بورس کالا چیست؟چگونه وارد بورس کالا شویم
بورس کالا چیست و چه مزایایی دارد؟ نحوه انجام معامله در بورس کالای ایران به چه صورت است؟ در این مطلب به معرفی بورس کالا و انواع قرارداد در آن پرداخته ایم.
بورس کالا بازاری است که در آن، کالاهای مختلف خریدوفروش می‌شوند. البته هر کالایی در این بازار قابل معامله نیست و تنها چند کالای اساسی مانند برنج، گندم، پنبه، انواع فلزات و . دادوستد می‌شوند. همچنین عملکرد بازار بورس کالا شباهت زیادی به بازار بورس اوراق بهادار دارد و در این بازار نیز قوانین و مقررات خاصی تدوین‌شده است. در این بخش، قصد آموزش بورس کالا و نحوه معامله در این بازار را داریم. با ما همراه باشید تا به‌صورت تخصصی با نحوه سرمایه‌گذاری در این بازار و قوانین بورس کالا آشنا شوید.
بازار بورس کالا چیست؟
در بازار سنتی کالا، خرید محصول یک ریسک محسوب میشود؛ زیرا قیمت محصولات در بازار با نوسانات مختلفی همراه بوده و هر فروشنده‌‌ای میتواند محصولش را با یک قیمت خاص عرضه کند و نهادهای نظارتی نیز چندان بر روی قیمت کالا و اصالت آنها حساسیت به خرج نمی‌دهند. این عدم نظارت کافی باعث شده بسیاری از افراد جهت تأمین مواد موردنیاز خود به بازار بورس کالا مراجعه کرده و در این بازار امن اقدام به خرید کالای موردنظر خود کنند.
چه کالاهایی در بورس کالا معامله می شود
در بورس کالا شاهد یک ساختار سازمان‌یافته و حساب‌شده هستیم که تعدادی کالای خاص مورد معامله قرار می‌گیرند. محصولاتی مانند محصولات بازار آتی کالا چیست؟ کشاورزی، کانی‌های فلزی، محصولات شیمیایی و پتروشیمی و همین‌طور محصولات بازار فرعی و بازار مشتقه از مواردی هستند که در بازار بورس کالای ایران مورد دادوستد قرار می‌گیرند.
همچنین در این بازار، کارگزاران به‌عنوان رابط بین ارائه‌دهندگان و متقاضیان عمل می‌کنند تا معامله بر اساس قیمت روز و واقعی محصول و همین‌طور با تضمین اصالت کالا صورت بگیرد.
بورس کالای ایران
نخستین بورس کالای ایران در شهریور سال 1382 و تحت عنوان بورس فلزات شروع به کار کرد و یک سال بعد نیز بورس کالای کشاورزی راه‌اندازی شد. وظیفه راه‌اندازی بورس کالا بر عهده شورای عالی بورس گذاشته شد و این شورا در جهت محقق کردن اهداف سوم و چهارم توسعه، شروع به راه‌اندازی بورس کالای ایران کرد.
طبق قانون مجلس شورای اسلامی که در تاریخ 1 آذر 1384 تصویب شد دو بازار بورس کالای فلزات و کشاورزی با یکدیگر ادغام شدند و درنهایت، بعد از انجام مراحل قانونی و پذیره‌نویسی‌های لازم در مهر 1386 بازار بورس کالای ایران رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. بنابراین این بازار از زیرمجموعه‌های سازمان بورس اوراق بهادار است و فعالیت‌های آن توسط این سازمان موردبررسی قرار می‌گیرد.
انواع بورس کالا
از انواع بورس کالا می‌توان به بازارهای فیزیکی، فرعی، مشتقه و مالی اشاره کرد. این 4 بازار زیرمجموعه بازار بورس کالا هستند که خود آنها نیز چندین زیرمجموعه دارند. در قسمت زیر به انواع بازارهای بورس کالای ایران اشاره‌کرده‌ایم:
بازار فیزیکی بورس کالا
در این بازار، محصولات مهمی مانند انواع محصولات کشاورزی، پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و همین‌طور انواع محصولات صنعتی و معدنی دادوستد میشود. این بازار یکی از پررونق‌ترین بازارهای بورس کالا است که قوانین مختص به خود را دارد و ازنظر ارسال محصول مشابه بازار سنتی است. البته این معامله تحت شرایط ویژه‌ای صورت می‌گیرد و حالت مزایده‌ای دارد.
براین‌اساس، فروشنده یک قیمت برای عرضه محصول اعلام میکند و متقاضیان آن، قیمت‌های مختلفی را که بالاتر از قیمت پیشنهادی فروشنده است به او پیشنهاد می‌کنند که در مرحله آخر، محصول به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته میشود. همچنین محصولات این بازار قابل معامله در بازار هدف داخلی و خارجی است. ازنظر انواع قرارداد نیز در این بازار، 3 نوع قرارداد با نام‌های نقدی، نسیه و سلف منعقد می‌شوند که در ادامه مطلب، هر یک از این قراردادهای بازار فیزیکی را توضیح داده‌ایم.
بازار فرعی بورس کالا
محصولاتی که به دلایل مختلف ازجمله تأیید کیفیت توسط متقاضی به مراجعه حضوری نیاز دارند یا اینکه عرضه آنها تداوم ندارد یا به هر دلیل دیگری نمی‌توانند در بازار فیزیکی حضورداشته باشند، در بازار دیگری تحت عنوان بازار فرعی دادوستد می‌شوند. محصولات این بازار نیز عبارت‌اند از محصولات پتروشیمی، کشاورزی، معدنی، پلیمر و صنعتی و . که قابل‌عرضه در معاملات داخلی و خارجی هستند. بنابراین در این بازار، عرضه‌کنندگان بیشتری می‌توانند حضور پیدا کنند و محصولات خود را به فروش برسانند.
بازار مالی بورس کالا
این بازار جهت جذب سرمایه‌گذاران بیشتر تأسیس‌شده است و شامل 3 زیرمجموعه با نام‌های گواهی سپرده کالایی، صندوق سرمایه‌گذاری کالایی و قرارداد سلف موازی استاندارد است. در قسمت زیر به توضیح زیرمجموعه‌های بازار مالی بورس کالا پرداخته‌ایم:
گواهی سپرده کالایی
در این نوع بازار مالی، مقداری کالا به بخش انبار سپرده‌شده و انباردار یک قبض برای کالا صادر میکند که این قبض پشتوانه آن است. البته این قبض در صورتی صادر میشود که مسئول انبار، کیفیت محصولات را تأیید کرده باشد. این قبض از طریق افراد متقاضی حضور در بازار مالی بورس کالا، در اتاق پایاپای سپرده‌شده و افراد از طریق آن می‌توانند گواهی سپرده کالایی را دریافت کرده و دادوستد محصولات خود را آغاز کنند.
صندوق سرمایه‌گذاری کالایی
در این نوع بازار مالی، هزینه‌های اضافی مربوط به انبارداری و حمل‌ونقل حذف‌شده و سرمایه‌گذاران می‌توانند به‌جای خرید محصول، اوراق آن را خریداری کنند. درواقع، صندوق سرمایه‌گذاری کالایی بر روی کالای خاصی سرمایه‌گذاری کرده و سایر افراد متقاضی جهت سرمایه‌گذاری بر روی این کالا می‌توانند واحدهای صندوق را خریداری کنند.
قرارداد سلف موازی استاندارد
در این نوع قرارداد، عرضه‌کننده محصول میتواند مبلغ کالایی را که فروخته است پیش از تحویل آن دریافت کند. این قرارداد شبیه قرارداد سلف است که در قسمت انواع قرارداد بورس توضیح داده‌ایم. البته ازنظر داشتن بازار ثانویه، شباهتی به قرارداد سلف ندارد و تنها کلیات آن شبیه این قرارداد است.
بازار مشتقه بورس کالا
هدف از تأسیس بازار مشتقه بورس کالا، مدیریت ریسک قیمت و تضمین معاملات است. نحوه فعالیت این بازار اینگونه است که یک دارایی خاص عرضه‌شده و بر روی آن، قراردادهایی تنظیم میشود. منظور از دارایی خاص نیز هر محصولی میتواند باشد.
از محصولات غذایی مانند زعفران و پسته گرفته تا انواع محصولات پتروشیمی و فلزات گران‌بها قابل معرفی به‌عنوان دارایی پایه هستند. بنابراین در این بازار، سرمایه‌گذاران بی‌شماری حضور یافته و حتی سرمایه‌گذاران خرد نیز امکان فعالیت دارند. همچنین در این بازار بورس کالا، 2 مدل قرارداد با نام‌های قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله منعقد میشود که این قراردادهای معاملاتی را در ادامه توضیح داده‌ایم.
مزایای بورس کالا
بین دو طرف قرارداد از مزایای بورس کالا است. درواقع، هر کالایی که در این بازار عرضه میشود از تمام جوانب موردبررسی قرارگرفته و تا زمانی بازار آتی کالا چیست؟ که اصل بودن آن ثابت نشود در بازار بورس کالا ارائه نمیشود که خود این موضوع باعث جذب اعتماد متقاضیان و خریداران شده است. در طرف مقابل نیز فروشنده دغدغه دریافت وجه را ندارد؛ زیرا پرداخت وجه توسط اتاق پایاپای صورت گرفته و تسویه طبق قرارداد انجام می‌گیرد. بنابراین سرمایه‌گذاری در بورس کالا درنهایت اعتماد صورت گرفته و در این محل، افراد سودجو نمی‌توانند ورود کنند.
از دیگر مزایای حضور و فعالیت در بورس کالا می‌توان به معرفی محصول تولیدی خود به سایر متقاضیان داخلی و خارجی اشاره کرد. همچنین از طریق این بورس می‌توان امتیازاتی مانند تسهیلات بانکی دریافت کرد و در صورت هرگونه خسارت، اتاق پایاپای به موضوع شما ورود کرده و بدون نیاز به مراجع قضایی آن را حل میکند. بنابراین عرضه محصول از طریق بورس کالا باعث کاهش ریسک معامله‌شده و یک تبلیغ بزرگ برای عرضه‌کنندگان محسوب میشود.
بیشتر بخوانید: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس
اهداف بورس کالای ایران چیست
یکی از اهداف بورس کالای ایران این است که مشکلات رایج در بازار سنتی را رفع کند و تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان بتوانند در یک محیط امن و تحت نظارت کارشناسان حرفه‌ای با یکدیگر همکاری داشته باشند. بنابراین هدف اصلی این بازار، ایجاد یک فضای امن و کنار زدن محدودیت‌ها و نقاط ضعف بازار سنتی است که به‌خوبی موفق شده است این مشکلات را برطرف کند. در این بازار، هر دو طرف معامله موظف به انجام تعهدات خود هستند که این پایبند بودن به معامله و شفاف‌سازی قیمت کالاهای اساسی باعث کنار زدن واسطه‌ها شده است. همه این موارد به کنترل بازار و کاهش ریسک خرید محصول در بازار سنتی کمک کرده است که این موارد و انجام معاملات سالم از اهداف بورس کالای ایران به‌حساب می‌آیند.
مهم‌ترین اثرات بورس کالا
اثرات بورس کالا بسیار گسترده است که در قسمت زیر به مهم‌ترین آنها اشاره‌کرده‌ایم:
ساماندهی بازار و نظارت بیشتر بر عملکرد معامله‌گران
افزایش آگاهی معامله‌گران و بررسی دقیق‌تر بازار توسط آنها
انجام معاملات قانون‌مند و بدون ریسک
دادوستد محصولات اساسی باقیمت واقعی
رونق در بخش سرمایه‌گذاری کشور
اعطاء تسهیلات مالی به فعالان بازار
شرکت‌کنندگان در بورس کالا ایران
افراد مختلفی مشغول به فعالیت و خرید و فروش در بورس کالا ایران هستند که در قسمت زیر به تمام افراد حاضر در بازار و سایر ارگان‌های مربوطه اشاره‌کرده‌ایم:
تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان کالا
متقاضیان و خریداران کالا
کارشناسان و تحلیل‌گران بازار
ارائه‌دهندگان خدمات مختلف بورسی
چه کسانی از بورس کالا بهره‌مند می‌شوند؟
تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، افرادی هستند که از بورس کالا بهره‌مند می‌شوند. درواقع، تولیدکنندگان پس از طی کردن مراحل قانونی می‌توانند محصولات خود را در این بازار بزرگ عرضه کنند و از مزایای سرمایه گزاری در بورس کالا بهره‌مند شوند. مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند در بستر بورس کالا اقدام به خرید مواد پایه‌ای موردنیاز خود کنند و این مواد را باقیمت واقعی خریداری کرده و با اطمینان از صحت و سلامت محصول، آن را مورد استفاده قرار دهند.
انواع قراردادها در بورس کالای ایران
انواع قراردادهای بورس کالای ایران به شرح زیر است:
قرارداد نقدی (spot)
در این نوع قرارداد، خریدار تمام مبلغ توافق شده را به همراه کارمزد کارگزار پرداخت کرده و عرضه‌کننده محصول نیز آن را در مدت حداقل 3 روز به خریدار تحویل می‌دهد. به همین خاطر از این قرارداد با نام قرارداد تحویل فوری هم یاد می‌کنند. البته هزینه محصول نیز باید در عرضه 3 روز پرداخت شود.
قرارداد سلف (forward)
در قرارداد سلف، مبلغ توسط خریدار پرداخت‌شده اما زمان تحویل آن در روزی است که در قرارداد منعقدشده و مورد تأیید طرفین قرارگرفته است. بنابراین تحویل محصول در آینده انجام می‌گیرد و تسویه آن در همان ابتدای انعقاد قرارداد صورت می‌گیرد که این نوع توافق در بازار فیزیکی بورس کالا مرسوم است.
قرارداد نسیه (credit)
همانطور که از نام این قرارداد معلوم است امکان نسیه وجود داشته و خریداران می‌توانند مبلغ توافق شده را به‌صورت نسیه و در زمان‌بندی‌های معین‌شده پرداخت کنند. تحویل کالا نیز در مدت 3 روز بعد از انعقاد قرارداد صورت می‌گیرد.
در قرارداد آتی که به معنای آینده است کلیه امور معامله از پرداخت وجه گرفته تا تحویل کالا در زمان آینده و طبق قیمت توافق شده انجام می‌گیرد. بنابراین هنگام رسیدن زمان معامله، وجه موردنظر پرداخت‌شده و کالا در اختیار خریدار قرار می‌گیرد.
قرارداد اختیار معامله (option)
قرارداد اختیار معامله، قراردادی است که یک نفر اختیار یا حق معامله فرد دیگری را خریداری کرده و به دست می‌آورد. این قرارداد در دو مدل مختلف تحت عناوین اختیار خرید و اختیار فروش منعقد میشود و در هر یک از آنها، خریداران و عرضه‌کنندگان شروع به معامله با یکدیگر می‌کنند.
این قرارداد به‌منظور برطرف کردن اختلافات موجود یا پیشگیری از اختلافاتی که ممکن است در آینده پیش آید منعقد میشود.
قرارداد معاوضه (swat)
در این قرارداد جهت تمدید یا کاستن از سررسید از تبادل دارایی استفاده میشود و به‌نوعی معاوضه تعهد صورت می‌گیرد.
شرایط قراردادهای قابل معامله در بورس
در حین انعقاد هر قراردادی باید به مواردی مانند ویژگی‌های کالا و نوع قرارداد، زمان دقیق معامله حتی ازنظر ساعت انجام آن، تاریخ تحویل محصول، مقدار کالای توافق شده، واحد اندازه‌گیری توافق شده در قرارداد، ابعاد محصول و استاندارد آن، نوع بسته‌بندی، واحد توافق شده پولی و محل تحویل محصول توجه شود.
نحوه ثبت‌نام در بورس کالا
یکی از پرسش‌های پرتکرار مطرح‌شده این است که چگونه وارد بورس کالا شویم و برای ثبت‌نام در بورس کالا باید چه‌کارهایی انجام داد؟ در این قسمت، نحوه ثبت‌نام و ورود به این بازار را به شما عزیزان آموزش می‌دهیم. برای ثبت‌نام در بورس کالا ابتدا باید در سامانه سجام عضو شوید و مراحل ثبت‌نام خود را تکمیل کنید و سپس نسبت به احراز هویت خود اقدام کنید. بعد از احراز هویت، باید به یکی از دفاتر کارگزاری کشور رجوع کرده و یک حساب بازکنید. با انجام این 3 مرحله، فرآیند ثبت‌نام شما در بورس کالا تکمیل‌شده و میتوانید در این بازار به دادوستد بپردازید.
نحوه انجام معامله در بورس کالا
بعد از تمام شدن 3 مرحله لازم جهت ثبت‌نام در بورس کالا برای شما یک کد معاملاتی صادر میشود که از طریق آن میتوانید به معامله بپردازید. بعد از دریافت این کد باید فرم مربوط به ثبت سفارش را با دقت پرکرده و قیمت مدنظر خود را اعلام کنید.
همچنین باید حداقل مبلغی که برای انجام معامله نیاز است، به‌حساب کارگزار اتاق پایاپای منتقل شود. سپس کارگزار، سفارش شما را به تالار معاملات برده تا در جریان معامله مربوطه قرار بگیرد. در صورت موفقیت در انجام معامله باید باقیمانده مبلغ را هم بعد از کسر مبلغ اولیه به‌حساب کارگزار منتقل کنید. در مراحل پایانی نیز اسناد معاملاتی صادرشده و مبالغ توافق شده به‌حساب فروشنده منتقل میشود که البته هزینه‌های جانبی مانند دستمزد کارگزار از آن کسر شده و مابقی به‌حساب عرضه‌کننده واریز میشود.
محدودیت‌های معاملات در بورس کالا
در بورس کالا شاهد محدودیت‌هایی هستیم که این محدودیت‌های اعمال‌شده در جهت کنترل بیشتر بازار و رونق آن صورت گرفته است. برای مثال، میزان خرید سرمایه‌گذار نباید از یک حد مشخص‌شده کمتر باشد. محدودیت دیگر مربوط به نحوه فعالیت عرضه‌کننده است و این افراد باید به‌صورت مداوم و پیوسته در بازار بورس کالای ایران فعالیت داشته باشند بازار آتی کالا چیست؟ و عدم فعالیت آنها باعث اخراج از بازار میشود.
مجوزهای فعالیت کارگزاری سرمایه و دانش در بورس کالای ایران
مجوزهای فعالیت کارگزاری سرمایه و دانش در بورس کالای ایران به شرح زیر است. با دریافت این مجوزهای معاملاتی می‌توان در بخش‌های مختلف بازار سرمایه بورس کالا حضور یافت. این مجوزها عبارت‌اند از:
قراردادهای آتی چیست و چه مشخصات و ویژگی‌هایی دارد؟
قرارداد یعنی بستن یک پیمان بین دو فرد یا دو سازمان، که بر اساس آن متعهد می‌شوند کارهایی را انجام بدهند (یا بازار آتی کالا چیست؟ ندهند). در هر قراردادی، راه‌هایی تعبیه شده برای این که زمان اجرای کار، شیوه اجرا و همچنین راه‌های برون‌رفت از پیمان ممکن باشند. در نوع خاصی از قرارداد یعنی قرارداد اتی، که بیشتر در حوزه مالی و اقتصادی بسته میشود، معامله نوشته شده و در آینده اجرا میشود، نه بلافاصله بعد از اجرایی شدن متن خود قرارداد. در این مطلب این نوع قرارداد را با هم بررسی می کنیم. قراردادی که نسبت به دیگر مدل‌ها، سن کمتری دارد و حدود پنجاه سال است که وارد بازارهای مالی شده، اما همه قابلیت های مختلف مثل خرید و فروش یا مبادله را در اختیار طرفین می‌گذارد. اگر در بازارهای مالی فعال هستید، ارز دیجیتال می‌خرید و می فروشید و یا علاقه دارید وارد بورس شوید، دانستن درمورد این شکل قرارداد برایتان خیلی مفید خواهد بود.
میتوانید با مراجعه به بخش مشاوره سرمایه گذاری در اپلیکیشن کارمنتو با مشاورین و متخصصان این حوزه در ارتباط باشید.
تعریف و انواع قرارداد آتی
همانطور که گفتیم، در معاملات اتی ( future contract ) خود مال رد و بدل نمیشود (حداقل بلافاصله) بلکه «اسناد» آن هستند که رد و بدل می‌شوند. این نوع قرارداد، نوعی از ابزارهای مشتقه نیز محسوب می شود. ابزار مشتقه یعنی فرایند یا وسیله ای که به خودی خود ارزش ندارد و به وسیله یک کالا یا فرایند دیگر ارزشمند میشود. مثلا اوراق بهاداری که در بورس‌ها (در همه کشورها) معامله می شوند، به تنهایی هیچ ارزشی ندارند و وقتی برای خرید و فروش سهام یک شرکت استفاده شوند ارزش پیدا می کنند. در متن هر قرارداد اتی هم، خود دارایی ها (از هر جنسی که باشند) بین افراد یا سازمان‌ها معامله نمی شوند، بلکه اسنادی بالقوه بی‌ارزش تبادل می شوند که در آینده (آتی) ارزشمند خواهند بود. اسناد مورد نظر در قرارداد اتی قیمت، ارزش و میزان معامله را در زمان حال مشخص می‌کنند. مثلا شما به عنوان یک فروشنده سهام، تصمیم می‌گیرید سهام خودتان را از یک شرکت نفت و گاز به دیگران بفروشید اما نه امروز. بنابراین در قراردادتان میزان ارزش سهام را مشخص و تعیین میکنید که همین ارزش را در شش ماه آینده از خریدار دریافت کنید. اما چند نوع قرارداد اتی داریم؟
- قرارداد در مورد کالاهای فیزیکی: در این نوع قرارداد، کالاهای مورد مبادله فیزیکی هستند. مثلا طلا، فلزات ارزشمند، زعفران و حتی نفت. در کشور ما، قرارداد کالاهای فیزیکی از نوع اتی با معامله سکه تمام بهار ِ آزادی شروع شده و امروزه برای کالاهایی مثل زیره، پسته و زعفران هم انجام میشود.
- قرارداد سهام و شاخص: برخلاف قرارداد کالاهای فیزیکی، موارد مورد معامله در این نوع ماهیت قابل لمس ندارند. سهام، ارز (دیجیتال و غیردیجیتال)، اوراق قرضه و. از جمله این موارد هستند که این روزها قرارداد اتی بیت‌کوین و اتریوم را زیاد می‌بینیم و می‌شنویم. در قرارداد سهام و شاخص بازیگران بزرگی مثل بورس رسمی کشورها، شرکت‌های نفت و گاز، خودروسازان و حتی سیاستمداران دخیل هستند و شاخص‌های بازار را جابجا می کنند.
بیشتر بخوانیم: آشنایی با سرمایه گذاری در بازار بورس جهانی
فواید و ویژگی‌های قرارداد آتی
حال که معنای قرارداد اتی و شیوه بستن آن را متوجه شدید، احتمالا این سوال برای شما پیش آمده که اصلا چرا باید فرد یا شرکتی قرارداد خودش را به شکل اتی ببندد؟ مگر نقد و آنی گرفتن پول چه مشکلی دارد؟ آیا بهتر نیست بدون تغییر قیمت دارایی‌ها، قیمتشان را فورا دریافت کنیم؟ در این بخش می خواهیم بعضی از ویژگی‌ها و فواید این شکل قرارداد را با هم بشناسیم:
- صراحت و استاندارد بودن مفاد: هر قراردادی که از نوع اتی نوشته شود، دارای استانداردها و چهارچوب‌هایی است که در متن به صورت دقیق نوشته می‌شوند و بعدا قابل تغییر نیستند. بر اساس این چهارچوب‌ها، هیچ‌کدام از طرفین نمی‌توانند مبلغ ارزش قرارداد را کمتر یا بیشتر کنند. شاید این موضوع باعث شود که سودِ قرارداد در یک محدوده مشخص باقی بماند، اما نوعی از اطمینان را هم به دو طرف می‌دهد که بر اساس آن، ارزش معامله پایین نخواهد آمد.
- قیمت دقیق و شفاف: در زیرساخت‌های بورس و ارز دیجیتال، قیمت همیشه مشخص است و نمی‌توان یک سهام یا ارز را به قیمت متفاوتی معامله کرد. سامانه‌های الکترونیکی بورس داخلی و خارجی و صرافی‌های آنلاین، هم به فروشنده و هم به خریدار یک قیمت مشخص و ثابت می دهند و همین موضوع رانت و دستکاری در مبادلات را کاهش می‌دهد.
- نقدشوندگی نسبتا بالا: در قراردادهای اتی، خود قرارداد میتواند نقد شود (بدون وجود اصل کالا یا سهام). این یعنی به عنوان دارنده قراداد، میتوانید آن را بفروشید یا بخرید.
- کاهش ریسک: در قراردادهای اتی ارزش دارایی شما پایین نمی‌آید و راهکارهایی برای حفظ ارزش دیده شده است.
- هزینه پایین: در بازار اتی، شما به نسبت قرارداد نقدی هزینه کمتری خواهید پرداخت.
مشخصات اصلی قرارداد های آتی
در قراردادهای اتی مورد معامله با عنوان «دارایی پایه» شناخته می‌شوند و البته می تواند چیزهای مختلفی باشد: نفت، گندم و جو، گاز، مواد غذایی، سهام و ارز و. اما در چنین قراردادهایی باید موارد خاصی رعایت شوند تا تمام سودمندی‌هایی که در بالا گفتیم را بتوان به صورت کامل تضمین کرد. ویژگی‌های قراردادهایی از این نوع را بخوانید:
- اندازه قرارداد: این اندازه، یعنی حداقل میزانی که در آن می‌توان مورد معامله قرار داد. افراد یا سازمان هایی که بازار اتی را کنترل می کنند، در تعیین این اندازه هم سهیم هستند و هر مورد معامله ای، باید مضرب صحیحی از اندازه حداقل قرارداد باشد. مثلا اگر اندازه قرارداد یک سکه طلا باشد، قراردادهای آتی با حجم 5 یا 10 سکه رد و بدل می‌شوند، یا اگر اندازه قرارداد یک صدم بیت‌کوین باشد، شما میتوانید 10 قرارداد آتی به ارزش یک دهم بیت‌کوین تهیه کنید.
- تاریخ سررسید: در بورس، قرارداد اتی تعیین کننده دوره معاملاتی، ساعت و تاریخ سررسید نیز هست. مثلا در کالاهای خوراکی باارزش مثل زعفران و پسته، تاریخ سررسید از قبل مشخص می شود و باید طبق همان معامله شود. اما ارزهای دیجیتال می‌توانند به درخواست طرفین قرارداد در تاریخ‌های متفاوتی معامله شوند (که این تاریخ در قرارداد ثبت خواهد شد).
- وجه تضمین: اگر قصد ورود به بازار اتی را دارید، باید یک مبلغ را به عنوان حداقل تضمین بپردازید. این قراردادها ماهیتی تعهدی دارند و طرفین در واقع باید عهد ببندند که در موقع لازم، تعهد خودشان را اجرا خواهند کرد. وجه تضمین اولیه، به نوعی ضمانت اجرای تعهد شما در قرارداد خواهد بود.
- نوسان قیمت روزانه: در بازارهایی مثل بازار بورس ، یک حداقل و حداکثر برای قیمت سفارش مشخص می شود. اغلب جداقل این میزان صفر و حداکثر آن 50% است. اما ارزهای دیجیتال هنوز نوسان قیمت روزانه ندارند (حداقل به صورت دقیق و ثبت‌شده ندارند).
- حداکثر حجم سفارش : در هر قرارداد، حداکثر حجم سفارش مشخص می شود تا طرفین نتوانند بیشتر از آن به معامله ارزش وارد کنند.
- مهلت گواهی آمادگی تحویل : در هر قرارداد اتی، زمان و شرایط تحویل مال یا کالا باید مشخص شود و بدون این مورد، قرارداد ارزش ندارد. در قرارداد از نوع کالای فیزیکی این مهلت خیلی مهم است چون پای یک کالای خاص در میان است که درست در روز سررسید باید به دست گیرنده برسد.
- کارمزد و جریمه: کارمزدها تضمین‌کننده ایمنی یک معامله هستند و در هر قرارداد، مقداری به عنوان جریمه عدم اجرای تعهد طرفین مشخص میشود تا در صورت اجرا نشدن، پرداخت شود.
بیشتر بدانیم: نکات طلایی سرمایه گذاری در بورس
قرارداد آتی در مورد کالاهای فیزیکی
همانطور که گفتیم، کالاهای فیزیکی یکی از مواردی هستند که با قراردادهای اتی به صورت توافقی رد و بدل می شوند. زمان سررسید تحویل کالا، مکانیزم وجه تضمین و تعهدات دیگر از جمله مواردی هستند که در قرارداد کالای فیزیکی نوشته می شوند. در ایران بسیاری از کالاهای خوراکی ارزش بالایی دارند، و در تجارت و صادرات نقش بازی می‌کنند، کالاهایی مانند زعفران و پسته. هنگام مبادله کالای فیزیکی، استانداردهایی برای آن تعیین می شود (مثلا درمورد پسته حداکثر میزان پوکی، وزن و مغز از این استانداردها هستند) تا سرمایه‌گذاران مختلفی بتوانند وارد بازار خرید و فروش شوند. ویژگی های مثبت قراردادهای اتی کالای فیزیکی عبارت‌اند از:
- ایجاد زمینه برای عقد قرارداد مدت‌دار و در پی آن تجارت فعال با مشتریان خارجی
- ارزآوری به کشور در قالب خرید و فروش کالاهای ارزشمند ایرانی
- ایجاد قیمت منصفانه در قالب قرارداد، و ارتقا جایگاه کشورمان در بازار جهانی به عنوان یک بازیگر قیمت‌گذار
- از بین رفتن تدریجی نابرابری اطلاعاتی
- تقویت جایگاه تولیدکنندگان و کشاورزان در بازار
- معافیت مالیاتی و هزینه پایین معاملات
همچنین بخوانیم: همه چیز درباره افزایش سرمایه وحق تقدم سهام
قرارداد آتی سهام و شاخص
در بعضی از مدل‌های قرارداد، کالایی برای رد و بدل شدن در میان نیست. سهم، اوراق بهادار، ارز و ارز دیجیتال از جمله مهم ترین و تاثیرگذارترین وجوه مورد مبادله در این نوع قرارداد هستند. بورس رسمی کشورها، صعنت فلزات و طلا، صنعت استخراج، نفت و سوخت‌های مختلف و خودرو از جمله بازیگران بسیار تاثیرگذار در این حوزه هستند. البته که گاهی کارمزدهای این نوع قرارداد، بعضی از افراد را از شرکت در آنها پشیمان می کند. بهتر است پیش از وارد شدن به سهام و بازار ارز دیجیتال، خیلی خوب درموردشان تحقیق کنید و ریسک های این بازارها را بشناسید. مزایای قرارداد اتی سهام و شاخص عبارت‌اند از:
- مدیریت ریسک در پورتفورهای متنوع و تک سهم
- شناسایی سود از طریق پیش‌بینی نوسانات شاخص ها
- امکان تحلیل رویکرد بازیگران و سرمایه‌گذاران نسبت به شاخص‌ها
- افزایش جریان اطلاعات مالی
- رونق بازار سرمایه در کشور
- کاهش ضرر به شکل خرید در زمان ضرر و فروش در هنگام سود
سخن پایانی
در این مطلب به قرارداد آتی و انواع آن اشاره کرده و ویژگی‌ها و مزایای آن را بیان کردیم. حال اگر در حوزه بورس و سرمایه گذاری به ابهام و یا سوالی برخوردید، بهتر است که با متخصصان و مشاوران آن در اپلیکیش و یا وب‌سایت کارمنتو در ارتباط باشید.
۰ تا ۱۰۰ قرارداد آتی چیست؟ کاربرد + لیست قراردادهای آتی
در بازارهای مالی معتبر دنیا، علاوه بر قابلیت معامله سهام، قراردادهایی نیز وجود دارند که میتوانید با استفاده از آنها کسب سود کنید و از ریسک‌های بزرگ بازار در امان بمانید. یکی از این قراردادها که طرفداران زیادی هم دارد، قرارداد آتی ( Future Contract ) است.
در ابتدا قرارداد آتی، برای کنترل ریسک مشاغل خاص مانند کشاورزان و کارخانه ها ایجاد گشت که به سبب آن، شاغلین این حوزه بتوانند کالای خود را چند ماه جلوتر بفروشند و سپس پول آن را دریافت کنند. پس در اصل، این قرارداد یک ابزار جدید نیست و از گذشته مورد استفاده قرار گرفته است و به همین سبب اطمینان زیادی به این قراردادها میشود.
قرارداد آتی چیست؟
برای تعریف قرارداد آتی، می‌توان گفت: پیمانی است که بین خریدار و فروشنده بر اساس یک قیمت معین در زمان حال بسته میشود اما تحویل کالا به آینده موکول میشود. اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر این مبحث را توضیح دهیم، در واقع قرارداد آتی به این معنی است که فردی می تواند از حالا کالای خود را بفروشد اما تضمین کند که چند ماه بعد کالا را به خریدار تحویل خواهد داد و پولش را دریافت می کند.
این نوع قرارداد در ابتدا در سال ۱۹۷۲ میلادی میان کشاورزان شکل گرفت. به این صورت که کشاورزان محصول خود را که چند ماه دیگر به بار می نشست را اکنون می‌فروختند و تضمین می‌دادند که تناژ معینی را به خریدار تحویل دهند. این قرارداد آتی در ایران و سایر نقاط جهان رایج است تا موجب کاهش ریسک تولیدکنندگان شود.
توجه کنید که قرارداد آتی، یک قرارداد دو طرفه است و این بدین معنی است که حتما در این معامله، یک نفر سود و یک نفر ضرر خواهد کرد. در ابتدای انجام این معامله، طرفین قرارداد، مبلغی را تحت عنوان مبلغ تضمین گرو خواهند گذاشت تا کسی از قرارداد خارج نشود.
انواع قراردادهای آتی
پس از آن که به سوال معاملات آتی چیست؟ پاسخ دادیم، نوبت به آن می‌رسد که انواع قراردادهای آتی را توضیح دهیم.
• قرارداد آتی کالا
به صورت کلی، قراردادهای آتی به دو نوع، قراردادهای آتی کالا و قراردادهای آتی مالی تقسیم می‌شوند. با توجه به نام قرارداد آتی کالا، به این نتیجه می‌رسیم که خرید و فروش کالا در این نوع قرارداد صورت می‌گیرد، مانند: محصولات کشاورزی، محصولات کارخانه‌ها و محصولات نفتی و فلزات. در این نوع قراردادها، کالای مورد معامله باید دارای استاندارد مناسب کیفی و کمی باشد. همچنین بازار آتی کالابازار آتی کالا چیست؟ چیست؟ قیمت، زمان و مکان تحویل در زمان نوشتن قرارداد آتی کالا، باید مشخص شود.
• قرارداد آتی مالی
علاوه بر قراردادهای آتی کالا، نوع دیگری از قرارداد نیز وجود دارد که بر اساس معامله سهام، ارز و اوراق قرضه انجام میشود. در ابتدا تنها خرید فروش محصولات کشاورزی با استفاده از قرارداد آتی شکل می‌گرفت اما به مرور زمان و پیشرفت تکنولوژی، معاملات ارز و سهام نیز وارد دنیای مجازی شد. به همین دلیل خریدار و فروشنده بدون اینکه شناختی نسبت به یکدیگر داشته باشند، اقدام به انجام این نوع معاملات می‌کنند.
ویژگی های قرارداد آتی
• استاندارد بودن مشخصات آن: به‌طور کلی، یک سری از استانداردهای از پیش تعیین شده برای قرارداد آتی وجود دارد که موجب میشود تا سرمایه‌گذاران از آن دوری کنند. به‌طور مثال: اگر مدیر یک صندوق سرمایه‌گذاری قصد خرید ۱۲۰ هزار دلار اوراق قرضه خزانه آمریکا را داشته باشد، چنین چیزی امکان‌پذیر نیست زیرا حداکثر ارزش اسمی خرید اوراق خرانه ۱۰۰ هزار دلار است. همچنین تنها در ماه‌های ژوئن، مارچ و دسامبر میتواند انقضای قرارداد آتی را تنظیم کند و قرارداد دلخواه زمانی امکان‌پذیر نیست.
• معامله در بورس: بصورت مشخص، قراردادهای آتی در بورس‌های سراسر جهان انتشار پیدا میکند که به این بازار، بازار آتی نیز می‌گویند. پس اگر قصد این را دارید که به سوال بازار آتی چیست؟ پاسخ دهیم، میتوانید این تعریف را در ذهن خود داشته باشید.
پس از آنکه انتشار قرارداد آتی در بورس شکل گرفت، حالا خریداران بر اساس قیمت پیشهادی خود، می‌توانند قراردادها را مال خود کنند. توجه کنید که اگر قیمت پیشنهادی توسط چندین نفر یکسان باشد، اولویت با فردی است که زودتر اقدام به سفارش‌گذاری کرده است. علاوه بر این، بورس‌های سراسر جهان حکم ناظر بر قراردادهای آتی را دارند و اگر در قیمت‌گذاری دخالت کنند، از سوی مقام ناظر جریمه خواهند شد.
• وجود اتاق پایاپای: همانطور که گفته شد، پس از آنکه خریدار و فروشنده در قیمت نهایی به تفاهم رسیدند، باید مبلغی را در اتاق پایاپای به عنوان وجه تضمین، گرو بگذارند تا اطمینان طرفین در معامله حفظ شود و افراد بیشتری برای معامله در این بازار مشتاق شوند.
• پوشش ریسک قیمت: توجه کنید که در زمان معامله، قیمت نهایی محصول مشخص میشود و اگر چندین ماه بعد افزایش یا کاهش قیمت داشته باشیم، در قیمت کالای فروخته شما تاثیری ندارد. این نوع قرارداد تا حدود زیادی برای کشورهای تورمی مانند ایران که هر ماه افزایش قیمت داریم، میتواند یک پوشش ریسک بسیار خوب برای قرارداد آتی در ایران را رقم بزند.
• وجود اهرم مالی: معاملات قرارداد آتی، دارای اهرم مالی است. اهرم مالی یعنی اینکه با ایجاد یک نیروی کوچک، نتیجه بسیار بهتری را دریافت کنید. توجه کنید که همین اهرمی بودن معاملات، موجب میشود تا حتما یک نفر ازطرفین خریدار یا فروشنده بسیار کسب سود کند و طرف دیگر به زمین خورد و زیان شدیدی را متحمل شود.
معمولا افرادی که هوش و تجربه بالایی در پیش‌بینی قیمت کالا یا ارز در بازار دارند باید به سراغ این نوع معاملات بروند. به‌طور مثال، اهرم مالی در قرارداد آتی در ایران به شما این امکان را می‌دهد که با داشتن نقدینگی ۱۰ کیلوگرم پسته، بتوانید بر روی ۱۰۰ کیلوگرم پسته سرمایه‌گذاری کنید.
• هزینه بسیار پایین معاملات: معمولا هزینه معاملات در این بازار بسیار پایین است و در نهایت مانند خرید و فروش سهام است. همین موضوع موجب میشود تا افراد زیادی بتوانند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.
دو طرفه بودن قرارداد آتی به چه معناست؟
اگر شما در بازار فیزیکی و به‌صورت نقدی اقدام به خرید یک کالا مانند خودرو کنید، شما تنها میتوانید با بالا رفتن قیمت سود کنید و آن را در قیمت بالاتر بفروشید. اما قراردادهای آتی دو طرفه است و همین نکته موجب شده است تا جذابیت این بازار به نسبت بازار فیزیکی صد چندان شود.
در بازار آتی، شما اگر کالایی داشته باشید که احساس میکنید تا چند ماه بعد قیمتش کاهش خواهد یافت، میتوانید طی یک قرارداد آتی، کالای خود را پیش فروش کنید. سپس در چند ماه بعد دوباره کالا خود را ارزان‌تر تهیه کنید و تفاوت این مبلغ را سود کنید.
مشخصات قرارداد آتی
• نوع کالای استاندارد: یکی از مشخصات اصلی قرارداد آتی، تعیین نوع کالا است. به‌طور مثال: در بورس ایران، کالا میتواند سکه، زعفران یا سایر محصولات کشاورزی باشد.
• اندازه قرارداد آتی: در واقع حجم خرید یک کالا است. به‌طور مثال حجم خرید سکه بهار آزادی در بورس میتواند مضربی از ۱۰ باشد.
• وجه تضمین اولیه: مبلغی است که در زمان انتشار قرارداد آتی در بورس، در توضیحات آن آورده شده است.
• تاریخ سررسید: تاریخ سر رسید نیز تاریخی است که قرارداد به پایان خواهد رسید.
• کارمزدها و جرایم: همچنین اگر قوانین مربوط به قرارداد آتی در بورس به هر دلیلی رعایت نشود، کارمزد و جرایم بالایی را برای یک طرف از خریدار یا فروشنده به دنبال خواهد داشت.
• نوسان قیمت روزانه: معمولا در زمان انتشار قرارداد آتی، نوسان قیمتی آن، تنها ۵ درصد پایین‌تر یا بالتر از قیمت روز قبلی خواهد بود.
لیست قراردادهای آتی در بورس
به‌طور مثال در ادامه لیست قرارداد آتی سکه بهار آزادی در بورس را آورده‌ایم.
۱۰ سکه بهار آزادی
اندازه قرارداد آتی
بر اساس قانون استاندارد بانک مرکزی بر اساس عیار ۹۰۰ در هزار و وزن کلی: ۸.۱۳ گرم
استاندارد کلی تحویل
ماه قرارداد آتی ( تاریخ سررسید )
۵ درصد نوسان مثبت یا منفی به نسبت قیمت تسویه روز قبل
نوسانات قیمت روزانه قرارداد آتی
یک روز پس از آخرین روز کاری ذکر شده در معاملات تا پایان ماه قرارداد
در حدود ۲۰% از کل اندازه قرارداد آتی هر معامله ( ۱۰ عدد سکه بهار آزادی ). این مبلغ با توجه به قیمت آخرین روز قیمت سکه بهار آزادی در بورس کالا تعیین میشود.
۷۰ درصد وجه تضمین اولیه یا ( ۱۴ % کل قرارداد آتی )
حداقل وجه تضمین
حداکثر حجم هر سفارش با یک کد بورسی
و در آخر.
در بازارهای مالی معتبر دنیا، علاوه بر قابلیت معامله سهام، قراردادهایی نیز وجود دارند که میتوانید با استفاده از آنها کسب سود کنید و از ریسک‌های بزرگ بازار در امان بمانید. قرارداد آتی، پیمانی است که بین خریدار و فروشنده بر اساس یک قیمت معین در زمان حال بسته میشود اما تحویل کالا به آینده موکول میشود. قراردادهای آتی به دو نوع، قراردادهای آتی کالا و قراردادهای آتی مالی تقسیم می‌شوند. توجه کنید که اهرمی بودن معاملات قرارداد آتی، موجب میشود تا حتما یک نفر از طرفین خریدار یا فرشنده بسیار کسب سود کند و طرف دیگر زیان شدیدی را متحمل شود.
فیلم آموزشی بازار آتی کالای ایران توسط نیما کرامت و علیرضا شوشتری
اولین معامله ی آتی به روش جدید در سال 1865 و در بورس شیکاگو،بر روی غلات انجام شد.در ایران نیز نخستین معاملات قرارداد آتی در بورس کالای ایران بر روی شمش طلای یک اونسی پذیرفته شد.اما با آغاز معاملات آتی سکه در آذر ماه سال 87،تقریبا تمام معاملات آتی بورس کالا به سکه اختصاص پیدا کرد. درحال حاضر معاملات آتی طلا(صندوق طلا لوتوس)،زعفران و نقره در بازار آتی در حال انجام است.در ادامه قرارداد آتی شمش طلا نیز به زودی راه اندازی خواهد شد.
قرارداد آتی (کالا) چیست؟
قرارداد آتی کالا قراردادی است که درآن خریدار و فروشنده متعهد می شوند که در زمان سررسید(درآینده) کالای مشخصی را با قیمتی که در زمان حال با یکدیگر معامله کنند. بورس کالا برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام معامله مبلغی رو از طرفین تحت عنوان وجه تضمین اولیه دریافت میکند.
ویژگی های اصلی بازار آتی چیست؟
امکان نوسان گیری در تایم فریم های (بازه های زمانی) پایین، نقدینگی بالا،عدم نکول ایفای تعهدات به نسبت پیمان آتی
◼ اهرم:
اعتباری هست که بورس کالا برای اخذ موقعیت تعهدی تعیین میکند و باعث می شود که شما با چندین برابر سرمایه خدا معامله داشته باشید، به عنوان مثال برای معامله 1000 واحد صندوق طلا لوتوس به ارزش تقریبی 12 میلیون تومان چیزی در حدود 4/1(25%) این مبلغ را پرداخت میکنید، به عبارتی در این مثال اهرمی در حدود 4 برابر سرمایه تان خواهید داشت، در نتیجه در ادامه سود/زیان معامله گر از نوسانات قیمت 4 برابر خواهد شد.
◼ فروش استقراضی (ویژگی دو طرفه بودن بازار):
در این بازار شما می توانید در صورت تحلیل صحیح از نزول قیمت ها نیز کسب سود نمایید، به طوری که اگر تحلیل شما این باشد که قیمت ها در ادامه نزولی خواهد بود می توانید با اخذ موقعیت تعهدی فروش در قیمت های بالاتر از ریزش قیمت ها نیز سود کسب سود نمایید.
◼ پوشش ریسک (هجینگ):
شما میتوانید با اخذ موقعیت تعهدی (Long or Short) در یک قیمت مشخص، قیمت کالا مورد معامله را(طلا،نقره،زعفران) را برای خود تثبیت کنید، در ادامه قیمت ها افزایش و یا کاهش داشته باشد، قیمت برای شما ثابت خواهد ماند.
◼ آربیتراژ:
کسب سود بدون ریسک از اختلاف قیمت نقدی و قیمت آتی(آربیتراژ زمانی)
فعالین این بازار:
◼ بورس بازان یا نوسان گیران (Speculator)
◼ پوشش دهندگان ریسک (Hedger)
◼ آربیتراژگرها (Arbitrageur)
نمایش جلسات آموزشی دوره آتی کالا :
جلسه ۱ : معرفی و جایگاه بازار مشتقات ۴ دقیقه
| ۱-۱ | معرفی مجموعه آموزشی بازار آتی |
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۱۵ مگابایت | |
| زمان: ۳ دقیقه | |
| ۱-۲ | جایگاه بازار مشتقات در بازارهای مالی و طبقه بندی آن در ایران |
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۱۳ مگابایت | |
| زمان: ۴ دقیقه |
جلسه ۲ : تعریف کلی مشتقات ۷ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۲۵ مگابایت | |
| زمان: ۷ دقیقه |
جلسه ۳ : تعریف تخصصی بازار آتی و کالاهای مورد معاله در آن ۲۱ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۶۴ مگابایت | |
| زمان: ۲۱ دقیقه |
جلسه ۴ : ویژگی های بازار آتی (اهرم، دو طرفه بودن بازار و . ) ۱۸ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۶۰ مگابایت | |
| زمان: ۱۸ دقیقه |
جلسه ۵ : تاریخچه و فعالین بازار آتی ۹ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۳۵ مگابایت | |
| زمان: ۹ دقیقه |
جلسه ۶ : مشخصات قراردادهای آتی (طلا، نقره، زعفران و . ) ۳۴ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۷۳ مگابایت | |
| زمان: ۳۴ دقیقه |
جلسه ۷ : اصطلاحات تخصصی بازار آتی ۳۸ دقیقه
| ۷-۱ | وجه تضمین اولیه ، انواع حساب های بانکی ، انواع وضعیت های حساب (مارجین کال،عادی و . )، بازار جبرانی ، قیمت تسویه ، قیمت تسویه لحظه ای ، نحوه به روز رسانی حساب ها و بررسی سود و زیان حساب های دارندگان موقعیت های تعهدی |
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۱۳۹ مگابایت | |
| زمان: ۳۸ دقیقه |
جلسه ۸ : آموزش تابلو معاملاتی بازار آتی ۹ دقیقه
| ۸-۱ | آموزش تابلو معاملاتی بازار آتی، بررسی موقعیت های باز،حجم و. |
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۷۲ مگابایت | |
| زمان: ۲۹ دقیقه |
جلسه ۹ : جلسه معاملاتی و مچینگ قیمتی ۱۶ دقیقه
| ۹-۱ | مراحل جلسه معاملاتی و نحوه مچینگ قیمتی در دوره حراج تک قیمتی در بازار آتی |
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۴۸ مگابایت | |
| زمان: ۱۶ دقیقه |
جلسه ۱۰ : آموزش سامانه آنلاین معاملات آتی کارگزاری بانک سامان ۲۵ دقیقه
| ۱۰-۱ | نحوه تنظیم سفارشات شرطی جهت قراردادن حد سود،حد ضرر و ورود سفارشات در خارج از ساعات معاملاتی |
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۶۱ مگابایت | |
| زمان: ۲۵ دقیقه |
جلسه ۱۱ : آشنایی با استراتژی های تکنیکال جهت تحلیل و نوسانگیری ۴۱ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۳۴ مگابایت | |
| زمان: ۴۱ دقیقه |
جلسه ۱۲ : مقایسه بازار آتی با بازار سهام ۱ دقیقه
| ۱۲-۱ | مقایسه بازار آتی با بازار سهام (کارمزد معاملات،تفاوت عرضه اولیه در سهام با ایجاد نماد جدید در قراردادهای آتی، Rolloverو. ) |
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۲۹ مگابایت | |
| زمان: ۱۱ دقیقه |
جلسه ۱۳ : ارزش گذاری قراردادهای آتی ۱۴ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۴۵ مگابایت | |
| زمان: ۱۴ دقیقه |
جلسه ۱۴ : رفتار سررسیدها و نحوه آربیتراژ ۲۱ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۶۴ مگابایت | |
| زمان: ۲۱ دقیقه |
جلسه ۱۵ : اخذ کد معاملاتی آتی (ثبت نام غیرحضوری) ۱۱ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۱۹ مگابایت | |
| زمان: ۱۱ دقیقه |
جلسه ۱۶ : جمع بندی مطالب ۵ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۳۲ مگابایت | |
| زمان: ۵ دقیقه |
جلسه ۱۷ : لیست نمایش دانلود همه جلسات ۰ دقیقه
| لینک : نمایش | |
| حجم: ۰ مگابایت | |
| زمان: ۰ دقیقه |
20 ستاپ معاملاتی سودساز براساس ICT
دوره های تخصصی ارز دیجیتال اصفهان
اگر اطلاعات تان درباره درآمد دلاری "صفر" است:
مطالب مرتبط
فیلم آشنایی با مفاهیم بورس تهران توسط سعید نجفی
آشنایی با افزایش سرمایه به زبان ساده توسط فرشاد امیر شوقی
فیلم آموشی آشنایی با گواهی نامه های بازار سرمایه توسط ثارا میران
6 دیدگاه
mrdashti26
سلام
بابت این آموزش خوب از فراچارت و کارگزاری سامان تشکر می بازار آتی کالا چیست؟ کنم
برای اساتید خوب این دوره استاد کرامت و استاد شوشتری بهترین ها را از خداوند آرزومندم
پیروز و پیادار باشید
تشکر از شما موفق باشید
travel
فوق العاده عالی و کاربردی
az.mohamad
سلام وقت بخیر
عرض ادب و احترام خدمت مدیریت محترم و کادر اجرایی سایت وزین کاربردی فراچارت همچنین سپاس از مدرسین گرانقدر این دوره و گروه مالی سامان که موجب ساخت این دوره ارزنده را فراهم آوردند ؛ حقا و انصافا ارزندگی این دوره علاوه بر محتوا کاربردی ، به جهت ورود یک نهاد مالی – کارگزاری سامان در تهیه محتوای ارزنده و جدید آموزشی به صورت رایگان و عرضه در این سایت وزین پرمخاطب فراچارت ، گامی نو و تحول برانگیز در حیطه ایجاد فرصت های برابر آموزش بازارهای مالی و معرفی ابزارهای نوین از سمت متولیان این امر میباشد؛ که به عمق بخشی هر چه بیشتر و حرفه ای تر شدن این بازار کمک شایانی مینماید امید است اینگونه فعالیت ها از جانب این نهاد مالی محترم و دیگر نهادها ادامه و استمرار داشته باشد ؛ مجددا مراتب قدردانی و سپاس خود را از این فرصت جدید به دست اندرکاران تقدیم میکنم .
همچنین باید متذکرشد آنقدر این دوره درخشان است که نقاط ضعف به سختی دیده میشود اما اگر فصل دومی با محتوای: ” ترکیب استراتژی های آتی و اوراق اختیار با هدف پوشش ریسک و افزایش بهره ، استراتژی های زمانی و اعداد یونانی دلتا و…در آتی و اختیار معامله و چگونگی اثر و افزایش بهره از آنها ، استراتژی های خرید و فروش همزمان ،واچلیست معاملاتی روزانه _فصلی _ دوره ای و… ، سبد معاملاتی آتی – اختیار ، استراتژی های میکس آتی – اختیار در دوره های رونق و رکود ، استراتژی گواهی سپرده _ آتی _ اختیار جهت پوشش ریسک و آربیتراژ ، اصول چینش و تشکیل سبد مشتقه ، ارائه اکسل یا برنامه محاسبه خودکار جهت محاسبات ارزشگذاری و واچلیست شناسایی فرصت های معاملاتی و…”اگر به این دوره ارزنده اضافه گردد بسیار مفید به فایده خواهد بود
همچنین کانال و گروه بسیار ارزنده و قابل تقدیری در سوشیال مدیا دارید
اگر ترید لایو و جلسات تحلیلی روزانه پیش یا حین یا پس از زمان معاملاتی برگزار شود شاید بتوان گفت تبدیل به تنها مجموعه در کل کشور خواهید شد که این خدمات را ارائه میدهید.
همچنین جای خالی ابزارهایی چون شاخص عمق مارکت و ….در این بازارهای نوپا حس میشودکه جای بسی تاسف دارد .
سپاس از حسن توجه و دقت نظرتان
راهتان هموار و پر رهرو باد…..
کرامتنیماnimakeramat
با سلام خدمت عزیزان
ممنون برای توجه تان و وقتی که گذاشتین
پیشنهادات بسیار خوبی بود
سعی میکنیم تا جایی که می شود در ادامه مباحث جامع تر شود.
در صددیم مجموعه آموزشی اختیار معامله (آپشن) رو تهیه کنیم و در ادامه استراتژی ها را تقدیم کنیم.
ALIREZA
درود بر شما
سپاس از حسن توجه شما
امیدواریم در ادامه بیشتر در خدمت باشیم
آفست کردن (Off Set)
یکی از بازارهای مالی نوین، بازار مشتقه (دو طرفه) است.
این بازار، در عین حال که نسبت به بازارهای نقدی، پیچیدگی بیشتری دارد، پیشرفته‌تر نیز هست.
علاوه بر این، اصطلاحاتی که در این نوع بازار به کار می‌رود، با اصطلاحات موجود در بازارهای نقدی تفاوت دارد. یکی از این اصطلاحات، آفست کردن (Off Set) است.
در ادامه این مطلب، قصد داریم تا با مفهوم آفست در بازارهای آتی کالا بیشتر آشنا شویم؛ پس اگر شما هم علاقه‌مند به یادگیری اصطلاحات موجود در بازارهای مالی هستید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
منظور از موقعیت باز در معاملات آتی کالا چیست؟
قراردادهای آتی کالا به این صورت است که، خریدار و فروشنده تعهد می‌دهند که در یک تاریخ مشخص در آینده، مقدار مشخصی از یک دارایی که قیمت مشخصی نیز دارد را، معامله کنند.
بعد از ثبت سفارش خرید و فروش، خریدار و فروشنده موفق به انجام معامله شده و اصطلاحا خریدار یک موقعیت تعهدی باز برای خرید و فروشنده یک موقعیت تعهدی باز برای فروش را اخذ مینماید.
به عبارت دیگر، با توجه به روند الکترونیکی انجام معاملات آتی کالا که از طریق سامانه معاملات آنلاین انجام میشود، هنگام ثبت سفارش خرید در سیستم توسط یک معامله‌گر، موقعیت باز خرید برای او ثبت میشود و برعکس، هنگامی که سفارش فروش توسط یک معامله‌گر در این سامانه ثبت شود، موقعیت باز فروش برای او در سیستم ثبت خواهد شد.
لازم به ذکر است که خریدار یا فروشنده میتواند تا زمان سررسید قرارداد، موقعیت خود را حفظ کرده و در فرآیند تحویل یا تسویه، شرکت کند.
اما موقعیت دیگری نیز برای خریدار و فروشنده وجود دارد؛ به این صورت که قبل از سررسید قرارداد، خریدار یا فروشنده قراردادهای آتی کالا می‌توانند با انجام معامله معکوس، تعهدات خود را به شخص دیگری واگذار کنند و از موقعیت تعهد فعلی خود خارج شود.
منظور از موقعیت معکوس در معاملات آتی کالا چیست؟
همانطور که گفتیم؛ اگر یک معامله‌گر در سامانه آنلاین یک سفارش خرید ثبت کند و این سفارش منجر به انجام معامله شود، این معامله‌گر یک موقعیت باز خرید را اخذ کرده است.
بنابراین، موقعیت معکوس این موقعیت، موقعیت فروش است؛ به این صورت که معامله‌گر باید جهت انجام معامله معکوس، سفارش فروش در همان سررسید را به ثبت برساند.
برای درک بهتر این فرآیند، به یک مثال توجه کنید:
فرض کنید که آقای باقری، 2 موقعیت فروش در قرارداد آتی زعفران در شهریور ماه اخذ کرده است؛ موقعیت معکوس این موقعیت فروش برای آقای باقری چه میشود؟
همانطور که گفتیم، موقعیت معکوس فروش، موقعیت خرید است؛ بنابراین، آقای باقری با گرفتن بازار آتی کالا چیست؟ 2 موقعیت خرید در قرارداد آتی زعفران، 2 موقعیت معکوس گرفته است.
حال که با مفاهیم موقعیت باز و موقعیت معکوس در قراردادهای آتی آشنا شدید، به توضیح اصطلاح آفست کردن در معاملات آتی کالا می‌پردازیم.
آفست کردن (Off Set) در معاملات آتی کالا چیست؟
آفست کردن به این معناست که یک موقعیت تعهدی خرید یا فروش باز در یک قرارداد را با یک موقعیت تعهدی معکوس خرید یا فروش در همان قرارداد ببندید.
در واقع، معامله‌گر با انجام آفست قبل از تاریخ سررسید قرارداد خود، دیگر موقعیت تعهدی بازی نداشته و وارد فرآیند تحویل و تسویه نیز نخواهد شد.
توجه داشته باشید که برای آفست کردن، حتما باید موقعیت معکوس مربوط به همان قراردادی باشد که در ابتدا گرفته‌اید و تاریخ سررسیدش نیز همان باشد. اگر موقعیت معکوس برای قراردادی دیگر با تاریخ سررسید دیگری باشد، موقعیت اولیه آفست نمیشود؛ بلکه دو موقعیت معکوس، در دو تاریخ سررسید خواهید داشت. در این صورت، معامله‌گر میتواند از تخفیف بین سررسید استفاده کند.
نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کنیم این است که برای انجام فرآیند آفست، نیازی به واریز وجه تضمین نیست. در واقع اگر معامله‌گری با پرداخت وجه تضمین، موقعیتی را اخذ کند، برای بستن یا آفست کردن این موقعیت نیازی به واریز وجه تضمین دیگری ندارد؛ بلکه حتی پس از آفست شدن، وجه تضمین اولیه نیز آزاد می‌گردد.
منظور از تخفیف بین سررسید چیست؟
در بازار معاملات آتی کالا، جهت اخذ هر موقعیت باز اعم از موقعیت خرید یا فروش، باید بازار آتی کالا چیست؟ مقداری وجه تضمین در حساب عملیاتی شما وجود داشته باشد؛ اما اگر شرایط به گونه‌ای باشد که شما به عنوان معامله‌گر، در یک سررسید قرارداد آتی موقعیتی را اخذ کنید و وجه تضمین در حساب عملیاتی شما بلوکه شود، برای گرفتن یک موقعیت معکوس در سررسید، دیگر نیازی به واریز وجه تضمین نخواهید داشت.
در شرایطی که دو موقعیت معکوس در یک قرارداد با سررسیدهای متفاوت وجود داشته باشد، تخفیف بین سررسید اعمال میشود. همچنین اگر دو موقعیت معکوس در یک سررسید وجود داشته باشد، یعنی موقعیتی که در همان ابتدا گرفته‌اید با موقعیت معکوس بعدی آفست شده است؛ بنابراین شما دیگر موقعیت بازی نخواهید داشت.
برای درک بهتر مطالبی که گفته شد، به دو مثال زیر توجه کنید:
مثال اول:
فرض کنید که آقای باقری حساب عملیاتی خود را به اندازه دو وجه تضمین (400000 تومان) شارژ میکند. روز شنبه او دو موقعیت خرید در قرارداد زعفران اسفند اخذ میکند که در پایان جلسه معاملاتی مبلغ 60 هزار تومان زیان برای او شناسایی شده و موجودی حسابش به 340 هزار تومان کاهش می‌یابد.
بنابراین، موجودی حساب آقای باقری از وجه تضمین اولیه (یعنی مبلغ 400 هزار تومان) کمتر میشود؛ اما همچنان از حداقل وجه تضمین بیشتر است. در این شرایط می‌گوییم که حساب در وضعیت At Risk قرار دارد.
در این وضعیت، اگر آقای باقری قصد استفاده از تخفیف بین سررسید را داشته باشد و دو سفارش فروش در قرارداد زعفران فروردین ماه (یا هر سررسید دیگری) اخذ کند، با پیام “عدم امکان ثبت سفارش” مواجه میشود.
در واقع با توجه به At Risk بودن حساب عملیاتی آقای باقری، او تنها میتواند یک موقعیت فروش در سررسید دیگر اخذ نماید.
مثال دوم:
آقای باقری، حساب عملیاتی خود را به اندازه 200 هزار تومان شارژ میکند و سپس یک موقعیت خرید در سررسید زعفران (در اسفند ماه) اخذ میکند. او میتواند با همین مبلغ، یک موقعیت فروش در سررسیدهای دیگر زعفران (مثلا سررسید فروردین) نیز اخذ کند.
فرض کنید آقای باقری، 2 میلیون تومان (یعنی به اندازه 10 وجه تضمین) به حساب عملیاتی خود واریز کند، او میتواند با این موجودی، 10 موقعیت فروش در قرارداد زعفران (در ماه اسفند) اخذ کند.
آقای باقری بعد از گرفتن 10 موقعیت فروش در قرارداد زعفران، میتواند بدون افزایش موجودی حساب خود، در سررسید زعفران دیگری (سررسید زعفران فروردین یا اردیبهشت) بین 1 تا 10 موقعیت خرید اخذ کند. در واقع، معامله‌گر برای استفاده از تخفیف بین سررسید، میتواند بدون افزایش موجودی حساب خود، در سررسید دیگری از 1 تا 10 موقعیت معکوس بگیرد (با توجه به مقدار وجه تضمینی که دارد).
نکته مهم این است که اگر وضعیت حساب یک معامله‌گر در وضعیت At Risk باشد، نمی‌تواند به مقداری که در یک سررسید موقعیت باز دارد، در سررسید دیگری موقعیت معکوس داشته باشد.
سخن پایانی
برای ورود به بازارهای مالی، اصطلاحات بسیاری وجود دارد که باید پیش از ورود به این بازارها و انجام معاملات، با آنها آشنا شوید.
در این مقاله از مجله بورسینس، درباره یکی از اصطلاحات بازار آتی کالا چیست؟ مهم در بازارهای آتی کالا به نام آفست کردن و نحوه انجام آن صحبت کردیم. امیدواریم که این مقاله مورد توجه شما قرار گیرد.
این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .
قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
دیدگاه شما