح های سرمایه ای میزان سود خالص پرداختی شرکتها در سالهای بعد افزایش می یابد .

3 – نیاز سهامداران

سومین عامل در تدوین سیاست تقسیم سود نیاز سهامداران سهام عادی است . اصولا سهامداران یا به این هدف سهام را خریداری میکنند که به صورت مستمر و سالانه سود دریافت کنند و یا به امید منفعت از افزایش قیمت سهام اقدام به خرید سهام می کنند و یا با هدف دریافت سود و افزایش قیمت سهام سهام عادی خریداری میکنند .

اگر شرکتی سیاستی با ثبات تقسیم سود در نظر بگیرد آن دسته از سهامداران که هدف آنها دریافت سود مستمر سالانه است اقدام به خرید این سهام خواهند کرد . برخی از شرکتهایی که هر سال مبلغ ثابتی را به عنوان سود سهام پرداخت میکنند در اجرای این سیاست آثار تورمی را نیز در نظر میگیرند و سعی میکنند با توجه به نرخ تورم میزان سود پرداختی هر سال را افزایش دهند .

میزان سود سهام پیشنهادی هیات مدیره معمولا حاوی اطلاعاتی در مورد سود آوری آتی شرکت است . تغییر غیر منتظره سود تقسیمی دارای محتوای اطلاعاتی مهمی است به ویژه زمانی که میزان سود تقسیمی کاهش یابد یا اصلا پرداخت نشود که نشان میدهد سود سالهای آتی کاهش خواهد یافت .

4 – محدودیت های قانونی

چهارمین عامل که در سیاست تقسیم سود اهمیت دارد محدودیت های قانونی است . معمولا برخی از مقررات به مدیر شرکت اجازه نمیدهد هر طور که میخواهد در تعیین و پرداخت سود عمل کند .

دو نمونه از این قیود عبارت اند از :

الف ) قید و بند های قرارداد وام قرارداد برخی از وام ها به شرکت اجازه نمیدهد که بر میزان سود تقسیمی بیافزایند و حتی گاهی شرکت را مجبور میکنند تا سود تقسیمی را کاهش دهند .

ب ) شرایط مربوط به سهام ممتازشرکتها تا سود سهامداران ممتاز را پرداخت نکنند نمیتوانند سود سهامداران عادی را پرداخت کنند و اگر سهام ممتاز با حق انباشت سود باشد باید ابتدا سودهای معوق را پرداخت کنند .

سیاست های متداول تقسیم سود در شرکتها:

اکثر شرکتها در سیاست تقسیم سود از یکی از سه روش زیر استفاده میکنند : 1 – نسبت سود تقسیمی ثابت 2 – سود ثابت 3 – پرداخت منظم سود ثابت همراه با مبلغ اضافی 1 – نسبت سود تقسیمی ثابت این روش به سه قسمت تقسیم میشود : الف ) پرداخت درصد ثابتی از سود سالانه ب ) پرداخت سود سهام به صورت درصد ثابت و مشخصی از سود خالص سالهای قبل ج ) انتخاب درصدی از سود تقسیمی مطلوب که قرار است در بلند مدت رعایت شود که درصد سود تقسیمی واقعی میتواند کمتر یا بیشتر از درصد مطلوب باشد ولی شرکت می کوشد درصد سود تقسیمی واقعی را نزدیک به درصد مطلوب نگه دارد . 2 – سود ثابت متداول ترین روشی که اغلب شرکتها در سالهای اخیر پیش گرفته اند این است که سالانه از بابت سود هر سهم مبلغ معینی پرداخت کنند و با افزایش سود شرکت به تدریج بر این مبلغ بیافزایند . شرکتی که چنین سیاستی را اعمال میکند این پیام را به سهامداران خود میدهد که شرکت از نظر سود آوری و قدرت نقدینگی در وضع بسیار خوبی قرار دارد . 3 – پرداخت منظم سود ثابت همراه با مبلغ اضافی سیاست برخی از شرکتها بدین منوال است که هر سال مبلغی را به عنوان سود ثابت پرداخت میکنند و با افزایش سود شرکت مبلغ این سود را افزایش میدهند . مزیت دادن مبلغ اضافی در این است که شرکت میتواند حسب ضرورت مبالغ اضافی را قطع کند بدون اینکه از میزان سود تقسیمی هر سهم بکاهد . عیب این سیاست این است که توقع سهامداران را بالا میبرد که اگر این مبالغ اضافی پرداخت نگردد احیانا قیمت بازار سهام شرکت کاهش می یابد . شیوه پرداخت سود سهامدر بعضی از کشورها مانند امریکا سود سهام به صورت فصلی یعنی هر سه ماه یکبار پرداخت میشود در برخی از موارد نیز سهامداران سهام عادی سود تقسیمی را مجددا در همان شرکت سرمایه گذاری میکنند و به جای پول نقد سهام دریافت میکنند . 1 - پرداخت سود سهام به صورت نقد فرایند پرداخت سود سهام دارای چهار تاریخ مشخص است که عبارت اند از تاریخ اعلام – تاریخ ثبت – تاریخ موثر در بورس – تاریخ پرداخت سود . - تاریخ اعلام : تاریخ اعلام سود روزی است که هیات مدیره و یا مجمع عمومی عادی صاحبان سهام ( در ایران ) در مورد سود پرداختی تصمیم میگیرند و نتیجه تصمیمات خود را اعلام می کنند . مثلا مجمع عمومی در تاریخ اول تیر در مورد سود تقسیمی تصمیم میگیرد و تاریخ اعلام اول تیر است . - تاریخ ثبت در دفاتر : سود سهامی که هیات مدیره یا مجمع عمومی یک شرکت اعلام میکند به کسی پرداخت میشود که در تاریخ معینی نام وی به عنوان صاحب سهم در دفاتر سهام به ثبت رسیده باشد . - تاریخ موثر : طبق مقررات کسی که سهام شرکتی را خریداری میکند چهار روز کاری طول میکشد تا این سهام در دفتر سهام شرکت ثبت شود . در نتیجه زمانی که سود سهام اعلام میشود سود به کسی تعلق خواهد گرفت که چهار روز قبل از تاریخ ثبت اقدام به خرید سهام کرده باشد . اگر کسی بعد از تاریخ موثر سهام خریداری کند سود سهام به فروشنده سهام میرسد . - تاریخ پرداخت : پس از اعلام سود تقسیمی و اعلام نام کسانی که مطابق دفاتر شرکت مستحق دریافت سود هستند شرکت اقدام به کشیدن چک در وجه سهامداران میکند . 2 - سرمایه گذاری مجدد سود سهام بسیاری از شرکتهای بزرگ برنامه هایی را به اجرا میگذارند که به موجب آن سهامداران میتوانند به جای دریافت سود سهام به صورت وجه نقد مجددا در همان شرکت و با خرید سهام جدید سرمایه گذاری کنند که البته مالیات مربوط به آن سود را باید بپردازند ولی از هزینه های مربوط به نقل و انتقال سهام معاف میشوند . - سهام جایزه : برخی از شرکتها به جای پرداخت وجه نقد به سهامداران خود سود سهمی یا سهام جایزه میدهند . مثلا اگر شرکتی اعلام کند به صاحبان سهام عادی 10 درصد سهام جایزه میدهد بدان معنی است که هر کس که فرضا 10 سهم عادی دارد یک سهم جدید دریافت میکند . شیوه حسابداری آن نیز بدان صورت است که سود انباشته شرکت به اندازه ارزش بازار سهام جایزه بدهکار و سرمایه و صرف سهام بستانکار میشود . - تجزیه سهام : آثار مالی از تجزیه سهام مشابه سهام عادی است با این تفاوت که میزان یا نسبت انتشار سهام جدید در تجزیه سهام بسیار بیشتر از سهام جایزه است . مثلا اگر شرکتی 500000 سهام 1000 ریالی دارد و بخواهد در ازای هر سهم 2 سهم پرداخت کند سود تقسیمی بالا در نتیجه پس از تجزیه سهام 1000000 سهم 500 ریالی خواهد داشت . میبینیم که بر عکس سهام جایزه سود انباشته و صرف سهام تغییری نخواهد کرد . نکاتی در مورد سهام جایزه و تجزیه سهام 1 – دادن سهام جایزه باعث تغییر ترکیب حسابهای حقوق صاحبان سهام میشود ولی بر کل دارایی ها و بدهی ها و حقوق صاحبان سهام تاثیری نخواهد گذاشت . تجزیه سهام فقط ارزش اسمی سهام عادی را کاهش میدهد و هیچ تغییری در ساختار حقوق صاحبان سهام ایجاد نخواهد کرد . 2 – سهام جایزه و تجزیه سهام ثروت سهامداران را افزایش نمیدهد زیرا قیمت بازار هر سود تقسیمی بالا سهم و سود هر سهم متناسب با مقدار سهام جدید کاهش می یابد ولی نسبت یا درصد مالکیت سهامداران ثابت خواهد ماند . 3 – سهام جایزه و تجزیه سهام مشمول مالیات نمیشوند و با توجه به کاهش قیمت و سود هر سهم متناسب با مقدار سهام جدید این معافیت مالیاتی باعث افزایش ثروت سهامداران نمیشود . 4 – سیاست تقسیم سود برخی از شرکتها بدین منوال است که هم سهام جایزه بدهند و هم اینکه مقداری از سود سالانه شرکت را به صورت نقدی پرداخت کنند.

نتیجه دو مجمع " فارس" مشخص شد

در جریان برگزاری دو مجمع سالانه و فوق العاده هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس، صورت های مالی، رقم سود تقسیمی و اصلاح مفاد اساسنامه تصویب شد.

به گزارش بیدار بورس، مجمع سالانه هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس صبح امروز با حضور ۵۴ درصدی سهامداران در محل این شرکت برگزار شد.

در این مجمع پس از قرائت گزارش عملکرد هیات مدیره مربوط به سال مالی منتهی به خرداد سال جاری و نظر حسابرس و بازرس قانونی، صورت های مالی تصویب و به پیشنهاد هیات مدیره مقرر شد از ۱۳۵۴ ریال سود محقق شده هر سهم، ۶۰۰ ریال معادل ۴۴ درصد سود برای هر سهم توزیع شود.

براین اساس، سود سهام سهامداران حقیقی دارای کد سجام از طریق شماره حساب اعلام شده در یکم آذر پرداخت می شود. سهامداران حقیقی فاقد کد سجام می توانند از یکم دی با مراجعه به شعب بانک تجارت و ارائه اصل کارت ملی و اعلام کد سهامداری نسبت به دریافت سود سهام سال مذکور و سنوات گذشته اقدام کنند.

سود سهام صندوق ها و سبد گردان ها از یکم آذر، سود سهامداران حقوقی دارای یک تا پنج میلیون سهم از یکم دی و ۵ میلیون و یک سهم به بالا از یکم خرداد سال آینده از طریق واریز به حساب بانکی پرداخت خواهد شد.

همچنین مجمع فوق العاده برای اصلاح مفاد اساسنامه برگزار و امکان مشارکت در تاسیس نهاد مالی تصویب و مقرر شد پس از اخذ مجوز سازمان بورس نسبت به ثبت آن در اداره ثبت شرکت ها اقدام شود.

سود تقسیمی بالا

"دزهراوی" از نظر سود تقسیمی

28 تير 1395 ساعت 13:09

در این گزارش پس از بررسی شرکت دارویی رازک به شرکت دارو زهراوی می پردازیم. از تولیدات این شرکت می توان به گروهای قرص، کپسول، آمپول وکپسول مایع اشاره نمود .

به گزارش فانا، دارو از جمله صنایعی است که افزایش نرخ فروش محصولات آن بر اساس مجوز سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت انجام می گیرد و سرمایه گذاران در دورانهای مختلف باید به این موضوع توجه داشته باشند.

اما از مهمترین تغییرات کلانی که در این صنعت در حال رخ دادن است، کاهش هزینه مالی این شرکتها به علت کاهش نرخ تسهیلات و کاهش تحریمها می باشد که شرکتها می توانند با هزینه کمتری مواد اولیه خود را وارد کنند. این موضوع می تواند در سالهای آتی باعث نرخ رشد سودآوری بیشتر این شرکتها شود.

با این اوصاف روش سرمایه گذاری فوق، به صنعت برتر توجه کرده و سود تقسیمی شرکتها و پایدار بودن آنها در شرایط مختلف اقتصادی را ملاک قرار می دهد و سعی می نماید تا حداکثر ظرف مدت 5 سال، اصل مبلغ سرمایه گذاری شده را از محل دریافت سود نقدی، بازگرداند.

بررسی 5 سال گذشته شرکت از نظر سود تقسیمی:
حال به بررسی این مورد می پردازیم که اگر یک سرمایه گذار طرح سرمایه گذاری خود را، 5 ساله و با فرض دریافت سود نقدی و شرکت در افزایش سرمایه و خارج از نوسانات بازار تدوین می کرده است، آیا این طرح سرمایه گذاری منجر به بازگشت پول اولیه در طی مدت 5 سال شده است ودر نهایت سرمایه گذار توانسته است نوعی از دارایی را برای خود ایجاد نماید که تا آخر عمر فعالیت شرکت، سود نقدی مجانی دریافت نماید (بدون اینکه سهام خود را بفروشد)؟

با توجه به نمودار بالا، فرض کنید شخصی در 5 سال پیش در حدود این موقع (1390.4.21) معادل 1 سهم به قیمت 1403 تومان خریداری کرده است. در طی این سالها در6 مجمع شرکت نموده است (5 مجمع سالیانه و 1مجمع افزایش سرمایه از محل انباشته).

درحال حاضر در تاریخ 95.4.28قیمت سهم 2444تومان بوده و p/e سهم معادل 9.18 می باشد.
با توجه به موارد بالا به این جمع بندی می رسیم که:
کل مبلغ سرمایه گذاری با احتساب قیمت اول دوره معادل 1403 تومان شده است.

مجموع سود تقسیمی دریافتی معادل 2210تومان گردیده است. ارزش روز دارایی ما به ازای 3سهم * 2444 تومان، معادل 7332 تومان شده است.

با مطالعه موارد بالا درمی یابیم که سرمایه گذار در مدت 4 سال سرمایه گذاری خود، توانسته است از محل سود تقسیمی اصل سرمایه خود را بازگرداند.

اما نکته حائز اهمیت در این نوع سرمایه گذاری که هدف اصلی ما می باشد، خلق یک دارایی مولد مجانی است. در حال حاضر سرمایه گذار 3 سهم مجانی دارد و مادامیکه شرکت در حال تولید وفروش می باشد، می تواند سالیانه سود نقدی مجانی دریافت نماید (بدون اینکه دارایی مولد خود را که همان گاو شیرده می باشد، بفروشد).

این شرکت نیز با توجه به ساختار مناسب و همچنین محصولات استراتژیک می تواند از گزینه های سود تقسیمی بالا مناسب برای مطالعه در راستای سرمایه گذاری راحت باشد.

ضمنا شرکت در گزارش 3 ماهه 95 خود توانسته است با 21 درصد پوشش مبلغ فروش، معادل 25 درصد سود خود را پوشش دهد که برای تحلیلگران محل ارزیابی می باشد.

دنیای حسابداری

براي ارزيابي كيفي از اطلاعات كمي و ارائه گزارش به ميزان نياز استفاده كننده گان و طبقه بندي و خلاصه صورتهاي مالي وبيان نسبي اطلاعات مطلق صورتهاي مالي بين ارقام اقلام موجود در اين صورتها رابطه رياضي به صورت نسبت برقرار ميشود

نسبت هاي نقدينگي : جهت ارزيابي توان نقدينگي شركت است كه پشتوانه بازپرداخت بدهيهاي جاري شركت است

الف : نسبت جاري : دارايي جاري/بدهي جاري(رقم بالاتر وضعيت نقدينگي بهتر است و كلا كمتر از 2 مطلوب نمي باشد)

ب : نسبت آني: ( دارايي هاي جاري – دارايي هاي غير سريع (موجودي كالا ))/ بدهي جاري (بهتر است از يك كمتر نباشد )

نسبت جاري – نسبت آني = موجودي كالا/ بدهي جاري

نسبت هاي اهرمي : ميزان استفاده از بدهي را شركت نشان ميدهد كه شاخص ريسك مالي شركت است

الف : نسبت بدهي :كل بدهي / كل دارايي % ( ميزان وجوهي را نشان ميدهد كه بوسيله بدهي تامين شده است )

ب : نسبت بدهي به حقوق صاحبان سهام : كل بدهي / حقوق صاحبان سهام % ( ميزان بالاي اين نسبت نشانگر ريسك بالاي شركت است و وام دهندگان در آتي يا قرض نخواهند داد ويا بهره بالا طلب خواهند كرد)

پ : نسبت پوشش هزينه هاي بهره : سود قبل از كسر بهره و ماليات / هزينه بهره (نماينگر تعداد دفعاتي است كه سود مي تواند بهره را پوشش دهد . نسبت بالا نشانگر توان بالاي پرداخت بهره و پايين بودن ريسك شركت خواهد بود )

نسبت هاي فعاليت (كارايي) : نشانگر كارايي شركت در استفاده از منابع و دارايي ها است

الف : نسبت گردش موجودي كالا : قيمت تمام شده كالاي فروش رفته يا (فروش)/ موجودي كالا

(مرتبه بالا نشاندهنده كارايي بالا در استفاده از موجودي كالا ميباشد – نشانه مديريت كالا مي باشد)

دوره سرمايه گذاري موجودي كالا = 360/ نسبت گردش موجودي كالا

(نشانگر دوره متوسط سرمايه گذاري بر روي موجودي كالا است )

ب : نسبت گردش دارايي هاي ثابت: فروش / دارايي هاي ثابت

(مرتبه بالا نشانگر كارايي بالا در استفاده از دارايي هاي ثابت است)

پ : نسبت گردش مجموعه دارايي ها: فروش / كل دارايي ها

(مهمترين نسبت براي اندازه گيري كارائي كه نشانگر كل منابع در اختيار شركت است )

ت : نسبت گردش حسابهاي دريافتني = فروش (نسيه )/ حسابهاي دريافتني

(نماينگر دفعات وصول مطالبات در سال- مرتبه بالا بهتر است )

نسبت دوره متوسط وصول طلب =360/نسبت گردش حسابهاي دريافتي

(تعداد روزهاي لازم براي دريافت مطالبات هر چه پايينتر باشد بهتر است )

نسبت هاي سودآوري :ارزيابي سودآوري شركت

1- سود آوري بر مبناي فروش : سود شركت در مقابل فروش اندازه گيري مي شود

الف : نسبت حاشيه ناخالص سود :

( فروش- قيمت تمام شده كالاي فروش رفته) / فروش %

(نشاندهنده عملكرد شركت در زمينه هاي قيمت گذاري محصول و كنترل هزينه توليد است )

ب : نسبت حاشيه خالص سود :

سود خالص / فروش % (نشاندهنده عملكرد شركت در زمينه هاي قيمت گذاري محصول و كنترل هزينه هاي توليدي و غير توليدي است بالا بودن آن نشانه سودآوري بالا است )

2- سود آوري بر مبناي سرمايه گذاري ها : نشانگر سود آوري به ازاي هر ريال سرمايه گذاري سهامداران

الف : نسبت بازده سرمايه گذاري ROI يا بازده مجموع دارائي ها ROA

كل داراييها / سود خالص % = (حاشيه خالص سود ) * (نسبت گردش كل دارييها )=(ROI) OR (ROA)

ب : نسبت بازده حقوق صاحبان سهام يا بازده ارزش افزوده ROE (مهمترين نسبت مورد توجه سهامداران كه به ازاي هر يك ريال چقدر بازده دريافت مي كند)

حقوق صاحبان سهام / سود خالص %=ROE

نسبت بدهي - 1 / (حاشيه خالص سود * نسبت گردش كل داراييها )=ROE

3- سود آوري بر مبناي سهام : سودآوري به ازاي هر سهم عادي اندازه گيري مي شود

الف : نسبت سود هر سهم (نشاندهنده مبلغ سود تعلقي به يك سهم در يك دوره )

تعداد سهام عادي/ (سود تقسيمي شركت – سود خالص)=EPS

ب: نسبت پرداخت سود نقدي DPS (نشان دهنده مبلغ سود نقدي است كه در طول يك دوره به هر سهم عادي تعلق مي گيرد)

تعداد سهام عادي / سود تقسيمي شركت =DPS

ج:نسبت پرداخت سود نقدي DPR (نشان دهنده درصدي ازسود سال است كه بطور نقدي بين سهامدارن عادي تقسيم مي شود

DPR=سود هر سهم / سود نقدي هر سهم%

مطالب این وبلاگ خلاصه ای از آموخته ها و تجربیات من است که شاید برای همکاران و علاقمندان هم مفید واقع شود

کارنامه ۲۹۳ شرکت بورسی در فصل مجامع

برگزاری مجامع عادی سالانه شرکت‌های سهامی که در ماه‌های ابتدایی سال جاری آغاز شد، در پایان تیرماه به اوج خود رسید و در مجموع در چهار ماه سپری شده از سال ۹۸ فعالان بازار سهام شاهد برگزاری حدود ۳۰۰ مجمع عادی سالانه و تقسیم سود بیش از ۶۷ هزار میلیارد تومانی بودند. بررسی‌ها نشان می‌دهد به‌طور میانگین در مجامع سال ۹۸ شرکت‌های سهامی، فعالان بازار شاهد تقسیم سود ۵۴درصدی بودند. میانگینی که با احتساب وزن شرکت‌ها (سرمایه) حدود ۶۰ درصد برآورد می‌شود. این موضوع «دنیای اقتصاد» را بر آن داشت تا به بررسی اجمالی میزان سودهای تقسیمی توسط شرکت‌های سهامی، صنایع ۳۸گانه بازار و همچنین کیفیت سودهای تقسیم شده با توجه به عملکرد صنایع بپردازد.

دنیای بورس: موضوع تقسیم سود در مجامع عادی سالانه همواره از جذابیت زیادی برای فعالان بازار به ویژه سهامداران خرد برخوردار است. این در حالی است که تقسیم سود بالا در مجامع را نمی‌توان نکته مثبتی قلمداد کرد؛ چرا که با نگاهی به وضعیت سود تقسیمی در سال۹۸، شرکت‌ها و صنایعی به چشم می‌خورند که با وجود شرایط مالی نامناسب و مشکل شدید نقدینگی برای راضی نگه‌داشتن سهامداران خود، اقدام به تقسیم سودهای بالاتر از ۸۰درصد می‌کنند.

این در حالی است که گاهی اوقات شرکت‌ها می‌توانند از طریق تقسیم سود حداقلی، امکانی برای برنامه‌های توسعه‌ای و افزایش تولید و بهره‌وری در اختیار داشته باشند. امری که در بلندمدت به افزایش سودهای باکیفیت برای سهامداران منتهی می‌شود. ذکر این نکته حائز اهمیت است که ثبات در رویه سودآوری نیازمند افزایش تولید و بهره‌وری است. در گزارش پیش‌رو عملکرد شرکت‌ها در مجامع (سود تقسیمی و سود محقق شده شرکت‌ها برای سال مالی منتهی به پایان سال ۹۷) به‌صورت جدول برای ۲۹۳ شرکت مورد بررسی در صفحه ۱۴ آمده است.

سودهای موهومی تامین‌کنندگان یوتیلیتی

در مجموع ۷ شرکت زیرمجموعه گروه تامین آب، برق و گاز به‌طور میانگین شاهد تقسیم سود ۹۲ درصدی بودیم. در این میان پتروشیمی فجر بیش از ۱۰۰ درصد سود محقق شده در سال مالی ۹۷ را میان سهامداران خود تقسیم کرد تا از این منظر در میان هم‌گروهی‌های خود در صدر بایستد. پس از آن نیز شاهد تقسیم سود ۹۳ درصدی از سوی سرمایه‌گذاری نیرو بودیم. در مقابل اما شرکت تولید برق عسلویه مپنا تنها ۱۱ درصد از سود محقق شده خود را میان سهامداران تقسیم کرد.

در حالی همه ساله شاهد تقسیم سود حداکثری در مجامع شرکت‌های زیرمجموعه این گروه هستیم که تحلیلگران همواره از ابهام بالای سود این شرکت‌ها سخن می‌گویند. ابهامی که تا امروز همچنان به قوت خود باقی است. در این میان صحبت‌هایی درخصوص تناقض‌های موجود در اجزای درآمد و هزینه شرکت‌ها مطرح می‌شود. واقعیت این است که شرکت‌های عرضه‌کننده آب، برق، گاز و بخار در صورت‌های مالی خود درآمدی شناسایی کرده‌اند که این درآمد به نوعی برای پتروشیمی‌هایی که خوراک مصرفی خود را از این شرکت‌ها دریافت می‌کنند، هزینه قلمداد می‌شود.

این در حالی است که در صورت‌های مالی پتروشیمی‌ها چنین هزینه‌ای دیده نمی‌شود. این موضوع سبب می‌شود تا علاوه بر یوتیلیتی‌ها، شرکت‌های پتروشیمی نیز در مجامع خود سودهای موهومی تقسیم کنند که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این شرایط به نظر می‌رسد لازم است شرکت ملی پتروشیمی به‌عنوان مبنای تعیین نرخ‌های جدید بر اساس فرمول ابلاغی شورای رقابت اصلاحات لازم را انجام دهد. فرمولی که سبب شده تا نرخ خرید در صورت‌های مالی پتروشیمی‌ها بسیار کمتر از نرخ فروش تولیدکنندگان باشد.

به‌عنوان نمونه می‌توان نگاهی به‌صورت‌های مالی یک ساله پتروشیمی مبین و زاگرس در پایان سال مالی ۹۷ انداخت. در حالی‌که اکسیژن تولیدی مبین در این سال با نرخ ۵۵۶ تومان به ازای هر متر مکعب در صورت‌های مالی لحاظ شده است، در صورت مالی یک ساله پتروشیمی زاگرس خوراک اکسیژن مورد نیاز با نرخ ۴۷۸ تومان به ازای هر متر مکعب لحاظ شده است. این اختلاف نرخ با احتساب تولید متانول رقمی بزرگ می‌شود که باید از سود خالص مبین در عملکرد یک ساله و از سوی دیگر از سود خالص زاگرس کسر شود.

سودهای بی‌کیفیت بانکی

بانک‌ها در سال ۹۷ سودهای عجیبی ساختند اما این سودها، سودهای باکیفیتی نیستند و از این رو قابلیت تقسیم در مجامع را ندارند. نگاهی به عملکرد بانک‌ها در سال مالی منتهی به سال ۹۷ نشان از تحقق سود خالص ۱۳ هزار میلیاردی دارد. سیستم بانکی اما همچنان بیمار است و سود شناسایی شده که عمدتا از محل تسعیر ارز حاصل می‌شود قابلیت تکرار نداشته و در زمره سودهای بی‌کیفیت قرار می‌گیرد. از این رو بانک مرکزی در اقدامی درست، اجاره تقسیم سود به بانک‌ها نمی‌دهد. به‌صورت مشخص اثر مبادلات ارزی در رشد سودآوری بانک‌ها چشمگیر است.

به نظر می‌رسد نرخ حدود ۸۶۰۰ تومانی مبنای ارائه صورت‌های مالی سال ۹۷ بوده است. با توجه به اختلاف نرخ کنونی سامانه نیما با نرخ مزبور همچنان می‌توان انتظار شناسایی چنین سودی را از سوی بانک‌ها داشت. با این حال نکته مهم‌تر اینکه همچنان این سود از جهات مختلف کیفیت پایینی دارد. کاهش این درآمد در صورت‌های مالی آتی خودنمایی کرده و این موضوع می‌تواند بار دیگر به رشد زیان بانک‌ها در دوره‌های آتی منجر شود. از این رو در مجامع عادی سالانه بانک‌ها در سال ۹۸ به‌طور میانگین شاهد تقسیم سود یک درصدی بودیم. در این میان دو بانک صادرات و تجارت شاهد شناسایی زیان در سال ۹۷ بودند.

دست خالی سهامدار در مجامع خودرویی

هر چند در مجامع سال ۹۸ شرکت‌های خودروساز برخی شرکت‌ها اقدام به تقسیم سود بیش از ۷۰ درصدی بودند، اما بخش عمده‌ای از این شرکت‌ها یا زیان شناسایی کرده بودند تا سودی برای تقسیم نداشته باشند یا سودهای حداقلی میان سهامداران خود تقسیم کردند. به این ترتیب افزایش نرخ دلار، افزایش قیمت نهاده‌های تولید و ثبات نسبی نرخ خودرو و در نتیجه افزایش روز به روز زیان این شرکت‌ها سبب شد تا سهامداران نمادهای زیرمجموعه این گروه، ناراضی مجامع این شرکت‌ها را ترک کنند.

تقسیم سود سیمانی‌ها از یارانه انرژی

سیمانی‌ها سال گذشته را پرسود به پایان رساندند، اما همچنان نتوانسته‌اند انتظارات را برآورده کنند. با این حال آنچه کاملا مبرهن است سود تقسیمی شرکت‌های سیمانی در واقع یارانه انرژی است نه بهره‌وری صنعت سیمان. با قیمت‌های کنونی انرژی، صنعت سیمان حدود ۹ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان غیرنقدی در سال دریافت می‌کند. به این ترتیب شرکت‌های سیمانی در مجامع عادی سالانه خود میانگین ۷۵ درصد سود میان سهامداران خود تقسیم کردند.

تداوم حرکت پالایشی‌ها روی خط توسعه؟

شرکت‌های زیرمجموعه گروه فرآورده‌های نفتی در مجامع سال ۹۸ خود میانگین ۴۵ درصد سود تقسیم کردند. در این میان برخی شرکت‌ها سودهای حداکثری و برخی دیگر تقسیم سود حداقلی داشتند. صنعت پالایش کشور در سال‌های اخیر بسیار متحول شده است. با این حال باید توجه داشت توسعه هر چه بیشتر این صنعت نیازمند تقسیم سود حداقلی از سوی شرکت‌ها و افزایش سود انباشته است.

به این ترتیب در مجامع سال جاری شرکت‌های زیرمجموعه گروه فرآورده‌های نفتی دو شرکت نفت پارس و نفت ایرانول بیشترین سود به میزان ۸۹ درصد را میان سهامداران خود تقسیم کردند. در مقابل اما پالایش نفت تهران تنها ۲۰ درصد از سود محقق شده خود را تقسیم کرد. این شرکت با احتساب سود تقسیمی خود در مجمع سال ۹۸، بیش از ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان سود انباشته دارد. سود انباشته «شپنا» نیز از ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان فراتر رفته است. موضوعی که می‌تواند زمینه توسعه بیشتر این شرکت‌ها را فراهم آورد.

تقسیم سود حداقلی فلزی‌ها در مسیر توسعه صنعت

تقسیم سود حداقلی در شرکت‌های زیرمجموعه گروه فلزات اساسی در مجامع سال ۹۸ یکی از نکات مثبتی است که در سال‌های اخیر با خردمندی مدیران این شرکت به توسعه شرکت‌های مذکور در بلندمدت منتهی شده است. به‌عنوان نمونه می‌توان به تقسیم سود شرکت فولاد مبارکه اصفهان در سال‌ها اخیر نگاهی انداخت. شرایطی که سبب شده تا این شرکت به بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده فولاد تبدیل شود و زنجیره تولید آن را تکمیل کند. برای رسیدن به این نقطه اولین نیاز سرمایه است. این سرمایه‌گذاری اولیه عمدتا باید از محل سودهای انباشته تامین شود.

در حال حاضر «فولاد» با لحاظ سود تقسیمی بیش از ۸ هزار میلیارد تومان است که می‌تواند صرف طرح‌های توسعه‌ای بسیاری در این شرکت و در نتیجه این صنعت شود. در شرکت ملی مس نیز رویه به همین صورت است. در مجموع فلزی‌ها در سال ۹۸، حدود ۴۰ درصد سود میان سهامداران خود تقسیم کرده‌اند. بیشترین تقسیم سود به میزان ۹۹ درصد توسط هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه تقسیم شد و در مقابل شرکت صنایع فولاد آلیاژی یزد به تقسیم سود حداقلی (۱۰ درصد) بسنده کرد. در این گروه دو شرکت آلومراد و قطعات فولادی نیز با توجه به شناسایی سود در پایان سال مالی ۹۷، سودی برای تقسیم میان سهامداران خود نداشتند.

دست پر دوقلوهای سنگ‌آهنی برای سهامداران

اکثر شرکت‌های زیرمجموعه گروه استخراج کانه‌های فلزی، مجامع عادی سالانه خود را به تیرماه محول کرده بودند. این شرکت‌ها به‌طور میانگین تقسیم سود حدود ۸۰ درصدی در کارنامه سال ۹۸ خود ثبت کردند. در این میان بیشترین سهم با ۹۶ درصد تقسیم سود نقدی، به شرکت معادن منگنز ایران رسید. دو شرکت گل‌گهر و چادرملو نیز در مجامع سال جاری خود به ترتیب ۸۹ و ۸۴ درصد سود میان سهامداران خود تقسیم کردند. به این ترتیب «کگل»، ۱۳۸ تومان از ۵/ ۱۴۳ تومان سود محقق شده در سال ۹۷ را میان سهامداران خود تقسیم کرد. «کچاد» نیز در حالی طی سال مالی منتهی به اسفند ۹۷، ۸۳ تومان سود محقق کرده بود که در مجمع سالانه خود ۷۰ تومان سود تقسیم کرد. شرکت‌هایی که به‌عنوان دوقلوهای سنگ‌آهنی شناخته می‌شوند و بیشترین سهم از ارزش بازار گروه خود را در اختیار دارند.

دارویی‌ها و چرایی تقسیم سود بالا

شرکت‌های دارویی از میانه اردیبهشت ماه سهامداران خود را به مجمع فراخواندند. در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد، مطابق با سال‌های گذشته میانگین تقسیم سود برای شرکت‌های دارویی بالا بود و شرکت‌های دارویی به‌‌رغم مشکلات موجود، به‌طور میانگین ۷۵ ‌درصد سود تقسیم کردند و شرکت فرآورده‌های تزریقی (دفرا)، بیشترین درصد تقسیم سود میان دارویی‌ها را به میزان ۹۶ ‌درصد در اختیار داشت. در میان سهامداران این گروه، غالبا نهادهای نیمه‌دولتی به چشم می‌خورد. نهادهایی که با وجود مشکلات نقدینگی که شرکت‌های دارویی بر تقسیم درصد بالایی از سود خالص پافشاری می‌کنند.

هر چند مطالبات شرکت‌های دارویی از دولت رفته رفته در حال وصول است؛ اما همچنان این شرکت‌ها برای تامین نقدینگی مورد نیاز خود وادار به دریافت تسهیلات با نرخ‌های بالا می‌شوند. با این حال سهامداران عمده شرکت‌های دولتی، در جهت جلب رضایت سهامداران خرد خود، همه ساله بخش زیادی از سود‌های محقق شده شرکت‌های دارویی را در مجامع تقسیم می‌کنند. امری که در صورت تقسیم سود حداقلی می‌تواند به افزایش تولید و توسعه هر چه بیشتر در این شرکت‌ها بینجامد.

بیشترین و کمترین سود تقسیمی

نگاهی کلی به عملکرد ۲۳۹ مجمع برگزار شده در سال ۹۸ نشان از صدرنشینی شرکت شیمیایی فارس با تقسیم سود ۵۵۵ درصدی دارد. به این ترتیب «شفارس» که در سال مالی منتهی به سال ۹۷ تنها ۹ ریال سود محقق کرده بود، ۵۰ ریال سود به ازای هر سهم میان سهامداران خود تقسیم کرد. پس از آن نیز فعالان بازار ۱۱ شرکت شاهد تقسیم سود بیش از ۱۰۰ درصدی در مجامع شرکت‌های بورسی و فرابورسی بودند. کمترین سود نیز از سوی شرکت لنت ترمز به میزان ۴درصد میان سهامداران این شرکت تقسیم شد. این در حالی است که ۲۶ شرکت سهامی سال ۹۷ خود را با شناسایی زیان به پایان رساندند و در نتیجه سودی برای تقسیم میان سهامداران خود نداشتند.