تحلیل شاخص کل بورس

خیر، با توجه به اینکه تعداد کل سهام شرکت و همچنین قیمت شرکت ها با هم متفاوت است. پس تاثیر سهام هم بر روی آن یکسان نیست. با ذکر یک مثال به توضیح این آیتم خواهیم پرداخت. در عکس بالا اطلاعات دو شرکت فولاد و سنیر نمایش داده شده است. که از ضرب تعداد کل سهام شرکت در قیمت پایانی آخرین روز می‌توان ارزش هر نماد را محاسبه کرد که در قسمت ارزش بازار هم درج شده است.

تحلیل تکنیکال شاخص کل بورس | رشد شاخص تا کجا ادامه دارد؟

یک تحلیلگر تکنیکال بازار سرمایه گفت: می‌توان انتظار داشت شاخص کل بورس به سمت هدف تیپیکال الگوی کُنج افزایشی یعنی تا سطوح یک میلیون و ۵۵۰هزار واحد رشدی را تجربه نماید.

به گزارش شهرآرانیوز، نوید اختری‌زاده تحلیلگر تکنیکال بازار سرمایه در مورد موقعیت تکنیکالی شاخص کل اظهار کرد: همان طور که در نمودار شاخص کل بورس در تایم فریم روزانه مشاهده می‌شود طی دو ماه اخیر نمودار شاخص کل الگوی کلاسیک "کُنج افزایشی" را تشکیل داده است. الگوی که شاخص در دو روز گذشته موفق به شکستن و عبور قاطعانه از سطح تراز یک میلیون و ۴۳۰ هزار واحد و سقف این ساختار شده، که یک سیگنال مناسب برای ادامه رشد شاخص کل است.

این تحلیلگر تکنیکال در ادامه افزود: با توجه به شکست این الگو و خروج شاخص کل از سقف این ساختار، به همراه ایجاد جو مثبت در بازار و هم چنین افزایش حجم و ارزش معاملات، می‌توان انتظار داشت شاخص کل بورس به سمت هدف تیپیکال الگوی کُنج افزایشی یعنی تا سطوح یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد رشدی را تجربه نماید. البته این رشد به صورت یکباره و شارپ نخواهد بود و در اغلب موارد این امکان وجود دارد تا بعد از شکست الگوی کُنج افزایشی، روند افزایشی موقتی داشته باشیم. روندی که انتظار می‌رود پس از آن با ریزش مختصری، شاخص به سقف کانال الگوی شکسته شده مذکور واکنش نشان داده (پولبک بزند) و بعد رشد اصلی خود را آغاز کند. موردی که سهامداران حتما باید در نظر داشته باشند.

اختری زاده در رابطه با شاخص هم وزن نیز بیان کرد: با بررسی نمودار شاخص هم وزن در تایم فریم روزانه شاهد هستیم که نمودار به خط مقاومتی کوتاه مدتی خود رسیده و در حال شکست و عبور از این سطح حساس است.

او در ادامه مطرح کرد:در صورت عبور این شاخص (هم وزن) از سطح ۳۹۵ هزار واحد، سیگنال رشد بیشتر برای شاخص هم وزن و سهم‌های کوچک و متوسط بازار صادر می‌شود. در این صورت انتظار می‌رود این شاخص تا مهم‌ترین مقاومت استاتیک خود در نزدیکی سطح ۴۷۵ هزار واحد رشد کند.

او در ادامه گفت: الگوی کنج نیز مانند سایر الگو‌ها دو نوع صعودی و نزولی دارد که با نام‌های Rising Wedge و Falling Wedge نام گذاری می‌شوند. این الگو را می‌توان در دسته الگو‌های برگشتی و هم در دسته الگو‌های ادامه دهنده دانست.

اختری زاده در توضیح الگوی کُنج بیان کرد: الگوی کنج در تحلیل تکنیکال همان‌طور که از نام آن مشخص است از دو خط روند همگرا تشکیل شده است. چنانچه روند اولیه در نمودار قیمتی نزولی باشد، بعد از آن یک الگوی کنج صعودی ظاهر خواهد شد و بلعکس، وقتی روند اولیه در نمودار قیمتی صعودی باشد می‌توان بعد از آن یک الگوی کنج نزولی را شاهد بود.

تحلیل سهام

نمودار شاخص کل در تایم ماهانه باتوجه به اسیلاتور RSI عدد نسبی خریدار/فروشنده را در اوایل تیرماه سال جاری به بالاترین نقطه تاریخی خود (عدد ۹۹.۱۵) رسانید که نشان دهنده هیجان بسیار بالای خریداران در ادامه مطلب

تحلیل شاخص کل بورس تهران در تایم هفتگی، دوشنبه ۱۵ دی

با توجه به مووینگ ۲۸ در تایم هفتگی بعد از رشد شاخص تا محدوده یک میلیون و پانصد هزار واحد مقاومت این مووینگ و سطح ۰.۳۸ فیبوناچی باعث مقاومت شاخص شد و برگشت خورد. در ادامه مطلب

تحلیل روزانه شاخص کل بورس ایران، یکشنبه ۷ دی ۹۹

شاخص کل پس از رشد حدود ۳۰ هزار واحدی از عدد ۱،۲۰۰،۰۰۰ واحد، درحال حاضر در محدوده ۰.۳۸ فیبوناچی واکنش نشان داده است و با تشکیل کندل همر (چکش) نشانه صعودی بودن را صادر نموده ادامه مطلب

تحلیل شاخص کل در اولین روزهای زمستان، بهار بورس تهران کی از راه می رسد؟

شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات دیروز سه‌شنبه دوم دی‌ماه با رشد هشت هزار و ۴۹۴ واحدی به رقم یک میلیون و ۴۴۴ هزار و ۸۸۷ واحد رسید. در این روز شاخص کل ۵۹ ادامه مطلب

تحلیل شاخص کل بورس، روند مجموع ارزش معاملات از ابتدای آذرماه ۹۹

آذرماه بورس با ارزش معاملات ۲۰ هزار میلیارد تومانی آغاز شد و در بالاترین سطح خود در ۱۷ آذرماه به ۲۴ هزار میلیارد تومان رسید. اما در هفته‌ای که گذشت با توجه به حجم بالای ادامه مطلب

تحلیل تکنیکال شاخص کل بورس، چهارشنبه ۲۶ آذر ۹۹

تحلیل روزانه شاخص کل بورس تهران را در روز چهارشنبه ۲۶ آذر ماه می خوانید. در هفته ای که گذشت شاهد ریزش های در شاخص کل بودیم که بیان گر اصلاح روند صعودی که در ادامه مطلب

آیا دوباره شاهد رشد خواهیم بود؟ تحلیل شاخص کل، یک شنبه ۲۳ آذر

در هفته ای که گذشت بازار سرمایه در روز های ابتدایی هفته شاخص مثبتی را تجربه کرد و در انتهای هفته با افت شاخص همراه بود که این ریزش در محدوده ۱،۵۳۰،۰۰۰ شروع شد و ادامه مطلب

تحلیل تکنیکال شاخص کل بورس تهران، یک شنبه ۱۶ آذر ۹۹

شاخص کل بورس تهران امروز یک شنبه شانزدهمین روز از آذر سال ۹۹، با رشد ۳۲ هزار و ۴۳۱ واحدی توانست به ارتفاع یک میلیون و ۵۲۳ هزار واحدی برسد. شاخص کل بعد از یک ادامه مطلب

شاخص بورس اهرمی تاثیر گذار بر روند قیمتی سهام

چرا ما به تحلیل شاخص بورس نیاز داریم؟ تمام تحلیل هایی که معامله گر برای پیدا کردن سهام مستعد رشد انجام می‌دهد. برای این است که احتمال موفقیت سیگنال را بیشتر کند؛ یعنی قیمتی را شناسایی کند. که احتمال رشد سهم بسیار بیشتر از ریزش آن باشد. یکی از آیتم‌های که می‌تواند خرید معامله گر را مطمئن کند. توجه به وضعیت بازاری است که سهام مورد نظر در آن بازار قرار دارد. وضعیت بازار را برای ما، شاخص ها مشخص می‌کنند. و می‌توانیم با بررسی شاخص ها، از آن‌ها در خرید و فروش های خود کمک بگیریم. من، محمد علی نوبخت مدرس کالج تی بورس در این مقاله به بررسی شاخص ها خواهم پرداخت. با ماه همراه باشید.

شاخص چیست؟

شاخص، معیاری است برای مقایسه حال حاضر بازار با گذشته آن و وضعیت بازار را از زمان مبدا تا لحظه آخر به ما نشان می‌دهد. شاخص های متعددی در بازار بورس و فرابورس وجود دارد. که هر کدام نکته و مفهم خاصی را به ما گوشزد می‌کند. و می‌توانیم از آن ها در تحلیل برای خرید سهام استفاده کنیم.

در ادامه در دو بخش متفاوت به بررسی انواع شاخص ها خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.

بخش اول: انواع شاخص ها

انواع شاخص ها در بازار بورس و فرابورس عبارتند از:

شاخص کل بورس

شاخص کل فرابورس

شاخص کل هم وزن

شاخص صنعت

شاخص سهام آزاد شناور

شاخص ۵۰ شرکت فعالتر

شاخص کل بورس

می‌توان گفت مشهور ترین شاخص، شاخص کل است. که وضعیت بازار را نشان می‌دهد. و وقتی صحبت از افت یا رشد شاخص در اخبار شنیده می‌شود منظور همین شاخص کل بورس است. تنها سهامی که در بازار بورس قرار دارند بر روی این شاخص تاثیر گذار هستند. و شرکت هایی که در بازار فرابورس قرار دارند شاخص مختص به خود را دارند. به این شاخص، شاخص میانگین هم گفته می‌شود. به این دلیل که با رشد یا ریزش آن می‌توان میانگین بازدهی (سود یا زیان) سرمایه گذاران در بازار را تعیین کرد. به طور مثال وقتی در یک سال شاخص از ۱۰۰ هزار واحد موفق شود به ۱۵۰ هزار واحد برسد یعنی سرمایه گذاران موفق شده اند. به طور میانگین ۵۰ درصد سود در یک سال کسب کنند. از نام های دیگر این شاخص می‌توان به شاخص بازده نقدی، شاخص TEDPIX و شاخص قیمت اشاره کرد.

نحوه محاسبه شاخص کل بورس

شاخص کل بر اساس ارزش سهام است و رشد و ریزش آن نشان دهنده کم یا زیاد شدن میانگین ارزش کل سهام بازار بورس است.

ارزش هر شرکت = تعداد کل سهام شرکت × قیمت پایانی آخرین روز

ارزش کل بازار بورس = جمع ارزش شرکت های بورس

در عکس بالا نحوه محاسبه ارزش هر سهم و ارزش کل بازار توضیح داده شد. با توجه به اینکه قیمت سهام در هر روز کاری، ممکن است رشد یا ریزش داشته باشد. ارزش هر شرکت در هر روز می‌تواند کم یا زیاد شود و دلیل رشد یا ریزش های تحلیل شاخص کل بورس روزانه شاخص کل همین تغییرات قیمتی است.

شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که عدد هر روز شاخص کل به چه صورت محاسبه می‌شود؟

در عکس زیر نحوه محاسبه شاخص کل توضیح داده شده است.

آیا تاثیر سهام بر روی شاخص کل یکسان است؟

خیر، با توجه به اینکه تعداد کل سهام شرکت و همچنین قیمت شرکت ها با هم متفاوت است. پس تاثیر سهام هم بر روی آن یکسان نیست. با ذکر یک مثال به توضیح این آیتم خواهیم پرداخت. در عکس بالا اطلاعات دو شرکت فولاد و سنیر نمایش داده شده است. که از ضرب تعداد کل سهام شرکت در قیمت پایانی آخرین روز می‌توان ارزش هر نماد را محاسبه کرد که در قسمت ارزش بازار هم درج شده است.

ارزش شرکت فولاد حدود ۵۸ هزار میلیارد تومان می‌باشد در حالتی که سنیر ارزشی حدود ۲۸۰ میلیارد دارد. با توجه به اینکه ارزش شرکت فولاد بسیار بیشتر از شرکت سنیر است. تاثیر فولاد بر روی شاخص کل هم به همان اندازه بیشتر است و سهام شرکت های بورسی با توجه به ارزشی که دارند بر روی سهام تاثیر گذار خواهند بود. به طور مثال اگر چند شرکت تاثیر گذارمثبت باشند اما باقی سهام منفی باشند شاخص کل مثبت خواهد بود. و بلعکس اگر سهام های تاثیر گذار منفی باشند اما کل بازار مثبت باشد شاخص کل منفی خواهد بود.

آیا معاملات بلوکی بر روی شاخص تاثیر گذار است؟

وقتی حجم بسیار زیادی قرار باشد در یک نماد مورد معامله قرار بگیرد برای اینکه این حجم زیاد، بر روی قیمت سهم تاثیر زیادی نگذارد، با نظارت سازمان بورس یک نماد با عدد ۲ در تابلو جداگانه در بازار خرده فروشی باز خواهد شد. (مانند چکاپا ۲ و شاملا ۲) و فروشنده و خریدار در این نماد معاملات خود را انجام می‌دهند. به این معاملات، معاملات بلوکی گفته می‌شود و این نوع معاملات بر روی شاخص کل تاثیر گذار هستند.

مزایا معایب شاخص کل

شاخص کل، نشان دهنده ارزش بازار است. وضعیت کلی بازار به به ما نشان نمی‌دهد.

شاخص کل، نشان دهنده ورود و خروج نقدینگی است.

شاخص کل، نشان دهنده ورود و خروج معامله گران به بازار است.

شاخص کل فرابورس

شاخص کل فرابورس، دقیقا مانند شاخص کل بورس می‌باشد. با این تفاوت که برای سهام بازار فرابورس استفاده می‌شود. و فقط سهام بازار فرابورس در این بازار تاثیر گذارند. می‌توان گفت این شاخص در اکثر مواقع دنبال کننده شاخص کل بورس خواهد بود. و برای تحلیل آن نیازی به استفاده از شاخص فرابورس نیست و همان شاخص کل بورس کفایت می‌کند.

شاخص کل هم وزن

بزرگی یا کوچکی شرکت ها تاثیری در شاخص کل هم وزن نخواهد داشت. و همه سهام به یک اندازه بر روی این شاخص تاثیر گذارند. یعنی به همان اندازه که فولاد بر روی شاخص تاثیر می‌گذارد سنیر هم تاثیر خواهد داشت. این طور در نظر بگیرید که ارزش تمامی سهام برابر است. مبدا این شاخص ۱ فرودین ۱۳۹۳ است و مبنا اولیه این شاخص ۱۰۰۰۰ واحد در نظر گرفته شده است. مهم ترین مزایا این شاخص این است که وضعیت کلی بازار را به ما نشان می‌دهد. یعنی اگر بیشتر سهام بازار مثبت باشند این شاخص مثبت خواهد شد. و بالعکس بیشتر سهام بازار منفی باشد شاخص هم منفی خواهد شد.

شاخص صنعت

نحوه محاسبه شاخص صنعت دقیقا همانند شاخص کل است. با این تفاوت که برای هر صنعت به طور جداگانه محاسبه خواهد شد. با استفاده از این شاخص متوجه وضعیت هر صنعت خواهید شد. و می‌توانید صنعت های در حال رشد را شناسایی و اقدام به خرید آنها کنید.

شاخص سهام آزاد شناور

پیش از آنکه شاخص سهام آزاد شناور را بررسی کنیم. باید با مفهوم سهام شناور آشنایی داشته باشیم. سهام شناور به تعداد سهام از کل سهام شرکت گفته می‌شود که در حال گردش است یعنی قابلیت خرید و فروش دارد. همانطور که در عکس بالا می‌بینید اطلاعاتی وارد شده که در سایت سازمان بورس قابل مشاهده است. از تعداد کل سهام این شرکت ۵۰ میلیون سهم قابل معامله است. و باقی این سهام بلوکه است و قابلیت خرید و فروش ندارد که این سهام در دست سهامداران عمده قرار دارد. نحوه محاسبه این شاخص دقیقا همانند شاخص کل است. با این تفاوت که برای وزن دهی سهام، به جای استفاده از تعداد کل سهام شرکت از سهام شناور استفاده می‌شود..

شاخص ۵۰ شرکت فعالتر

همانطور که از اسم این شاخص پیداست، وضعیت ۵۰ شرکت فعال بازار را نشان می‌دهد. ۵۰ شرکت فعال به این صورت انتخاب می‌شود که شرکت هایی که در بازه های ۳ ماهه بیشترین تعداد روزهای داد و ستد را داشته باشند جز شرکت های فعال محسوب می‌شوند. این شاخص به دو روش محاسبه می‌شود روش اول به صورت میانگین ساده است. (شاخص هم وزن) و روش دوم به صورت میانگین موزون می‌باشد که همانند شاخص کل محاسبه می‌شود

بخش دوم: تحلیل شاخص ها

تحلیل شاخص کل

تحلیل شاخص کل، اصلی ترین شاخص بازار است. و باقی شاخص ها تاثیر بسیار زیادی از این شاخص خواهند گرفت. و روند تکنیکالی این شاخص برای معامله گران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار خواهد بود. در ادامه انواع روند شاخص کل را بررسی خواهیم کرد. در عکس بالا قسمت زرد رنگ روند تکنیکالی صعودی شاخص کل را می‌بینید. در این بازه ها خرید سهم ریسک بسیارکمی دارد و اکثر سهام رشد قیمت را نیز خواهند داشت. بیشتر فعالیت معامله گران حرفه ای در این روند ها خواهند بود. و با تمام سرمایه خود نیز در بازار به خرید و فروش خواهند پرداخت. در این تصویر روند نزولی شاخص کل را مشاهده می‌کنید. معامله گران حرفه ای کمترین فعالیت را، در این بازار ها دارند و خرید سهام در این بازار ها ریسک بسیار زیادی به همراه خواهد داشت.

وقتی با این روند در شاخص کل بورس مواجه شدیم می‌توان دو روش را پیش گرفت:

۱- خروج کل سرمایه

در این روش معامله گر هیچ فعالیتی در بازار نخواهد داشت. و کل سرمایه معامله گر یا از پرتفوی خارج می‌شود یا بر روی اوراق مطمئن سرمایه گذاری می‌شود.

۲- خروج مقداری از سرمایه

در این روش معامله گر ۵۰ تا ۷۰ درصد سرمایه خود را از بازار خارج می‌کند. و با باقی مانده سرمایه اقدام به خرید و فروش می‌کند. با این روش سرمایه معامله گر دچار زیان شدید نخواهد شد. در تصویر بالا روند تکنیکالی رنج را مشاهده می‌کنید. به این نوع بازارها، بازار کم قدرت هم گفته می‎‌شود. بهتر است معامله گر در این بازار در تحلیلگری، بسیار سخت‌گیرتر باشد و خرید و فروش های زیادی نداشته باشد. همچنین در این نوع بازار ها بهتر است اقدام به خرید سهامی کرد که تاثیر کمتری بر روی شاخص کل دارند. مانند سهم های صنعت های کوچک مانند صنعت غذایی، دارو و زراعت.

استراتژی کلی شاخص ها

حالت اول: روند شاخص کل بورس صعودی

می‌توان گفت تمامی شاخص ها با کمی تاخیر یا تعجیل از شاخص کل پیروی خواهند کرد. و از همین رو وقتی شاخص کل صعودی باشد می‌توان اقدام به خرید سهام بازار کرد. وظیفه اصلی معامله گر در هر بازاری متفاوت است. در بازار صعودی معامله گر وظیفه دارد که بیشترین سود ممکن را از بازار بگیرد. و در بازار نزولی وظیفه اصلی معامله گر، حفاظت از آن سود است. به این نکته هم باید دقت کرد که شاخص در کدام قسمت از موج صعودی خود قرار دارد در ابتدای موج هست یا در میانه موج. به طور مثال در تصویر بالا مشاهده می‌کنید که شاخص در ابتدای موج قرار دارد. در این بازه حتما باید در واچ لیست معامله گر، شرکت های بزرگ بازار که تاثیر زیادی بر روی شاخص دارند، قرار داشته باشند. زیرا رشد قیمت این شرکت ها باعث شده که شاخص از روند رنج به روند صعودی تبدیل شود. و خرید این سهام در این منطقه تکنیکالی می‌تواند سود بسیار خوبی داشته باشد. تصویر بالا شاخص را پس از یک رشد بسیار زیاد نشان می‌دهد. در این محدوده بهتر است بسیار محتاط تر عمل کرد؛ زیرا هر لحظه امکان شروع یک ریزش شارپی وجود دارد. در این محدوده باز هم بهتر است سراغ سهام بزرگ بازار بروید. زیرا این دسته سهام قابلیت نقد شوندگی بهتری نسبت به سایر سهام دارند. به اصطلاح در این سهام گرفتار صف های فروش نخواهید شد.

حالت دوم: شاخص کل نزولی یا رنج، ولی شاخص هم وزن بورس صعودی

در بالا گفته شد در زمان هایی که شاخص کل در وضعیت نزولی یا رنج قرار دارد بهتر است معامله گر از بازار دور باشد. یا فعالیت کمتری در بازار داشته باشد. سوالی که ایجاد می‌شود این است در این وضعیت بهتر است معامله گر اقدام به خرید چه سهامی بکند؟ در زمان هایی که شاخص کل صعودی نیست ممکن است شاخص هم وزن روند صعودی داشته باشد. این وضعیت به ما می‌گوید که سهام بزرگ بازار در وضعیت نزولی یا رنج هستند. اما سهام کوچک بازار روند صعودی دارند و می‌توان اقدام به خرید آن‌ها کرد. پس در این وضعیت بهتر است سراغ سهام کوچک بازار بروید سهامی که در صنعت هایی مانند غذایی، دارو، زراعت و قندی ها قرار دارند.

حالت سوم: شاخص کل بورس نزولی شاخص هم وزن نزولی اما شاخص صنعت صعودی

ممکن است بازار در وضعیتی قرار بگیرد که هم شاخص کل هم شاخص هم وزن روند نزولی یا رنجی را داشته باشند. در این مواقع باید سراغ شاخص صنایع رفت. صنعت هایی در بازار بورس وجود دارد که هم ارزش بسیار کمی دارند. و تاثیر بسیار کمی بر روی شاخص کل دارند. همچنین تعداد سهام آن صنعت کم است و از همین رو تاثیری بر روی شاخص هم وزن هم ندارند. و اگر این دسته از سهام روند صعودی را در پیش بگیرند فقط از طریق شاخص آن صنعت می‌توانید این سهام را شناسایی کنید. پس در بازار نزولی (شاخص کل و شاخص هم وزن) سراغ شاخص صنایع بروید و صنعت های صعودی را شناسایی و اقدام به خرید آن ها کنید. در تصویر بالا نمودار شاخص کل و شاخص صنعت قند و شکر را مشاهده می‌کنید. همانطور که می‌بینید شاخص کل در اواخر اسفند ماه روند صعودی خود را آغاز کرد. اما شاخص صنعت قند و شکر حدود یک ماه زودتر این روند را آغاز کرد. در این فاصله حدودا یک ماه، شرکت های این صنعت رشد قیمت بسیار خوبی را تجربه کردند. و در آن زمان می‌توانستیم با بررسی شاخص صنایع، این صنعت را شناسایی و اقدام به خرید شرکت های این صنعت کرد

در مورد کدام یک از شاخص های بورس جهانی زیر اطلاعات کمتری دارید؟

نتیجه گیری شاخص های بورس

ما برای خرید هر شرکت عوامل داخلی تاثیر گذار بر روی همان شرکت را بررسی می‌کنیم. مانند تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تحلیل رفتار شناسی؛ اما وضعیت بازاری که سهام معامله گر در اون بازار قرار دارد. قطعا بر روی رشد یا ریزش قیمت سهام شرکت تاثیر گذار است و نباید به آن بی اهمیت بود. بررسی روند قیمتی سهام در گذشته نشان داده است حتی شرکت هایی که عوامل داخلی بسیار مناسبی داشته اند. اما در بازار نزولی قرار داشتند، نتوانستد رشد قیمت را تجربه کنند و بلعکس وضعیت بازار باعث ریزش قیمت آن شرکت ها هم شده است. در این مقاله وضعیت شاخص ها را به طور کامل با هم بررسی کردیم. در صورت تمایل پس از خواندن کامل مقاله به دو سوال زیر پاسخ بدید: ۱- آیا بررسی شاخص ها در شناسایی سهام مستعد رشد کمکی به معامله گر می‌کند؟ ۲- شاخص ها به چه اندازه در رشد یا ریزش قیمت سهام شرکت ها تاثیر گذارند؟

شاخص کل بورس چیست؟ چه تفاوتی با شاخص هم ‌وزن دارد؟

یکی از معیارهای مهمی که از طریق تحلیل و بررسی آن می توان از جنبه های مختلفی وضعیت گذشته و اکنون بورس را ارزیابی کرد، تحلیل شاخص کل بورس انواع شاخص‌های بورسی است. به کمک این شاخص‌ها، حتی از طریق روش‌های نموداری (تحلیل‌های تکنیکالی) می توان روند آینده بورس را نیز پیش بینی کرد. بنابراین همانطور که شاخص کل بورس و دیگر شاخص‌های بورسی (مثل شاخص هم وزن) در تصمیم گیری‌های سرمایه گذاران نقش مهمی دارد، نوسانات آن نیز می تواند برای سرمایه گذاران از اهمیت زیادی برخوردار باشد. با توجه به اهمیت شاخص بورس در این مقاله تصمیم گرفتیم به تمامی جوانب آن بپردازیم. اما در کنار شاخص کل، شاخص دیگری وجود دارد به نام شاخص هم وزن که میتواند بیانگر واقعیت‌های دیگری از بازار باشد. با ما همراه باشید تا به تفاوت‌های شاخص کل بورس و شاخص هم وزن پی ببرید.

تعریف شاخص

شاخص در انگلیسی Index نامیده می شود که یک معیار آماری بوده و نشان دهنده تغییرات در اقتصاد و بازار بورس است. اصطلاح شاخص در بازار سرمایه، مجموعه ای از سهام است که در آن بازار معامله می شود و بیان کننده میانگین تغییرات در قیمت این سهام است. هر شاخص، برای اندازه گیری، روش منحصر به فرد خود را دارد.

در نتیجه اگر قصد مقایسه دو شاخص مختلف را دارید، بهترین روش این است که درصد تغییرات این شاخص ها را در گذشته (نسبت به روز یا ماه قبل) به جای عدد فعلی این شاخص ها مقایسه کنید.

شاخص در بورس

از شاخص کل و یا سایر شاخص ها در بازار بورس می توان در مواردی از جمله ارزیابی عملکرد سهام و یا صندوق های سرمایه گذاری بهره برد.

به عبارت ساده‌تر می توان گفت که شاخص کل بورس، دماسنج بازار سرمایه است. بطور کلی شاخص یک عدد است که برای ارزیابی عملکرد مجموعه ای از متغیرها در یک محدوده زمانی مشخص بکار برده می شود. در بازار بورس هم به دلیل وجود نمادهای مختلف معاملاتی، از شاخص کل می توان برای سنجش تغییرات در قیمت کلیه این نمادها استفاده کرد.

در بازار بورس شاخص های دیگری هم وجود دارند که سهامداران برای تصمیم گیری سرمایه گذاری می توانند از آن ها نیز بهره مند شوند. در ادامه به این شاخص ها خواهیم پرداخت. اما بطور کلی، مهمترین شاخص در بورس، همان شاخص کل است. این شاخص، تغییرات کلی قیمت‌های تمامی نمادهای معاملاتی و میانگین افزایش و یا کاهش قیمت سهام را مشخص می کند.

مثلا زمانی که گفته می شود شاخص کل 5% رشد داشته است، به این معناست که میانگین قیمت پایانی سهام‌های بورسی (این به معنی قیمت آخرین معامله نیست) در کلیه شرکت های بورسی (با در نظر گرفتن ارزش معمالات‌شان) با 5% افزایش همراه بوده است.

اگر تفاوت قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله را نمیدانید مقاله حجم مبنا را مطالعه کنید.

انواع شاخص‌های بورسی

در بورس تهران، شاخص‌های بورسی مختلفی وجود دارد که سرمایه گذاران می‌توانند با استفاده از آن‌ها تصمیمات درستی برای معاملات خود بگیرند. این شاخص ها عبارتند از:

1- شاخص کل بورس (شاخص کل قیمت)

این شاخص که همان شاخص کل بورس نامیده می شود، به TEPIX نیز شناخته می شود. همان طور که پیش تر گفته شد، بیان کننده میانگین تغییرات قیمتی در کل بازار است. همچنین به طور میانگین افزایش و کاهش قیمت سهام را در بازار بیان می کند. البته توجه داشته باشید که این شاخص با میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران متفاوت است.

علاوه بر این، این شاخص به تعداد سهام و میزان سرمایه شرکت‌ها بستگی دارد. یعنی شرکت‌های بزرگ که سهام تحلیل شاخص کل بورس و معاملات بیشتری دارند نسبت به شرکت های کوچک تر با میزان سرمایه و تعداد سهام کمتر، تأثیر بیشتری بر روی شاخص کل می گذارند. بنابراین به جز قیمت سهام‌های مختلف فاکتورهای دیگری در فرمول محاسبه شاخص کل وجود دارد.

2- شاخص هم‌وزن

تفاوت شاخص هم‌وزن با شاخص کل در این است که در این شاخص، کوچک و بزرگ بودن شرکت مطرح نیست. در نتیجه تاثیراتی که افزایش یا کاهش قیمت سهام این شرکت‌ها بر روی شاخص هم‌وزن می گذارند، یکسان است. در شاخص کل چنانچه بیشتر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند، کافی است چند شرکت بزرگ بازدهی مثبتی داشته باشند تا شاخص کل مثبت شود. در مقابل، شاخص هم‌وزن میزان بازدهی اکثر شرکت ها را بیان می کند و نه میزان سرمایه بیشتر. در واقع نوسانات مثبت و منفی در هر دو شرکت به یک میزان بر روی این شاخص مؤثر است.

تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن به زبان ساده

شاخص کل بورس در بعضی از روزها ممکن است منفی باشد اما اکثر سهم‌ها مثبت باشند! یا برعکس. دلیل این امر این است که برخی از سهم‌ها (که ارزش بازار بیشتری دارند) تاثیر بیشتری روی شاخص کل دارند و وقتی این سهم‌ها منفی باشند شاخص کل هم منفی میشود در حالی که ممکن است اکثر سهام‌ها مثبت باشند. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان بر این باورن که شاخص کل نمی‌تواند بیانگر تغییرات واقعی کلیت بازار باشد.

از سال 1393 معیاری به نام شاخص هم وزن در اختیار فعالان بازار سرمایه قرار گرفت و افراد می‌توانند با استفاده از این شاخص با دقت بیشتری نسبت به ورود و خروج نقدینگی و وضعیت کلی بازار تصمیم گیری کنند.

شاخص کل میان سهام‌های بزرگ و کوچک تمایز قائل می‌شود ولی شاخص هم وزن، وزن یکسانی برای همه شرکت‌ها در نظر میگیرد.

در واقع شاخص هم وزن امتیاز بیشتر سهم‌های شاخص ساز در محاسبات شاخص کل را از آنها میگیرد. بنابراین وقتی شاخص هم وزن منفی باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت‌های بازار کاهش‌ یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بیش از نصف شرکت‌های بازار مثبت است.

3- شاخص بازده نقدی

این همان شاخصی است که میانگین میزان سود نقدی پرداختی از جانب شرکت ها به سهامداران را نشان می دهد. در واقع با افزایش شاخص سود نقدی، شرکت‌ها سود نقدی بیشتری را به طور میانگین در مجامع سالیانه بین سهامداران تقسیم می‌کنند.

این شاخص برای مقایسه بازدهی بورس با سایر بازارهای مالی مناسب است.

4- شاخص قیمت و بازده نقدی

در بورس تهران، شاخص بازدهی (شاخص قیمت و بازده نقدی) TEDPIX گفته می شود. رشد 1درصدی شاخص قیمت ها به معنی رشد میانگین 1درصد قیمت‌های هر برگه سهم است. شاخص قیمت‌ها برای کسانی که می‌خواهند در کوتاه مدت از خرید و فروش سهام سود بگیرند، نسبت به شاخص کل مهم‌تر است. در واقع شاخص قیمت و بازده نقدی همان شاخص کل بورس تهران است که در اخبار و رسانه‌ها گفته می شود.

5- شاخص صنعت و شاخص مالی

شرکت های بورسی به طور کلی به دو دسته صنعتی و مالی تقسیم بندی می شوند. شرکت‌های تولیدی و صنعتی از جمله مخابرات، سیمان، پتروشیمی و خودروسازی در دسته‌ ی شرکت‌های صنعتی قرار می‌گیرند. همان طور که از نام آن پیداست، شاخص صنعتی بیانگر میانگین تغییرات قیمت در سهام شرکت های صنعتی است. از طرفی بانک‌ها، بیمه و شرکت های سرمایه گذاری در دسته ی شرکت‌های مالی قرار دارند و شاخص مالی نیز نشاندهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت هایی است که در بخش مالی فعالیت دارند.

همچنین می توان برای هر کدام از دسته های صنعتی و مالی شاخص های جداگانه‌ای در نظر گرفت. برای مثال شاخص صنعت خودروسازی، میانگین تغییرات قیمتی در سهام شرکت های خودروسازی فعال را نشان دهد.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

6- شاخص سهام آزاد شناور

در ابتدا لازم است به تعریف خلاصه ای از تحلیل شاخص کل بورس سهام شناور آزاد بپردازیم. به بخشی از سهام یک شرکت سهامی که دارندگان این سهام قصد عرضه و فروش این سهام را دارند که در آینده ای نزدیک این سهام قابل معامله هستند، سهام شناور آزاد گفته می شود.

دارندگان این سهام نمی‌خواهند با نگهداری این سهام به عنوان مدیریت شرکت تلقی شوند. در مقابل، سهامدارانی هستند که قصد فروش این سهام را نداشته و می خواهند در مدیریت شرکت مشارکت کنند. این سهامداران اصطلاحاً سهامداران راهبردی خوانده می شوند.

این بازار اختصاراً TEFIX شناخته می شود. برای محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، همچون شاخص کل پیش می رویم. تنها تفاوتی که در این میان وجود دارد، این است که در شاخص سهام شناور آزاد، به جای استفاده از تمامی سهام، تنها از سهام شناور آزاد شرکت ها برای محاسبه شاخص استفاده می شود.

شاخص سهام شناور آزاد در واقع میانگین سود و قیمت سهام شناور آزاد تمامی شرکت ها در بازار است. هرچه سهام آزاد شناور و میزان سرمایه شرکتی بیشتر باشد، تأثیر آن شرکت در شاخص سهام شناور آزاد نیز بیشتر خواهد بود.

7- شاخص بازار اول و بازار دوم

شرکت های بورسی در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس موارد زیر دسته بندی می شوند:

• تعداد سهامداران
• وضعیت سودآوری
• میزان سرمایه
• تعداد سهام معامله شونده توسط سهامداران حقیقی

بر اساس این مؤلفه ها، چنانچه شرکتی شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و سایر شرکت ها در بازار دوم دسته بندی می شوند.

شرکت های بازار اول به دو دسته‌ی تابلو اصلی و تابلو فرعی تقسیم می شوند که برای هر یک از آن ها یک شاخص وجود دارد. این شاخص ها متوسط تغییر در قیمت سهام شرکت های حاضر در این دسته ها را نشان می دهد.

8- شاخص 30 شرکت برتر بورس

این 30 شرکت بر اساس اندازه شرکت ها و ارزش روز سهام آن ها در بازار تعیین می شوند. شاخص 30 شرکت بزرگ، میانگین تغییرات در قیمت سهام این 30 شرکت بزرگ را بیان می کند. ارزش روز سهام در بازار از فرمول زیر بدست می آید:
قیمت سهام * تعداد سهام منتشرشده شرکت = ارزش روز سهام

این 30 شرکت مجموعاً کمتر از 10% از کل شرکت های بورسی هستند که بیش از 70% از ارزش بورس تهران را در اختیار دارند. به این ترتیب، تغییراتی که در قیمت سهام آن ها ایجاد می شود می تواند تأثیر بسزایی بر شاخص کل و شاخص بورس بگذارد.

9- شاخص 50 شرکت بزرگ بورسی

در این شاخص نیز 50 شرکت بزرگ بورسی بر اساس معیارهای زیر هر 3 ماه معرفی می شوند:

• بیشترین معاملات بازار در این مدت
• قابلیت نقد شوندگی بالا

شاخص 50 شرکت بزرگ، در این مدت 3 ماهه، میانگین قیمت سهام این 50 شرکت برتر را بیان می کند. به این ترتیب میزان تغییرات در سود و قیمت آن ها مشخص می شود.

شاخص‌های بورسی را کجا میتوانیم مشاهده کنیم؟

تمامی شاخص‌های بورسی را می‌توانید از سایت مدیریت فناوری بورس یا همان TSETMC مشاهده کنید. به تصویر زیر نگاه کنید. در صفحه اصلی سایت تمامی شاخص‌های بورسی مشخص است.

نکاتی که سرمایه گذاران باید در مورد شاخص کل بورس بدانند

در این قسمت به دو نکته‌ی مهم درباره شاخص بورس اشاره خواهیم کرد که تمامی سرمایه گذاران بورس باید به آن توجه کنند.

نکته اول: شاخص کل بورس یک شاخص میانگین وزنی است

زمانی که گفته می شود شاخص کل بورس افزایش یافته است، به این معنا نیست که ارزش تمامی سهام شرکت‌های بورسی افزایش یافته است. همانطور که با کاهش شاخص کل بورس، ارزش سهام تمامی شرکت ها کاهش نمی یابد. زیرا همان طور که در تعریف شاخص کل گفته شد، این شاخص میانگین بازدهی بورس را بیان می کند.

گاهی اوقات با وجود رشد چشمگیر شاخص کل بورس، قیمت برخی سهام کاهش یافته و سهامداران ضررهایی را متحمل شده اند. در مقابل، با کاهش شاخص کل بورس، تعدادی از سرمایه گذاران سعامی را در پرتفوی خود دارند که سود قابل توجهی را شامل می‌شود. در نتیجه سهامداران نباید تنها به اخبار کاهش یا افزایش شاخص کل و بدون بررسی سایر جوانب تصمیم به سرمایه گذاری در این بازار نمایند.

نکته دوم: رابطه بازدهی شاخص کل و سبد سهام یک سرمایه‌گذار

نکته بعدی که بایستی به آن توجه کرد، رابطه ی بین شاخص کل و پرتفوی است. همان گونه که در مقالات قبلی گفته شد، سرمایه گذاران بهتر است سبد سهام متنوعی را برای خرید سهام تشکیل دهند. هرچه سهام خریداری شده متنوع تر و به ترکیب شرکت‌ها در شاخص کل نزدیک تر باشد، بازدهی آن به میانگین بازدهی کل بورس که از طریق شاخص کل بیان می شود، نزدیک تر است.

اگر فردی بتواند ترکیب سهامی که در پرتفوی خود انتخاب می‌کند به طور کامل با ترکیب تمام سهام در بورس تطبیق دهد، بازدهی سهامدار نیز به طور کامل با نوسانات شاخص کل بورس برابر بوده و به طور مثال با رشد 20 درصدی شاخص، وی نیز تقریبا 20% تحلیل شاخص کل بورس سود خواهد داشت.

جمع بندی

در این مقاله به توضیح چیستی شاخص کل بورس پرداختیم و همچنین انواع شاخص‌های بورسی را بیان کردیم. به اعتقاد نگارنده‌ی این مقاله اگرچه شاخص‌هایی مثل شاخص هم وزن معیار بسیار خوبی برای سنجش وضعیت کلی بازار است اما به لحاظ روانی، کماکان شاخص کل بورس مهم‌ترین شاخص بورسی است که باید به آن توجه شود.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.

تحلیل شاخص کل بورس امروز

بازار در روز جاری با افت ۰.۵۶ درصدی شاخص کل به سطح ۱.۲۵۷.۲۵۸ واحد رسید و کاهش ۷.۱۱۰ واحدی را تجربه کرد؛ اما شاخص هم وزن با رشد اندک ۱۲۳ واحدی به سطح ۴۳۷.۲۲۵ واحد رسید.

ارزش بازار بورس ۴۹.۹۹۵.۲۵۷ میلیارد ریال و ارزش معاملات روز جاری برابر ۷۶.۹۸۹ میلیارد ریال است؛ در بازار فرابورس نیز با کاهش ۸۴ واحدی شاخص کل به سطح ۱۷.۷۳۱ واحد رسید و ارزش معاملات برابر با ۱۷۳.۷۳۷ میلیارد ریال بود.

سخنی با سهامداران عمده بازار

شاید بتوانیم بگوییم روند بازار در کوتاه مدت توسط سهامداران عمده، حقوقی‌ها و بازارگردان‌ها تعیین می‌شود؛ در بازار روز گذشته شاهد این بودیم که روند برخی از نمادها مثبت بود و ناگهان شاهد عرضه‌های سنگین (رنج منفی) در برخی از نمادهای بزرگ بودیم البته برخی از معاملات ابطال شد اما این کافی نیست؛ وقتی بازار در حال برگشت است و تازه دارد جان می‌گیرد ناگهان یک بازارگردان، حقوقی یا سهامدار عمده رنج منفی می‌کشد و بازار هم به ما نشان داده که به سرعت واکنش هیجانی می‌دهد و با قیمت‌های پایانی مثبت در صف‌های فروش روزهای آینده می‌فروشند.

سهامداران عمده حکم الگویی برای معامله‌گران دارند، وقتی روی تابلو نشان از فروش سنگین است سهامدار حقیقی نیز فروشنده می‌شود؛ باید از سهامداران عمده خواست که اگر قرار است بر روی یک نماد بازارگردانی شود در محدوده ارزش ذاتی آن باشد و نه هر قیمتی عرضه شود.

نرخ ارز

نرخ دلار بازار آزاد ۲۵۶.۳۰۰ ریال و نسبت به دیروز ۴.۰۰۰ ریال کاهش یافته است اما نکته مهم تغییر نرخ سامانه نیما به سطح ۲۵۰.۰۰۰ ریال است که تأثیر مهمی بر نرخ‌های فروش شرکت‌های بورسی ما می‌گذارد (شرکت‌هایی که نرخ‌های فروش آنها از نرخ ارز تأثیر می‌پذیرد)

سال مالی این شرکت منتهی به سی و یکم اردی‌بهشت‌ماه ۱۴۰۰ است و سرمایه ثبت شده برابر با ۱۱ هزار میلیارد ریال است؛ آخرین گزارش مالی شرکت مربوط به تاریخ سی‌ام آبان‌ماه ‏۱۳۹۹‬ است که در این گزارش میزان دارایی‌های شرکت ۲۷ هزار میلیارد ریال و میزان بدهی‌ها ۱۲ هزار میلیارد ریال گزارش شده و در مجموع ۱۴ هزار میلیارد ریال جمع حقوق صاحبان سهام شرکت است.

میزان سود انباشته که در دل حقوق صاحبان سهام قرار دارد برابر با ۱.۸ هزار میلیارد ریال (۱۸۹ میلیارد تومان) است که نسبت به مدت مشابه سال قبل خود کاهش ۸۲ درصد داشته و دلیل این رویداد تقسیم سود معادل با هشت هزار میلیارد ریال است.

در گزارش سود و زیان شرکت جمع درآمدهای عملیاتی رشد ۱۳۰ درصد داشته و به ۱.۳ هزار میلیارد ریال رسیده است و سود خالص به ازای هر سهم با رشد ۱۵۸ درصد به ۱۱۶ ریال افزایش یافته است.

شرکت پیش بینی کرده است که درآمد حاصل از سرمایه گذاری‌های شرکت تا پایان سال ۱۳۹۹ به ۲۷ هزار میلیارد ریال افزایش پیدا کند که به ازای هر برگه سهم حدود ۲,۴۵۰ ریال سود شناسایی می‌کند، با توجه به قیمت ۱۵.۰۰۰ ریالی امروز شرکت نسبت قیمت به سود تعدیلی شرکت به محدوده ۶ واحد کاهش می‌یابد.

مازاد ارزش افزوده پورتفوی بورسی شرکت برابر با ۸۵ هزار میلیارد ریال و ارزش پورتفوی غیر بورسی برابر با ۳ هزار میلیارد ریال است و حقوق صاحبان سهام شرکت برابر با ۱۴ هزار میلیارد ریال است که مجموع سه عدد فوق ۱۰۲ هزار میلیارد ریال است که در حال حاضر در بازار ۱۶۵ هزار میلیارد ریال ارزش بازار به خود گرفته است.