بازار اوراق اختیار معامله

اختیار معامله جواهر بازار سرمایه

موجب ایجاد صف های خرید و فروشی شده که منجربه به دام افتادن نقدینگی افراد در سهم ها می شود.

اما بازار بورس ایران روی دیگری نیز دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته و از دید بسیاری از سرمایه گذاران همچنان پنهان مانده است

از این رو میتوان نام جواهر بازار سرمایه را بر آن گذاشت.

بازار اختیار معامله :

این بازار دو طرفه و بدون محدودی دامنه نوسان امکان کسب سود از صعود و نزول سهام را برای سرمایه گذاران خود فراهم میکند .

علاوه بر این سهامداران فعال در این بازار میتوانند با به کار بردن استراتژی هایی خاص در کنار خرید همزمان سهم

از دارایی خود در مقابل نوسانات منفی بازار حمایت کنند.

برای آشنایی بیشتر با این بازار جذاب در ادامه مقاله با شما خواهیم بود.

اختیار معامله نوعی از اوراق مشتقه است :

یکی از پرکاربرد ترین انواع اوراق مشتقه اوراق اختیارهای معامله است.

اوراق مشتقه یکی از انواع اوراق بهادار است که ارزش آن وابسته به ارزش یک دارایی پایه یا گروهی از دارایی‌هاییست

که از دارایی پایه مشتق میشنود.

در واقع مشتقه قراردادی بر اساس دارایی پایه است که ارزش آن با توجه به قیمت و نوسانات قیمتی دارایی پایه مشخص میشود

که در بازار سرمایه از آن برای کاهش یا انتقال ریسک سرمایه گذاری و افزایش قدرت نقدشوندگی و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد

که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.

چنانکه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (بازار اوراق اختیار معامله خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و

الزامی ندارد و در صورت صرف نظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست میدهد.

از طرف دیگر فروشنده در صورت خواست خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است .برای جلوگیری از امتناع فرو شنده اوراق

از انجام قرارداد، فرو شنده ضمن قرارداد متعهد می شود مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد کارگزار بورس یا اتاق پایاپای قرار دهد

و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند.

انواع معاملات اختیار معامله :

به طور کلی 2 نوع قرارداد اختیار معامله وجود دارد:

مهمترین نکته در این نوع قرار داد ها کلمه “اختیار” می باشد.

یک اختیار خرید در واقع این حق (و نه الزام) را به دارنده آن میدهد،که دارایی موضوع قرارداد را با قیمتی معین و

در تاریخی مشخص (یا قبل از آن)، خریداری نماید.

به همین ترتیب، یک اختیار فروش به دارنده آن این حق را میدهد، که دارایی موضوع قرارداد را با قیمتی معین و

در تاریخی مشخص( و یا قبل از آن) بفروشد.

بندها و ویژگی‌های قرارداد اختیار معامله چیست؟

توجه داشته باشید که اختیار معامله یا آپشن ، سهم نیست بلکه قرارداد است و تمام ویژگی های یک قرارداد

که مابین 2 نفر بسته می شود را داراست.

وقتی با کسی قراردادی می‌بندید، قراردادتان چند بند دارد. آن بندها ویژگی‌های قرارداد بین شما دو نفر را مشخص می‌کند.

هر قرارداد آپشنی ۳ بند (سه ویژگی) اصلی دارد:

تاریخی که یک قرارداد اختیار معامله در آن به پایان میرسد و طرفین در این تاریخ باید بر اساس تعهداتشان به وظایف خود

حجمی از دارایی پایه که طی یک قرارداد باید تحویل داده شو .به عبارت دیگر، مقدار استاندارد شده دارایی پایه را به اصطلاح

اندازه قرارداد گویند.

قیمتی که در قرارداد مشخص شده تا درموقع سررسید معامله بر مبنای آن انجام شود.

تفاوتی ندارد که قرارد شما از نوع «اختیارِ خرید (Call Option) یا اختیارِ فروش (Put Option) باشد در هر صورت این ۳ بند را

اختیار فروش یا (Put Option) :

اگر نوع قرارداد مابین ما «اختیارِ فروش» باشد، متن قراردادمان می‌تواند اینطور باشد:

بسم الله رحمن رحیم

قرارداد اختیار فروش

اینجانب، آقای ……، بعنوان عرضه کننده این قرارداد، به آقا/خانم ….. اختیارِ فروختن فلان دارایی

(سهم خودرو،زعفران، پسته، گوجه، سهام یک شرکت، اتومبیل، خانه)

به اینجانب، در تاریخ …. به تعداد …. و به قیمت …..را می‌دهم.

امضا و اثر انگشت

در تاریخ سررسید قرارداد، شما اختیار دارید آن تعداد دارایی را به آن قیمت،به من بفروشید (یا نفروشید)،

اگر بخواهید بفروشید، طبق قرارداد من «مجبورم» بخرم!

اختیار خرید یا (Call Option) :

حالا اگر نوع قرارداد مابین ما «اختیارِ خرید» باشد، متن قراردادمان می‌تواند اینطور باشد:

بسم الله رحمن رحیم

قرارداد اختیار خرید

اینجانب آقای ……، بعنوان عرضه کننده این قرارداد، به آقا/خانم ….. اختیارِ خریدن فلان دارایی

(سهم خودرو،زعفران، پسته، گوجه، سهام یک شرکت، ماشین، خانه)

از اینجانب، در تاریخ …. به تعداد ….. و به قیمت …. را می‌دهم.

امضا و اثر انگشت

در تاریخ سررسید قرارداد، شما اختیار دارید آن تعداد دارایی را از من، به آن قیمت بخرید یا نخرید،

اگر بخواهید بخرید طبق قرارداد من «مجبورم» به شما بفروشم!

اختیار معامله قراردادی به سود هر دو طرف!!

خب حالا ممکن است پیش خودتان فکر کنید چرا من باید چنین قرارداد بازار اوراق اختیار معامله بد و جانبدارانه‌ای به شما عرضه کنم؟

چرا آنرا به شما پیشنهاد می‌دهم؟ این قرارداد که کاملا به ضرر من است!

توجه داشته باشید برای اینکه بتوانید چنین قراردادی را با من ببندید باید مقداری پول به من بدهید.

این پول، هزینه ایست که برای بستن قرارداد پرداخت میکنید که بر اساس عرضه و تقاضا در بازار مشخص می‌شود،

هر کس حاضر باشد وجه بیشتری بابت بستن قرارداد بپردازد، طبیعتاً قرارداد با او بسته خواهد شد .

به قیمت یا هزینه بستن قرارداد، که خریدار به فروشنده پرداخت میکند صرف یا وجه پرمیوم قرارداد می‌گویند.

توجه داشته باشید که متن قرارداد بالا صرفا مثالی بود برای واضح تر شدن موضوع و در معاملات آنلاین شما نیازی به پر کردن

متنی شبیه به متن های قرارداد بالا ندارید بلکه خرید و فروش قرارداد ها شبیه به خرید و فروش سهام در تابلو انجام میشود

البته بدون دامنه نوسان!

برای روشن تر شدن موضوع مثال واقعی زیر را با هم بررسی میکینم.

قرارداد اختیار خریدی با مشخصات زیر عرضه شود:

نوع قرارداد: اختیار خرید

دارایی پایه: سهم فولاد

اندازه قرارداد: 1000 عدد

قیمت اعمال: 3000 تومان

تاریخ اعمال یا سررسید: 29 اسفند 99

اگر شما پیش بینی کنید که در تاریخ سررسید قیمت دارای پایه از 3000 تومان بیشتر باشد مثلا به 4000 تومان برسد

میتوانید با پرداخت مبلغی که به آن پرمیوم میگویند به عنوان خریدار وارد این قرارداد شده و در تاریخ سررسید

از حق اعمال خود استفاده کنید و هر برگه سهم فولاد را با پرداخت 3000 تومان به فروشنده از او بخرید و در بازار 4000 تومان

در صورتی هم که بازار خلاف جهت پیش بینی شما پیش رفت این اختیار را دارید که قرارداد را اعمال نکنید در این صورت

شما فقط مبلغی که برای خرید قرارداد در ابتدا پرداخت کرده بودید را از دست میدهید که بسیار ناچیز است.

خـلاصـه:

در این مقاله با مفاهیم اولیه اختیار معامله آشنا شدیم و دانستیم که اختیار معامله یکی از انواع اوراق مشتقه است

و قراردادیست که خریدار آن با پرداخت مبلغی(وجه پرمیوم) به فروشنده ، حق خرید (در اختیار خرید) یا فروش (در اختیار فروش)

دارایی پایه با قیمت اعمال در تاریخ سررسید را بدست خواهد آورد.

در مقاله بعدی در ارتباط با مفاهیم اساسی اختیار خرید و اختیار فروش صحبت خواهیم کرد و تفاوت این دو نوع قرارداد را

بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.

چنانچه قصد فعالیت در بازار آپشن را دارید، اولین قدم آموزش دریافت کد معاملاتی آپشن میباشد.

منظور از قراردادهای اختیار معامله چیست؟

معمولا برداشت ما از بازار بورس جایی است که عده‌ای خریدار و فروشنده در آن به خرید و فروش سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار مختلف مشغول هستند اما این تنها بخشی از اتفاقی است که در بورس می‌افتد و در بورس کالا و اوراق بهادار کشور بازارهای مختلفی وجود دارند و معاملات گوناگونی در این بازارها انجام می‌شود. امروز قرار است به سراغ یکی از این ابزارهای معاملاتی یعنی قراردادهای اختیار معامله برویم و شما را با مفهوم این نوع از قراردادها و چگونگی کارکرد آن‌ها بیشتر آشنا کنیم. با ما همراه شوید.

قرارداد اختیار معامله چیست؟

قراردادهای اختیار معامله بازار اوراق اختیار معامله و قرارداهای آتی از مهم‌ترین ابزارهای مشتقه در بازار بورس کالا و اوراق بهادار کشور به شمار می‌روند و به دلیل این که مفهوم جدیدی در بازار بورس ایران هستند، بسیاری از سهامداران آشنایی زیادی با این قراردادها ندارند.

در یک معامله ساده شما معمولا برای دریافت یک کالا یا خدمات مبلغی را پرداخت و کالا یا خدمت مورد نیاز خود را هم دریافت می‌کنید اما در قراردادهایی مانند قرارداد اختیار معامله به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود.

چگونگی کارکرد قرارداهای اختیار معامله

برای این که با کارکرد قرادادهای اختیار معامله بیشتر آشنا شوید، کار را با یک مثال آغاز می‌کنیم. فرض کنید در فرودین ماه 1400 که قیمت هر سکه 8 میلیون تومان است شما اختیار خرید این کالا را با همین قیمت در تاریخ اسفند 1400 از یک فروشنده خریداری و مبلغ 200 هزار تومان را هم به عنوان قیمت اختیار معامله مشخص می‌کنید. حال شما این اختیار را دارید که کالای مورد نظر را در سررسید مشخص شده با همان قیمت 8 میلیون تومان از فروشنده‌ای که با او قرارداد اختیار معامله بسته‌اید، خریداری کنید.

در این شرایط اگر قیمت کالای مورد نظر افزایش پیدا کند مثلا در همین مثال قیمت سکه به 10 میلیون تومان برسد، شما سود کرده‌اید. نکته جالب در اینجا این است که شما اختیار معامله را خریداری کرده‌اید و اجباری برای انجام معامله مورد نظر ندارید.

یعنی اگر قیمت کالایی که خریداری کرده‌اید کاهش پیدا کرده باشد مثلا در همین مثال به 7 میلیون تومان رسیده باشد، می‌توانید از اختیار خود استفاده نکنید. در این صورت تنها به اندازه همان مبلغی که به عنوان قیمت قرارداد اختیار معامله باید پرداخت کنید، یعنی 200 هزار تومان دچار ضرر می‌شوید.

شما می‌توانید قراداد اختیار معامله را برای فروش یک کالا هم اعمال کنید. به این معنا که شما به عنوان خریدار قرارداد اختیار معامله، حق فروش یک دارایی را با قیمت مشخص در زمان تعیین شده خریداری می‌کند.

برای نمونه در همان مثال قبلی خریدار قرارداد، حق فروش سکه با همان قیمت 8 میلیون تومان را برای اسفند 1400 با همان قیمت اختیار معامله 200 هزار تومان از یک فروشنده خریداری می‌کند. در این حالت او می‌تواند در زمان سررسید کالای مورد نظر را با قیمت تعیین شده به فروشنده قرارداد بفروشد.

حال در نظر بگیرید که در اسفندماه قیمت سکه به 7 میلیون تومان رسیده باشد، در این شرایط خریدار قرارداد اختیار معامله سود می‌کند اما در صورتی هم که قیمت سکه به 10 میلیون تومان رسیده باشد وی می‌تواند از اختیار خود برای فروش کالای مورد نظر استفاده نکند.

همانگونه که احتمالا از این مثال متوجه شده باشید قراردادهای اختیار معامله یا آپشن‌ها به دو دسته قرادادهای اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می‌شوند.

اختیار خرید (Call Option)

در قراردادهای اختیار خرید حق خرید یک دارایی از پیش به خریدار قرارداد اختیار معامله داده می‌شود. کسانی به سراغ قرادادهای اختیار خرید می‌روند که منتظر افزایش قیمت دارایی هستند و می‌خواهند از این طریق با این نوع از قراردادهای به سود برسند. آن‌ها قرارداد را با قیمت روز یک کالا خریداری می‌کنند تا در آینده با افزایش قیمت‌ها به سود مورد نظرشان دست پیدا کنند.

اختیار فروش (Put Option)

قراردادهای اختیار فروش برعکس اختیار خرید هستند و در این قراردادها حق فروش یک دارایی با قیمت تعیین شده از قبل به معامله کننده داده می‌شود. در این حالت درست برعکس قراردادهای اختیار خرید صاحب قرارداد امیدوار به کاهش قیمت‌ها است و با پیش‌بینی که از کم شدن قیمت یک دارایی دارد، دست به انعقاد قراردادهای اختیار فروش می‌زند.

بعضی نکات مهم در قراردادهای اختیار معامله

• برای آغاز فعالیت در بازار مشتقه علاقه‌مندان به حضور در معاملات این بازار باید از کارگزاری‌هایی که مجوز معاملاتی برای قرادادهای بازار مشتقه را دارند کد معاملاتی دریافت کنند.
• زمان تسویه قراداد اختیار معامله، تاریخ سررسید مشخص شده در همان قرارداد است که در پایان روز معاملاتی این تسویه انجام می‌شود. کارمزد معامله نیز در همان روز به حساب سازمان بورس، کارگزار مربوطه و .. واریز می‌شود.
• قرادادهای اختیار معامله به دو سبک اروپایی و آمریکایی قابل اجرا هستند. در سبک اروپایی خریدار معامله تنها در زمان سررسید مشخص شده در قرارداد می‌تواند از حق خرید و فروش خود استفاده کند، اما در سبک آمریکایی خریدار در طول زمانی که مشخص شده است می‌تواند معامله را اجرایی و از حق خود برای خرید یا فروش یک کالا استفاده کند.
• معامله در بازار مشتقه بورس کالا روی یک دارایی پایه مانند سکه یا زعفران صورت می‌گیرد.
• در حال حاضر تنها در مورد بعضی کالاها و تعداد کمی از سهم‌ها قرارداد اختیار معامله اعمال می‌شود.
• همان گونه که گفتیم یکی از نکات مهم در عبارت قرارداد اختیار معامله، کلمه اختیار است. به این معنی که اختیار خرید و فروش دارایی موردنظر به معامله کننده داده می‌شود و اجباری برای خرید و فروش کالای مشخص شده در قرارداد وجود ندارد اما در مورد فروشنده بازار اوراق اختیار معامله اختیار معامله چنین امکانی وجود ندارد و فروشنده قرارداد از قدرت اختیار برای انجام معاملات برخوردار نیست و باید تابع تصمیم خریدار باشد.
• برای تضمین پایبندی به قراردادهای اختیار معامله با توجه به این که پول یا کالایی بین طرفین تا زمان تاریخ مشخص شده در قرارداد رد و بدل نمی‌شود، هر دو طرف معامله ودیعه‌ای را به اتاق پایاپای بورس تحویل می‌دهند.
• قرارداد اختیار معامله در بازار بورس ایران مفهوم نسبتا جدیدی محسوب می‌شود و برای اولین بار بورس اختیار معامله در سال 1973 در شیکاگو شروع به کار کرد که اکثر اوقات هم رتبه اول را از نظر حجم و تعداد معاملات انجام شده در این حوزه دارد.
• نوسان‌گیرها علاقه بسیاری به بازار آتی کالا دارند و سعی می‌کنند از نوسان قیمت‌ها و پیش‌بینی آینده بازار برای رسیدن به سود در بازار اوراق اختیار معامله بازار مورد نظر استفاده کنند.

مزایای قراردادهای اختیار معامله

احتمالا این سوال برای‌تان پیش آمده باشد که قراردادهای اختیار معامله چه مزیت‌هایی برای خریدار یا فروشنده این نوع از قراردادها دارد. در زیر به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم که به درک بهتر قرادادهای اختیار معامله هم کمک بیشتری می‌کنند.

• کم شدن ریسک معاملات و کاهش نوسان بالای قیمت‌ها در آینده
• کسب سود از قرارداهای اختیار معامله و حتی درآمدزایی از معامله مجدد این قرارداد به این معنا که شما می‌توانید حق خرید یا فروش خود را بفروشید و بازار اوراق اختیار معامله از این طریق نیز کسب سود کنید.
• نیار به نقدینگی کمتر
• کاهش ریسک انجام معاملات

تفاوت قرادادهای اختیار معامله با قرادادهای آتی

همانگونه که اشاره کردیم قرارداد اختیار معامله اختیاری قانونی است که مطابق آن به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود، اما در قراردادهای آتی یک خریدار متعهد می‌شود یک کالای مشخص شده را در تاریخ مشخص با قیمت معین از فروشنده کالا خریداری کند.

به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که در قرارداد اختیار معامله خریدار، اختیار یک معامله را خریداری می‌کند اما در قراردادهای آتی خریدار و فروشنده برای مبادله یک کالا متعهد می‌شوند.

سخن آخر

قراردادهای اختیار معامله از جمله مهم‌ترین ابزار مشتقه در بازار بورس کالا و اوراق بهادار کشور به شمار می‌روند و طیف جدیدی از معاملات در بازار بورس این روزهای کشور را شامل می‌شوند. در این نوع از قراردادها، به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود.

قراردادهای اختیار معامله به دو دسته قراردادهای اختیار خرید و قراردادهای اختیار فروش تقسیم می‌شوند که در مورد اول حق خرید یک دارایی و در مورد دوم حق فروش یک دارایی با قیمت تعیین شده از قبل به معامله کننده داده می‌شود. نکته مهم در خصوص قراردادهای اختیار معامله، کلمه اختیار است. به این معنی که اختیار و نه اجبار برای خرید و فروش دارایی موردنظر به خریدار قرارداد داده می‌شود.

در پایان هم باید اشاره کنیم که ما سعی کردیم به زبان ساده شما را با بازار آتی کالا و قراردادهای اختیار معامله آشنا کنیم اما این بازار هم مانند دیگر بازارهای مالی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و حضور در آن به این سادگی‌ها هم نیست. علاقه‌مندان به ورود و سرمایه گذاری در این حوزه، باید توانایی خوبی در پیش بینی آینده بازار و تحلیل دقیق و درست اتفاقات بازار سرمایه داشته باشند تا بتوانند به سودی که مد نظرشان است، دست پیدا کنند.

بازار اوراق اختیار معامله

اگر به دنبال این هستید که از سرمایه‌گذاری در سهام، صندوق‌های مشترک یا اوراق بدهی در سبد سهام فراتر برویدف معاملات آپشن یا اختیار معامله یک پیشنهاد جذاب برای کسب سود و معامله با قواعدی جذاب را فراهم میکند.

اگر به دنبال این هستید که از سرمایه‌گذاری در سهام، صندوق‌های مشترک یا اوراق بدهی در سبد سهام فراتر بروید، معاملات آپشن یا همان اختیار معامله می‌توانند گزینه مناسبی برای شما باشد.

معاملات آپشن گزینه‌های متنوعی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند این در حالی است که سرمایه‌گذاری در اختیار معامله، ریسک بالایی دارد اما در عین حال هم می‌تواند سودآور باشد.

شاید شنیده باشید که می‌گویند، شروع سرمایه‌گذاری با اختیار معامله کاری دشوار است یا فقط برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است. اما بازار اوراق اختیار معامله واقعیت این است که معاملات آپشن نوعی سرمایه‌گذاری است که تقریبا هر سرمایه‌گذار با کسب دانش مناسب می‌تواند آن را امتحان کند.

آیا علاقه‌مند هستید که در معاملات خرید و فروش آپشن شرکت کنید؟ در این مقاله از کارگزاری حافظ مروری بر معاملات آپشن خواهیم داشت و به اصل این روش چند منظوره برای سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.

تاریخچه معاملات آپشن یا اختیار معامله در دنیا

گفته می‌شود قرارداد معاملات آپشن از قرن‌ها پیش در یونان بوستان بوده و حتی تاریخ حکایت از این دارد که اولین کسی که از آپشن استفاده کرده، فیلسوف یونانی تالس بوده است.

بورس اختیار معامله شیکاگو که یکی از مهمترین بورس‌های اختیار معامله دنیاست هم در سال ۱۹۷۳ تاسیس شده است.

معاملات آپشن چیست؟

معاملات آپشن می‌تواند پیچیده‌تر از آن‌چه که هست به نظر برسد. اگر به دنبال تعریف معاملات آپشن به زبان ساده هستید، شاید بتوان تعریف ساده معاملات آپشن را چیزی شبیه به این دانست:

معاملات آپشن یا معاملات اختیار معامله ابزاری است که به شما حق خرید یا فروش اوراق بهادار خاص را در یک تاریخ خاص و با قیمت مشخص می‌دهد.

به عبارتی، اختیار معامله قراردادی است که به دارایی زیربنایی دیگری مثل سهام یا اوراق بهادار دیگر وابسته است. قراردادهای اختیار معامله برای یک بازه زمانی مشخص که می‌تواند به اندازه یک روز یا چند ماه باشد، مناسب است.

هنگام خرید یک اختیار معامله، شما حق دارید دارایی پایه را معامله کنید، اما موظف به انجام آن نیستید.

اگر شما سرمایه‌گذاری هستید که خودتان به صورت شخصی در معاملات آپشن دقیق می‌شوید و بر تصمیمات و معاملات تجاری خود کاملا کنترل دارید، دقت داشته باشید در معاملات آپشن این بدان معنا نیست که شما تنها هستید.

در بسیاری از جوامع معامله‌گران را گرد هم می‌آورند تا درباره موضوعاتی مانند چشم‌انداز فعلی بازار و استراتژی‌های معاملات آپشن بحث کنند.

انواع مختلف معاملات آپشن

برای تشکیل پایگاه دانش خود در اختیار معامله، ابتدا باید با انواع مختلف آپشن‌هایی که می‌توانید معامله کنید آشنا شوید. دو دسته اساسی از معاملات آپشن برای انتخاب عبارتند از اختیار خرید و اختیار فروش.

اختیار خرید (Call) چیست؟

اختیار خرید یا Call Option این حق را به شما می‌دهد که در مدت زمان معینی یک اوراق بهادار اساسی را با قیمت تعیین شده خریداری کنید. به قیمتی که پرداخت می‌کنید قیمت اعمال یا Strike Price می‌گویند. در این معاملات، تاریخ پایان اعمال اختیار خرید هم تاریخ انقضا نامیده می‌شود.

اختیار خرید می‌تواند به سبک آمریکایی یا اروپایی باشد. با گزینه‌های سبک آمریکایی می‌توانید دارایی اصلی را در هر زمان تا تاریخ انقضا خریداری کنید. اما گزینه‌های سبک اروپایی فقط به شما امکان می‌دهد دارایی را در تاریخ انقضا خریداری کنید.

اختیار فروش (put) چیست؟

اختیار فروش یا Put Option نقطه مقابل اختیار خرید است. در این معامله به جای داشتن حق خرید اوراق بهادار، یک حق فروش به شما تعقلق می‌گیرید که بتوانید آن را با قیمت اعمال تعیین شده بفروشید.

قراردادهای اختیار فروش نیز تاریخ انقضا دارند. همان قواعد سبک (یعنی آمریکایی یا اروپایی) برای زمانی که می‌توانید آنها را اعمال کنید، در این قراردادها هم اعمال می‌شود.

معاملات آپشن چگونه کار می‌کند؟

معاملات آپشن کاری است که می‌توانید از طریق یک حساب کارگزاری آنلاین انجام دهید. در نحوه معاملات اختیار معامله، در ادامه چند نکته مهم که باید بدانید بیان می‌شود.

قبل از معامله، چند نکته را باید در نظر بگیرید که عبارتند از:

• چقدر می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید؟
• برای چه بازه زمانی می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید؟
• تغییرات قیمت پیش‌بینی شده برای دارایی پایه چقدر است؟

اگر فکر می‌کنید قیمت دارایی اصلی قبل از تاریخ انقضا کاهش می‌یابد، فروش اختیار خرید می‌تواند منطقی باشد و برعکس. گزینه‌های مبتنی بر سهام، که بیشتر به عنوان «اختیار سهام» شناخته می‌شوند، معمولا یک پیشرو طبیعی برای معامله‌گران تازه وارد در معاملات اختیار است.

نحوه تعیین قیمت آپشن‌ها

قیمت آپشن را می‌توان با استفاده از مدل‌های مختلف محاسبه کرد. اما در اصل، قیمت معاملات آپشن بر دو چیز استوار است: ارزش ذاتی و ارزش زمانی.

ارزش ذاتی یک آپشن نشان‌دهنده پتانسیل سود آن بر اساس تفاوت بین قیمت اعمال و قیمت فعلی دارایی است، از ارزش زمانی برای سنجش چگونگی تاثیر نوسانات بر قیمت دارایی اساسی تا تاریخ انقضا استفاده می‌شود.

قیمت سهام، قیمت اعمال بازار اوراق اختیار معامله و تاریخ انقضا همه می‌توانند در قیمت‌گذاری آپشن‌ها موثر باشند. قیمت سهام و قیمت اعمال بر ارزش ذاتی تاثیر می‌گذارد، این در حالی است که تاریخ انقضا می‌تواند بر ارزش زمانی تاثیر بگذارد.

مزایا و خطرات معاملات آپشن

مانند سایر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری، معاملات آپشن دارای مزایا و معایبی است و درک این مزایا و خطرات احتمالی برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بسیار مهم است.

از نظر مزایا، معاملات آپشن می‌تواند انعطاف‌پذیری و نقدشوندگی داشته باشند. در مقایسه با سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری، در اختیار معامله ممکن است بتوانید با مقادیر کمتری هم سرمایه‌گذاری کنید.

از اختیار معامله می‌توان برای ایجاد حفاظت در برابر خطرات منفی و ایجاد تنوع در مجموعه سرمایه‌گذاری خود هم استفاده کنید و یک معامله‌گر گزینه‌های هوشمند می‌تواند بازده قابل توجهی را برای خود ایجاد کند.

از سوی دیگر، اختیار معامله می‌تواند بسیار خطرناک‌تر از بازار اوراق اختیار معامله خرید سهام، ETF یا اوراق قرضه باشد. پیش‌بینی تغییرات قیمت سهام می‌تواند مشکل باشد و اگر تحلیل شما درباره یک اوراق بهادار خاص اشتباه باشد، معاملات اختیار معامله می‌تواند شما را در معرض ضررهای جدی قرار دهد. به همین دلیل، مهم است که در نظر بگیرید که چگونه اختیار معامله را با اهداف کلی خود و تحمل ریسکتان مطابقت دهید.

نماد اختیار معامله در بورس

نماد اختیار معامله خرید در بورس حرف «ض» و نماد اختیار معامله فروش حرف «ط» می‌باشد که به ابتدای بخشی از نماد شرکت‌هایی که امکان اختیار خرید معامله دارند اضافه می‌شود.

از دی ماه ۱۳۹۵، اختیار معامله خرید صرفا برای شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، ایران خودرو و شرکت صنایع مس ایران در نظر گرفته شد و اکنون امکان خرید اختیار معامله این سه شرکت وجود دارد.

اگر به نماد اختیار معامله خرید این سه شرکت دقت کنید در کنار نام نماد قیمت اعمال و تاریخ اعمال هم قرار دارد. از جمله نکات مهم در معاملات اختیار خرید این است که دامنه نوسان ندارند و اکنون اختیار خرید هر سهام شامل ۱۰ هزار سهم در تاریخ اعمال می‌شود.

امکان انجام معاملات آپشن در کارگزاری حافظ

کارگزاری حافظ در طی سالیان فعالیتش همواره تلاش کرده، سبد خدمات کاملی در اختیار علاقه‌مندان به بازار سرمایه قرار دهد. در حال حاضر امکان انجام معاملات اختیار معامله سهام، شاخص سهام، اختیار معامله کالایی و قراردادهای آتی در کارگزاری حافظ فراهم شده است. برای آغاز معامله‌گری کافی است به یادداشت آموزش دریافت کد معاملات آپشن مراجعه کنید.

نتیجه گیری

معاملات آپشن یا اختیار معامله به صاحبان آنها اجازه می‌دهد تا تعداد مشخصی از سهام یک شرکت اصلی را با قیمت خاصی در تاریخ معینی بخرند بازار اوراق اختیار معامله یا بفروشند.

همان‌طور که گفته شده مزیت اصلی معاملات آپشن این است که به معامله‌گران حق خرید یا فروش سهام را برای کسری از قیمت بازار خود می‌دهد و این واقعیت که یک اختیار معامله شما را ملزم به معامله دارایی اصلی نمی‌کند بدین معناست که شما می‌توانید تنها در شرایط مطلوب بازار خرید یا فروش داشته باشید.

البته، معاملات آپشن بدون خطر و ریسک نیست به همین دلیل است که صرفا برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران باتجربه‌تر مناسب هستند چون اساسا انجام اختیار معامله معمولا به تحقیق و استفاده دقیق از استراتژی ریسک احتیاج دارند.

با این حال، اگر ملاحظات لازم صورت گیرد، قراردادهای آپشن می‌توانند وسیله‌ای بسیار موثر برای سودآوری از افزایش یا کاهش قیمت دارایی باشند. فقط همیشه آماده باشید تا حرکات سهام اختیاری خود را زیر نظر داشته باشید و در استفاده از آنها منضبط باشید.

انتشار اوراق اختیار معامله برای ۶ نماد متأثر از نرخ ارز

­رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس ایران از ایجاد نماد اوراق اختیار معامله با سررسید کوتاه‌مدت برای ۶ نماد متأثر از نرخ ارز، هم‌زمان با موضوع مربوط به توافق برجام خبر داد و گفت: ۶ نماد معاملاتی «آریا»، «ریشمک»، «زاگرس»، «فگستر»، «فروی» و «شپاس» در این زمینه شناسایی شدند که از هفته آینده معاملات قرارداد‌های اختیار روی آن‌ها در بازار فرابورس آغاز خواهد شد.

به گزارش مدار اقتصادی و به نقل از مدیریت ارتباطات فرابورس ایران، ­ سپیده رستمی‌نیا، رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس با اعلام این خبر به اثر نوسان نرخ ارز در روند معاملات بازار سهام اشاره کرد و گفت: نرخ برابری دلار در میزان درآمد‌ها و هزینه‌های برخی شرکت‌ها سهم قابل‌توجهی دارد، همچنین متغیر‌های کلان بنیادی این شرکت‌ها تحت تأثیر میزان صادرات و واردات آن‌هاست.
به گفته وی بر اساس همین فاکتورها، وجود ابزار مشتقه در این‌گونه سهام باعث افزایش جذابیت برای تحلیلگران و فعالان این حوزه خواهد بود و امکان مدیریت بهتر ریسک را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
لازم به ذکر است در این راستا روز جاری در قدم اول اطلاعیه آغاز دوره معاملاتی قرارداد‌های اختیار خرید و فروش سهام شرکت‌های تولید و صادرات ریشمک با نماد «ریشمک» و شرکت پلیمر آریاساسول با نماد «آریا» در سررسید آذرماه ۱۴۰۱ در بازار ابزار‌های مشتقه فرابورس ایران منتشر شد.

ثبت رکورد در بازار قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

اخبار مالی: در مردادماه سال جاری، بالاترین حجم معاملات ماهانه قراردادهای اختیارمعامله بورس تهران به ثبت رسید.

به گزارش روابط­ عمومی شرکت بورس اوراق بهادار تهران وحید مطهری‌نیا، سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای نوین مالی با بیان مطلب فوق گفت: در مرداد ماه ۱۴۰۱تعداد ۱۵۹۶۵۱۶۶ قرارداد توسط فعالان این بازار برروی ۲۶ دارایی پایه، موردمعامله قرار گرفت. همچنین حجم معاملات قراردادهای اختیار معامله طی مرداد ماه ۱۴۰۱ در مقایسه با حجم معاملات ماه قبل، بیش از دو برابر و نسبت به مدت مشابه سال قبل نیز حدود ۸ برابر رشد داشته است.

به گفته ی سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای نوین مالی بورس تهران، میانگین حجم معاملات روزانه بازار اختیار معامله در ماه گذشته برابر با ۷۶۰۲۴۶ قرارداد بوده است.

مطهری نیا افزود: علاوه ­بر حجم معاملات، ارزش مفهومی معاملات (Notional Value) قراردادهای اختیارمعامله (طی مردادماه ۱۴۰۱) نیز به رکورد جدیدی به ارزش ۲۷۳۵۰ میلیارد ریال در سطح معاملات ماهانه دست یافته است.

همچنین بورس اوراق بهادار تهران، هم ­اکنون در ۶ سررسید مختلف، تعداد ۲۶ دارایی پایه را بر اساس دو نوع دارایی پایه سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ارائه می‌ کند.

به گفته سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای نوین مالی بورس تهران، با توجه به استقبال بازار سرمایه از اقدامات توسعه‌ای انجام شده، فرایند توسعه بازار اختیار معامله، در این مدیریت با جدیت ادامه خواهد یافت.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد؛ با توجه به روند فعلی بازار و افزایش مشارکت فعالان حقیقی و حقوقی بازار سرمایه و اقدامات توسعه‌ای در دست این مدیریت، تداوم ثبت رکوردهای معاملاتی در روزها و ماه‌های آینده مورد انتظار خواهد بود.