انواع فیبوناچی و کاربردهای آن در تحلیل تکنیکال
آیا دوست دارید با دقت بیشتری معامله کنید و بدانید که چه قسمتهایی از نمودار منجر به کسب سود خواهد شد؟ چه میشود اگر بتوانید از یک مفهوم فنی نسبتا ساده استفاده کنید تا به شما کمک کند در زمینه هایی که پیپهای سخت خود را جمعآوری میکنید، بسیار دقیقتر باشید؟ آیا درباره انواع فیبوناچی و کاربرد آنها در معاملات، چیزی شنیدهاید؟
یکی از مراحل کلیدی در تکامل معاملات و پیشرفت شخصی شما به عنوان یک معاملهگر این است که بدانید چه زمانی باید سود کسب کنید. اگر به اندازه کافی معامله کردهاید، احتمالا تجربهی تلخی را پشت سر گذاشتهاید که مجبور شدید معاملات خود را در اوج یا حتی بدتر از آن، با ضرر پس از آن که هدف سود خود را با چند پیپ از دست داده اید، ببندید. دلایلی که ممکن است منجر به چنین نتیجه ناراحت کنندهای شود، میتواند بسیار متفاوت باشد. اما از نقطه نظر تجربه شخصی ما در حوزه مبادله با بازارها و تعامل با صدها یا هزاران معاملهگر در طول این سالها، یکی از مشکلات اصلی که ما به طور مداوم میشنویم مربوط به ناتوانی سرمایهگذاران در تعیین اهداف منطقی با عدم رعایت تقارن بازار است.
برای بسیاری از افراد، بستن یک معامله بسیار مهمتر از باز کردن آن است. از بسیاری جهات، حقیقت زیادی در پس این گفته نهفته است. اگر به آن فکر کنید، میبینید که اگر در لحظه مناسب از معامله خارج شوید، حتی یک معامله ضعیف میتواند به یک ایده سودآور تبدیل شود. با این حال، سوال کلیدی برای کسانی که هنوز متوجه آنچه که ما در این آموزش توضیح میدهیم، نشدند، به این شکل پیش میرود: من اکنون در بازار هستم، اما کی و کجا باید سود خودم را دریافت کنم؟ اگر میتوانید به هر نحوی با این سوال ارتباط برقرار کنید، مطمئنا خواهید دید که آموزش انواع فیبوناچی برایتان مفید خواهد بود.
اعداد و خطوط فیبوناچی چیست؟
اعداد فیبوناچی برای ایجاد شاخصهای فنی با استفاده از یک دنباله ریاضی که توسط ریاضیدان ایتالیایی در قرن ۱۳ توسعه داده شده است، به کار گرفته میشود. دنباله اعداد، با صفر و یک شروع میشود و عدد جدید با حاصل جمع دو عدد قبلی ایجاد میشود. به عنوان مثال: قسمت اولیه دنباله به صورت 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89 و… است.
این توالی را میتوان به نسبتهایی تقسیم کرد (انواع فیبوناچی) که برخی معتقدند سرنخهایی در مورد این که بازار مالی به کجا حرکت میکند، ارائه میدهد.
دنباله فیبوناچی به دلیل نسبت طلایی 1.618 یا معکوس 0.618 آن قابل توجه است. در دنباله فیبوناچی، هر عدد تقریبا 1.618 برابر عدد قبل است، البته بدون در نظر گرفتن چند عدد اول. هر عدد نیز 0.618 برابر عدد سمت راست خودش است (با صرف نظر از چند عدد اول دنباله). نسبت طلایی در همه طبیعت یافت میشود و همه چیز را از تعداد رگههای یک برگ گرفته تا رزونانس مغناطیسی چرخش در بلورهای نیوبات کبالت را توصیف میکند.
آشنایی با انواع ابزارهای فیبوناچی
انواع فیبوناچی، به ویژه اصلاح و گسترش، برخی از مهمترین ابزارهایی هستند که در اختیار یک معاملهگر حرفهای قرار میگیرد. امروزه سطوح فیبوناچی در انواع معاملات شامل سهام، معاملات آتی، کالاها، ارزهای رمزنگاری شده و همچنین معاملات فارکس مورد استفاده قرار میگیرد. سطوح فیبوناچی، با اهداف عقب نشینی و اقدام قیمت، یکی از بهترین ابزارها در کل زمینه تجزیه و تحلیل فنی محسوب میشود. چرا که سطوح پشتیبانی و مقاومت قوی آن دقیق و صریح است.
مهمتر از همه، فیبوناچی نقاط ورود و خروج بسیار مشخص و دقیقی را ارائه میدهد. جالب است بدانید که سطوح فیبوناچی از اعداد دنباله فیبوناچی، مشتق شدهاند. در ادامه قصد داریم شما را با این ابزارهای مفید آشنا کنیم.
انواع فیبوناچی: فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci Retracement)
تصور میشود که لئوناردو فیبوناچی دنباله اعدادی را کشف کرده است که در آن هر عدد متوالی مجموع دو عدد قبلی را نشان میدهد: 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8 و… . همانطور که پیشتر گفتیم، هر عدد تقریبا 1.618 برابر، بیشتر از عدد قبلی است و هر عدد تقریبا 0.618 عدد متوالی را تشکیل میدهد. این ابزار را میتوان روی دو نقطه ترسیم کرد که خط روند را تعیین میکند.
در آن صورت، خطوط افقی که با خط روند در سطوح فیبوناچی (اصلاح) مطابقت دارند 0.0٪، 23.6٪، 38.2٪، 50٪، 61.8٪، 100٪، 161.8٪، 261.8٪ و 423.6٪ به طور خودکار ترسیم میشوند. پس از افزایش یا کاهش چشمگیر، قیمتها اغلب به سطح قبلی خود برمیگردند و تمام یا بخش مهمی از حرکت اولیه خود را اصلاح میکنند.
کاربردهای Fibonacci Retracement
موقعیتی را در نظر بگیرید که میخواهید سهام خاصی را بخرید، اما به دلیل افزایش شدید سهام نتوانستهاید این کار را انجام دهید. محتاطانهترین اقدامی که میتوان انجام داد این است که در چنین شرایطی منتظر بازگشت سهام باشیم.
سطوح اصلاح فیبوناچی مانند 61.8، 38.2، و 23.6 درصد به عنوان یک سطح بالقوه عمل میکند که سهام میتواند آن را اصلاح کند. با ترسیم سطوح اصلاح فیبوناچی، معاملهگر میتواند این سطوح اصلاحی را شناسایی کند و بنابراین به دنبال تعیین فرصتی برای ورود به معامله، خود را آماده سازد. با این حال، پیشنهاد میکنیم مانند هر شاخص دیگری، از فیبوناچی اصلاحی به عنوان یک ابزار تأیید استفاده کنید.
انواع فیبوناچی: فیبوناچی زمانی (Fibonacci Time Zones)
فیبوناچی زمانی، دنبالهای از خطوط عمودی است که فواصل فیبوناچی آنها 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34 و… در نظر گرفته میشود که انتظار میرود تغییرات قیمتی قابل توجهی در نزدیکی این خطوط وجود داشته باشد. فیبوناچی زمانی روی دو نقطه ترسیم شده که فاصله واحد را مشخص میکند.
کاربردهای Fibonacci Time Zones
از فیبوناچی زمانی برای شناسایی مناطق بالقوهای استفاده میشود که انتظار میرود تغییرات معکوس یا تغییرات قابل توجهی در قیمت رخ دهد. یک سری خطوط عمودی روی نمودار کشیده شده که هر یک مربوط به نسبت فیبوناچی میشود و از یک فاصله پایه محاسبه شده است؛ جایی که فاصله پایه، یک فاصله زمانی تعریف شده توسط کاربر است. فاصله پایه با ترسیم خط روند بین بالا یا پایین قیمت تعیین میشود. سپس فیبوناچی زمانی یک سری خطوط عمودی را با فواصل فزاینده، بر اساس دنباله فیبوناچی ترسیم میکند.
افزونههای زمان فیبوناچی برای پیشبینی دورههای تغییر قیمت (به عنوان مثال صعود یا نزول) استفاده میشود. به عنوان مثال: پس از یک روند نزولی، ممکن است با توجه به زمان، گسترش فیبوناچی معکوس شود.
انواع فیبوناچی: فیبوناچی بادبزنی (Fibonacci Fan)
Fibonacci Fan روی دو نقطه طراحی شده است که خط روند را مشخص میکند. سپس یک خط عمودی «نامرئی» از طریق نقطه دوم کشیده میشود و بعد هم سه خط روند از نقطه اول ترسیم میشوند. این خطوط، خط عمودی نامرئی را در سطوح فیبوناچی 38.2 درصد، 50 درصد و 61.8 درصد ملاقات میکنند. گفته میشود که تغییرات قیمتی قابل توجهی در نزدیکی این خطوط به وجود میآید. این خطوط نشان دهنده سطوح حمایت و مقاومت است. برای به دست آوردن پیشبینی دقیقتر، توصیه میشود از انواع فیبوناچی به همراه فیبوناچی بادبزنی استفاده کنید.
کاربردهای فیبوناچی بادبزنی
این سه خط فیبوناچی بادبزنی سطح حمایت و مقاومت قوی را در آینده نزدیک برای بازار پیشبینی میکنند. فیبوناچی بادبزنی همچنین محدوده بازار را برای مدت کوتاهی پیشبینی میکند؛ زیرا قیمتها بین پایینترین و بالاترین خط از سه خط فیبوناچی بادبزنی «جهش» میکنند و گاهی از خط 50٪ در وسط بازار حرکت میکنند یا به عقب باز میگردند.
انواع فیبوناچی: فیبوناچی کمانی (Fibonacci Arc)
ابزاری با نام Fibonacci Arcs روی دو نقطه افراطی مثل اوج و فرود مخالف از نمودار ترسیم میشود که خط روند را مشخص میکند. سپس سه قوس دارای مرکز در نقطه دوم ترسیم میشوند. این قوسها در سطح فیبوناچی 38.2 درصد، 50 درصد و 61.8 درصد، خط روند را قطع میکنند. از همین رو، انتظار میرود که باید منتظر تغییرات قیمتی قابل توجهی در نزدیکی این قوسها باشیم.
کمان فیبوناچی به عنوان سطوح پشتیبانی و مقاومت بالقوه در نظر گرفته میشود. معمولا فیبوناچی کمانی و فیبوناچی بادبزنی، با هم روی نمودار رسم میشوند و سطوح حمایت و مقاومت با نقاط تقاطع این خطوط، تعیین میشود. لازم به ذکر است که نقاط تقاطع کمانها و منحنی قیمت بسته به مقیاس نمودار میتوانند تغییر کنند؛ زیرا قوس بخشی از یک محیط است و شکل آن همیشه یکسان خواهد بود.
کاربردهای Fibonacci Arc
کمانهای فیبوناچی را میتوان در تمام بازههای زمانی، از نمودارهای یک دقیقهای گرفته تا نمودارهای ماهانه استفاده کرد و برای بازارهای اصلی مانند سهام، فارکس، کالاها و اوراق بهادار قابل استفاده است. کمانهای فیبوناچی یک نمودار جالب هستند زیرا هم قیمت و هم زمان را تعیین میکنند. به طور معمول باید از آنها به عنوان ابزار تأیید یا تجزیه و تحلیل استفاده شود.
برجسته کردن مناطقی که احتمالا حمایت یا مقاومت را ارائه میدهند، ویژگی بارز این نوع فیبوناچی است. اگر یک سیگنال معاملاتی از استراتژی خود دریافت کنید و سیگنال در مجاورت یکی از کمانهای فیبوناچی رخ دهد، فیبوناچی کمانی سیگنال را تأیید میکند.
انواع فیبوناچی: فیبوناچی کانالی (Fibonacci Channel)
کانالهای فیبوناچی با استفاده از چندین خط روند موازی ساخته میشوند. برای ساخت این ابزار، از کانال دارای عرض، به عنوان واحد اندازهگیری استفاده میشود. سپس، در فواصل تعریف شده توسط دنباله فیبوناچی، موازی با فاصله 0.618 عرض کانال، سپس 1.000، 1.618، 2.618، 4.236 و… ترسیم کانالها بر حسب مضرب اعداد دنباله، شروع میشود. به محض اتمام موج پنجم، تصحیح در جهت مخالف روند را میتوان انتظار داشت. برای یک ساختار درست کانال فیبوناچی به یاد داشته باشید: خط پایه زمانی که روند صعودی است قسمت بالایی کانال را محدود میکند و زمانی که روند در حال نزول است، قسمت پایین آن را محدود میکند.
کاربردهای فیبوناچی کانالی
فیبوناچی کانالی باید در یک بازار پر روند استفاده شود. میتوان آن را برای هر دو روند بلند مدت و کوتاه مدت و روندهای صعودی و نزولی اعمال کرد.
درست مانند فیبوناچی اصلاحی، فیبوناچی کانالی ابزار خوبی برای تعیین سطوح حمایت و مقاومت است. هنگامی که یک خط در یک روند صعودی عبور میکند، به حمایت تبدیل میشود و خط بالا به مقاومت تبدیل میشود. به طور مشابه هنگامی که یک خط مورب کانال در یک روند نزولی عبور میکند، به مقاومت تبدیل میشود و محدوده زیر خط به سطح پشتیبانی تبدیل میشود. اکثر معاملهگران از کانالهای فیبوناچی به همراه اصلاح فیبوناچی و سطوح قیمت استفاده میکنند.
انواع فیبوناچی: فیبوناچی انبساطی (Fibonacci Expansion)
فیبوناچی انبساطی تا حد زیادی به نوع اصلاحی شباهت دارد و برای تعیین اتمام موج سوم در نظر گرفته شده است. بر خلاف فیبوناچی اصلاحی، این ابزار نه تنها روی یک خط روند، بلکه بر دو موج ساخته شده و سه نقطه از نمودار که محدود کننده دو روند است، را مشخص میکند. سپس سه خط را با موج سوم «فرضی» که در سطوح فیبوناچی 61.8 درصد، 100 درصد و 161.8 درصد است، مطابقت میدهد. مانند موارد قبل، گفته میشود که تغییرات قیمتی قابل توجهی در نزدیکی این خطوط وجود دارد.
ترسیم دقیق فیبوناچی انبساطی به این صورت است که ابتدا، خط موج اول ترسیم میشود و ارتفاع آن بعدا به عنوان فاصله واحد در نظر گرفته میشود. انتهای موج دوم به عنوان یک نقطه مرجع برای ایجاد یک خط عمودی نامرئی عمل میکند. خطوط متناظر از نقطه مرجع در فاصله 61.8، 100 و 161.8 درصد به عنوان واحد کشیده شده است. موج سوم نزدیک به این سطوح به پایان میرسد.
کاربردهای فیبوناچی انبساطی
ابزار فیبوناچی انبساطی به شما کمک میکند تا در هنگام روند معاملات، اهداف سود خود را انتخاب و حفظ کنید. موج اول نشان دهنده حرکت قیمت مطابق با روند اصلی است و موج دوم، تصحیح حرکت قبلی قیمت است. از فیبوناچی انبساطی برای یافتن مکان موج سوم استفاده میشود. در طبقه بندی انواع فیبوناچی، معمولا از فیبوناچی انبساطی در مواردی استفاده میشود که سایر روشهای یافتن نقاط حمایت یا مقاومت، چاره ساز نیست. اگر قیمت از طریق سطح انبساط حرکت کند، ممکن است حرکت خود را به سمت روند بعدی ادامه دهد. این احتمال هم وجود دارد که خود قیمت دقیقا در سطح متوقف نشود یا معکوس نشود، اما ناحیه اطراف آن، مهم باشد.
اگر یک موقعیت طولانی باز شود و یک صعود جدید انواع فبیوناچی رخ دهد، میتوان از فیبوناچی انبساطی برای دانستن اینکه قیمت ممکن است در کجاها حرکت کند، استفاده کرد. همین امر در مورد موقعیتهای کوتاه نیز صادق است. در هر صورت با محاسبه دقیق جایگاه فیبوناچی انبساطی، میتوان ایدههای مربوط به تعیین سود را پیدا کرد.
علاوه بر این، شما میتوانید از Fibonacci Expansion برای هر بازه زمانی یا هر بازاری استفاده کنید.
به طور معمول، سطوح فیبوناچی مساحت قیمتی را نشان میدهند که برای تصمیمگیری سهام و معاملهگران قابل توجه خواهد بود. از آنجایی که سطوح انبساط را میتوان در طول زمان روی موجهای مختلف قیمت ترسیم کرد، هنگامی که سطوح متعددی از این امواج مختلف در یک قیمت به هم نزدیک شدند، این میتواند یک منطقه بسیار مهم تلقی شود.
مثالی از Fibonacci Expansion
برای مثال اگر ما سهام را در روند صعودی معامله کنیم و در سطح اصلاح 38.2 وارد معامله شویم، میتوانیم این سطوح را به عنوان اهداف سودآوری احتمالی آينده در نظر بگیریم و آن را برای جستجوی شاخص واگرایی یا اقدام قیمت، کنترل کنیم تا سطحی را که باید از آن سود بگیریم، را مورد هدف قرار دهیم.
انواع فیبوناچی: فیبوناچی پروجکشن (Fibonacci Projection)
فیبوناچی پروجکشن یکی دیگر از شاخصهای پشتیبانی و مقاومت است که از نسبتهای فیبوناچی برای تجزیه و تحلیل حرکت قیمت و شناسایی سطوح حمایت و مقاومت احتمالی استفاده میکند. با این حال، با تغییر قیمتهای فیبوناچی و افزایش قیمتها، تفاوت دارد؛ زیرا یک مطالعه متناسب از نوسان قیمت فعلی را نسبت به نوسان قبلی در همان جهت انجام میدهد.
کاربردهای فیبوناچی پروجکشن
کاربرد فیبوناچی پروجکشن با سایر مطالعات انواع فیبوناچی تفاوت دارد؛ زیرا دو موج قیمتی مورد نیاز است: یک موج اولیه و یک موج کامل در جهت مسیر. سپس قیمت فیبوناچی در این ابزار، از پایان حرکت روند مخالف پیشبینی میشود.
هنگام استفاده از فیبوناچی پروجکشن، تحلیلگر فنی منتظر معکوس شدن بازار است و سپس نسبتهای فیبوناچی را بر موج قیمتی که قبل از آخرین حرکت انجام شده بود، اعمال میکند. این مطالعه پس از پایان آخرین نوسان قیمت پیشبینی میشود.
ایده اصلی پشت فیبوناچی پروجکشن این است که بازارها بخشی از حرکت قابل پیشبینی را پس انواع فبیوناچی گرفته و پس از آن به حرکت خود در جهت اصلی ادامه میدهند و بالاتر از نوسان قبلی نیز گسترش مییابند. این ابزار همچنین برای کمک به معاملهگران با قیمت مناسب و شناسایی مکانهای استراتژیک برای معاملات، توقف ضرر یا قیمتهای هدف استفاده میشود. با این حال، برای تأیید سیگنالها یا شرایط شناسایی شده با انواع فیبوناچی، نیاز است که شرایط بازار توسط ابزارهای تجزیه و تحلیل فنی بیشتری مورد تحقیق واقع شود.
در مطلب حاضر درباره انواع فیبوناچی و کاربردهای هر یک از آنها صحبت کردیم و دریافتیم که ابزارهای فیبوناچی مورد علاقه بسیاری از معاملهگران سراسر جهان است و بهرهبرداری از آنها دلایل منطقی و خوبی هم دارد. فیبوناچی یک مفهوم معاملاتی جهانی است که میتواند در تمام بازههای زمانی و بازارها، به خصوص بازار فارکس اعمال شود. تنها نکتهای که همیشه به شما پیشنهاد میدهیم این است که قبل از استفاده از یک شاخص با سرمایه واقعی، نحوه کارکرد آن را یاد بگیرید و تمرین کنید و آن را حتما در حساب آزمایشی خود مورد بررسی قرار دهید.
انواع ابزارهای فیبوناچی Extention و Retracement
حتما بارها از جادههای کوهستانی گذر کرده اید. به توالی کوه ها دقت کرده اید که چگونه هرکدام یک پله بالاتر از کوه قبلی سر بر افراشته اند. قانون طبیعت این است که وقتی قرار باشد اندازه چیزی مرتبا بزرگتر بشود، پای نسبت طلایی 1.618 در میان خواهد بود. جزء بزرگتر هربار %61.8 بزرگتر از جز کوچکتر میشود. به عبارت دیگر اگر اندازه جزء کوچکتر را در نسبت طلایی 1.618ضرب کنیم به جزء بزرگتر خواهیم رسید. جالبی قضیه این است که این نکته متقارن است یعنی اگر جزء بزرگتر را نیز در 0.618 ضرب کنیم به جزء کوچکتر خواهیم رسید، زیرا اعداد 0.618 و 1.618 معکوس یکدیگرند!
فرض کنید تصویر فوق، ارتفاع دو کوه متوالی را در مقایسه با یکدیگر نمایش دهد. ارتفاع کوه نخست 100 متر و ارتفاع کوه دوم 161.8 متر است. بنابراین بزرگی ارتفاع کوه دوم به کوه اول برابربا 161.8 درصد است. چنین توالی میان اندازه دو کوه مجاور، از نگاه انسان، متناسب و چشم نواز به نظر میرسد، زیرا پای نسبت طلایی 1.618 در میان است.
ابزار فیبوناچی اکستنشن یا فیبوناچی بسط یافته ابزاری است که میتواند این مدل از اندازهگیری را آسان نماید. کافیست دو انتهای ابزار را بر روی موج نخست بگذارید، به این ترتیب ارتفاع قله دوم را، به گونهای که نسبت فیبوناچی معناداری بین ارتفاع قلهها برقرار باشد، نمایش خواهد داد. مهمترین سطح فیبوناچی در این ابزار طبیعتا سطح فیبوی بسط یافته %161.8 است. این سطح اغلب محتملترین تارگت برای تشکیل قله دوم خواهد بود. در انواع فبیوناچی صورتی که قیمت از این سطح عبور نماید، محدودههای مهم بعدی به ترتیب در %200 ، %261.8 ، %423.6 و غیره قرار خواهند داشت.
این ابزار درواقع ارتفاع قله دوم را برمبنای نسبت فیبوناچی که با ارتفاع قله نخست دارد، نمایش میدهد. از این ابزار صرفا در مواقعی استفاده میکنیم که نقاط A,B,C همگی تشکیل شده باشند و قیمت از سقف B عبور کرده باشد. بنابراین طبیعی است که سطوح کمتر از EXT%100 در این ابزار قابل تعریف نخواهند بود. موقعیت نقطه C هیچ تاثیری در محاسبات ابزار فیبوناچی اکستنشن ندارد. به عنوان مثال هنگامی که قله دوم بر روی سطح بسط یافته %161.8 از قله نخست تشکیل شده است، در عین حال نقطه C میتواند بر روی هریک از سطوح اصلاحی دلخواه قرار گرفته باشد. اگر علاقمند به اندازهگیری ارتفاع پیوت C هستید باید از یک ابزار فیبوناچی دیگر (از نوع فیبوناچی اصلاحی) بر روی موج AB استفاده نمایید. هرچند که معمولا تحلیلگران از چنین کاری اجتناب میکنند. در اغلب نرمافزارهای تکنیکال صرفا از یک ابزار فیبوناچی، با هر دو کاربرد اصلاحی و بسط یافته، استفاده میشود و تحلیلگر بسته به نیاز خود، نقطه صفر را بر روی یکی از دو انتهای A یا B قرار میدهد تا بتواند از هر دو کابرد آن استفاده نماید.
در تصویر فوق، نحوه استفاده از ابزار فیبوناچی اکستنشن یا بسط یافته را برای اندازهگیری و پیشبینی قله دوم بر روی نمودار دلار آمریکا به فرانک سوئیس ملاحظه میکنید. دو سر ابزار فیبوناچی بسط یافته را بر روی پیوتهای A و B قرار دادهایم اما این بار (برخلاف فیبوناچی اصلاحی) نقطه صفر فیبوناچی بر روی دره A و نقطه صد فیبو بر روی قله B قرار داده شده است. به این ترتیب قله دوم دقیقا بر روی بسط 161.8 درصدی از قله اول تشکیل شده است. چنین تناسبی بین قلههای متوالی نمودارها بسیار رایج است.
طبیعیترین حالت در بازارهای مالی این است که خریداران بتوانند در قله دوم، قیمت را به ارتفاع 161.8 درصدی قله نخست برسانند. در این حالت، برای خریدارانی که در نقطه A وارد بازار شدهاند، سود حاصله در قله دوم به اندازه %61.8 بیشتر از سود آنها در قله نخست است. علیرغم اینکه محتملترین انتظار این است که نقطه D بر روی بسط 161.8 درصدی از موج AB تشکیل بشود، اما اگر روند از قدرت و شتاب کافی برخوردار باشد میتواند این سطح را نیز درهم بشکند و سطوح بالاتری مانند بسطهای 261.8، 423.6 درصد را فتح نماید. ویا برعکس اگر قدرت روند به اندازهای ضعیف باشد که قیمت نتواند خودش را به بسط 161.8 درصدی موج نخست برساند، در آن صورت سطوح بسط یافته %150 و %138.2 میتوانند تارگتهای رایجی برای موج CD باشند. ذیلا مهمترین سطوح ابزار فیبوناچی اکستنشن را ملاحظه میکنید.
به تفاوت بین فیبوناچیهای Extention و Retracement دقت نمایید. در فیبوناچی اصلاحی باید نقطه صفر فیبو را بر روی ابتدای حرکت اصلاحی، یعنی بر روی نقطه B قرار دهیم، زیرا قصد بدست آوردن انتهای حرکت اصلاحی BC را داریم. اما در فیبوناچی بسط یافته، نقطه صفر را بر روی ابتدای موج AB و نقطه صد فیبو را بر روی نقطه B قرار میدهیم، زیرا در اینجا هدف بدست آوردن انتهای موج CD است و صرفا سطوح بالاتر از %100 میتوانند نیاز ما را برای جستجوی نقطه D پاسخ بدهند. سایر ویژگیهای این دو ابزار کاملا مشابهاند و به همین دلیل در اغلب نرمافزارهای تکنیکال مانند مفیدتریدر، متاتریدر، تریدینگ ویو و غیره، از ابزار یکسانی برای هر دو منظور استفاده میشود. در چنین مواقعی تحلیلگر میتواند به سادگی با معکوس نمودن دو انتهای ابزار، نقش آنرا عوض کرده و به عنوان هریک از دو نوع فیبوناچی اصلاحی یا بسط یافته از آن استفاده نماید.
نسبتهایی که به عنوان سطوح بسط یافته در فیبوناچی اکستنشن به کار میروند با سطوح اصلاح خارجی در فیبوناچی ریتریسمنت مشابهاند و تحلیلگران اغلب از اعداد یکسانی برای هر دو روش استفاده میکنند. اما من شخصا تفاوت اندکی را در نحوه استفاده از این دو ابزار قائلم که آنرا به شرح زیر خدمتتان بیان میکنم:
- در فیبوناچی بسط یافته از نسبت %138.2 اما در عوض، در فیبوناچی اصلاحی از نسبت %127.2 استفاده میکنیم. (زیرا بسط %138 میتواند یکی از تارگتهای مهم در الگوی AB=CD باشد، بویژه در مواقعی که میزان اصلاح در موج BC به اندازه %61.8 باشد)
- از سطح %200 صرفا در فیبوناچی اصلاح خارجی استفاده میکنیم و بغیر از موارد خاص، آن را در فیبوناچی بسط یافته به کار نمیبریم.
- سطح %150 صرفا در فیبوناچی بسط یافته استفاده میشود (به عنوان تارگت الگوی AB=CD در مواقعی که میزان ریتریس در موج BC به اندازه %50 باشد)
مجددا تاکید میکنم که نکات فوق صرفا نظرات شخصی اینجانب برمبنای تجربیات و بررسیهای شخصی هستند. وگرنه در صورت مطالعه کتب و مقالات مختلف احتمالا به تفاوتهای فاحشی در نحوه استفاده از ابزار فیبوناچی و حتی نحوه نامگذاری انواع آن برخورد خواهید نمود که ناشی از سلیقه تحلیلگران و مولفین مختلف میباشد.
سطوح بسط یافته نیز همچون سطوح اصلاحی، نقش موثری به عنوان نواحی مهم حمایت-مقاومتی دارند و همواره احتمال توقف و بازگشت قیمت به هنگام اصابت با این سطوح زیاد است. هرچند نمیتوان به محض برخورد قیمت با یکی از سطوح فیبوناچی، بلافاصله بدون بررسی سایر شرایط، اقدام به معاملهگری نمود و حتما باید در انتظار یک سیگنال تکمیلی، مانند تشکیل الگوهای بازگشتی شمع ژاپنی و غیره، جهت تایید واکنش بازار به سطح مذکور بمانیم.
در روندهای صعودی، ابتدا قیمت در قالب یک حرکت ایمپالسیو از A به B میرود. سپس شروع به استراحت نموده و تا نقطهای مانند C نزول میکند. نقطه C میتواند بسته به قدرت روند و نیاز بازار به استراحت و تجدید قوا، بر روی هریک از سطوح اصلاحی فیبوناچی قرار بگیرد. هرچه قدرت روند ضعیفتر بوده و بازار به استراحت بیشتری نیاز داشته باشد، میزان ریتریس نیز عمیقتر خواهد شد. در تصویر زیر، اصلاح 61.8 درصدی قیمت سهام شرکت صنعتی صبانور(کنور) را از 640 تا 375 تومان طی موج اصلاحی BC مشاهده میکنید. این اصلاح عمیق منجر به کاهش تقریبا 40 درصدی سرمایه سهامداران شده است. سرانجام در حوالی 375 تومان، قیمت به محدوده اصلاح 61.8 درصدی فیبوناچی، واکنش مثبت نشان داده و شاهد تشکیل الگوی کف دو قلو بر روی این سطح و بازگشت روند نمودار بودهایم.
تشکیل الگوی کف دوقلو انواع فبیوناچی در محدوده اصلاحی %61.8 و بطور همزمان صدور سیگنال صعودی بر روی اسیلاتور مکدی کلاسیک، میتواند نویدبخش آغاز فاز تازهای از نوسانات صعودی باشد. فرض کنید تحلیلگر تحت تاثیر نشانههای فوق، اقدام به خرید سهم در حوالی خط گردن الگو، واقع در 430 تومان نماید. نخستین تارگت محتمل قاعدتا دستیابی به سقف قبلی در 640 تومان است. پس از عبور قیمت از این محدوده مقاومتی، و پولبک و بوسه وداع به این محدوده، شاهد تداوم روند صعودی به سمت اهداف بالاتر هستیم. این اهداف میتوانند بسطهای فیبوناچی از موج ایمپالسیو AB باشند. بنابراین فیبوی قبلی را از روی نمودار پاک میکنیم و یک فیبوناچی جدید را از نوع اکستنشن بر روی دو نقطه A و B قرار میدهیم. این ابزار دقیقا مشابه همان فیبوی قبلی است با این تفاوت که جای نقاط %0 و %100 با یکدیگر عوض شده است. نخستین تارگتها بر روی سطوح بسط یافته %138.2 و %161.8 قرار خواهند داشت که به ترتیب متناظر با 800 و 900 تومان هستند، و بسته به قدرت روند، و بسته به اینکه در کدام نقطه از سیکل صعودی بالاتر هستیم، میتوانند ایستگاه نهایی خریداران باشند.
فیبوناچی اکستنشن درواقع ابزاری است که ارتفاع دو قله (یا دو دره) متوالی را نسبت به هم مقایسه میکند. به عنوان مثال وقتی که میگوییم نقطه D بر روی بسط %161.8 از موج AB قرار دارد، یعنی ارتفاع قله دوم به اندازه %61.8 بالاتر از ارتفاع قله نخست است، البته به این شرط که مبدا اندازهگیری ارتفاع را ابتدای موج AB یعنی نقطه A در نظر بگیریم.
رایجترین حالت در نمودارها معمولا این است که قله D بر روی بسط %161.8 از موج AB قرار بگیرد. اما همانطور که گفته شد، بسته به قدرت روند، قیمت میتواند سطوح بالاتر یا پایینتری را نیز به عنوان تارگت انتخاب کند. اگر قدرت روند به قدر کافی زیاد باشد در آن صورت خریداران از سطح %161.8 نیز عبور نموده و به سمت تارگتهای بالاتر مانند 200, 261.8, 423.6, … حرکت خواهند نمود. اما اگر روند از قدرت مناسب برخوردار نباشد، در آن صورت قیمت توانایی دستیابی به سطح %161.8 را نخواهد داشت و احتمالا یک صعود ضعیف تا سطوح پایینتر مانند %138.2 و سپس نزول قیمت را در پی خواهیم داشت. بنابراین سطوح بسط یافته %161.8 و %138.2 میتوانند مرز بین روندهای پرقدرت و ضعیف را در یک نمودار آشکار نمایند. بسط %161.8 نشانگر امواج قوی، و بسط %138.2 نشانگر امواج ضعیف است.
در تصویر زیر، هریک از پیوتهای ماژور را با حروفی همچون A, B, C, … نامگذاری کردهایم، به این ترتیب موجهای AB, BC, CD, … امواج اصلی در این نمودار را نمایش میدهند. با قرار دادن فیبوی بسط یافته بر روی موج AB مشخص میشود که نقطه D بر روی بسط %161 از موجAB قرار گرفته است. بنابراین موج CD یک بسط نزولی قوی از موج AB است. و این نشان میدهد که فشار نزولی مضاعفی از طرف تایمفریمهای بالاتر، به نمودار وارد میگردد، هرچند که شاید در تایمفریم فعلی به وضوح قابل مشاهده نباشد.
میزان ریتریس قیمت در موج BC به اندازه %38 یعنی کمترین مقدار لازم برای ماژور شدن دره B بوده است. برای تشخیص این موضوع نیاز به استفاده از ابزار فیبوناچی ریتریسمنت جدید نیست و با دقت به سطوح نمایش داده شده در تصویر و مقایسه آنها با سطح %100 میتوانیم به آسانی به میزان ریتریس موجBC پی ببریم.
ظاهرا پس از رسیدن به نقطه D روند نزولی بازار موقتا متوقف گشته و در قالب مجموعهای از امواج صعودی تا نقطه G صعود میکند. با قرار دادن ابزار فیبوناچی اکستنشن بر روی موج DE مشخص میشود که موج FG یک بسط ضعیف از موج DE است و قیمت توان صعود به سطوح بالاتر از %138 را نداشته است.
بنابراین بار دیگر متوجه میشویم که فشار نزولی قدرتمندی در پشت پرده بازار، از سوی تایمفریمهای بالاتر، بر قیمت وارد میگردد. این فشار نزولی اگرچه پنهان است ولی سرانجام کار خودش را میکند و منجر به ریزش شدید قیمت در نقطه G و حتی شکسته شدن کف F و D میشود. این مثال به خوبی نشان میدهد که چگونه سطوح بسط یافته 1.382 و 1.618 میتوانند بر قضاوت ما نسبت به احتمال ادامه یافتن یک روند تاثیر بگذارند.
ابزار فیبوناچی یکی از رایجترین ابزارهای تکنیکال است و در تمامی نرمافزارهای تکنیکال به سهولت در اختیار تحلیلگر قرار میگیرد، هرچند ممکن است در نحوه نامگذاری و ارائه، اندک تفاوتهای جزیی را در نرمافزارهای مختلف مشاهده نمایید. در نرمافزار رهآورد نوین میتوانید مطابق تصویر زیر به مجموعه متنوعی از انواع ابزارهای فیبوناچی دسترسی داشته باشید. طراحان نرمافزار رهآورد، ابتکار زدهاند و فیبوناچیهای بسط یافته و اصلاحی را به صورت دو ابزار جداگانه ارایه کردهاند. در سایر نرمافزارها اغلب صرفا ابزار فیبوناچی ریتریسمنت به مخاطب ارائه میشود و استفاده از آن به صورت فیبوی بسطیافته را برعهده مخاطب میگذارند. با ورود به تنظیمات فیبوناچی میتوانید رنگ ابزار و مشخصات آن را به دلخواه خود تغییر داده و یا برخی سطوح را حذف یا اضافه نمایید. در استفاده از نسبتهای فیبوناچی، سلایق متفاوت است و تحلیلگران بعضا از سطوح متفاوتی در تحلیلهای خود استفاده میکنند.
عدم ارائه فیبوناچی اکستنشن به صورت جداگانه، در ابزار تکنیکال تریدینگ ویو نیز پیروی شده است. در اینجا نیز میتوانید مطابق تصویر زیر، از طریق نوار ابزار عمودی کنار صفحه، در گروه «ابزارهای گن و فیبوناچی» به فیبوناچی اصلاحی دسترسی داشته باشید، ویا با معکوس نمودن دو انتهای ابزار، آنرا تبدیل به فیبوناچی بسط یافته نمایید.
تریدینگ ویو با رنگبندی جالبی که برای ابزار فیبوناچی به کار برده است، زیبایی خاصی به این ابزار بخشیده، و تحلیلهای شما را جذاب و هیجانانگیز میکند. پس از نصب فیبوناچی بر روی نمودار میتوانید به تنظیمات آن وارد شده و هریک از سطوح مورد نظر را فعال یا غیرفعال نمایید. همچنین در صورت فعال نمودن گزینه «معکوس» در تنظیمات فیبوناچی، میتوانید ابزار را از حالت اصلاحی به حالت بسط یافته دربیاورید.
فیبوناچی و انواع آن
عدد فی از سری فیبوناچی بدست می آید به این صورت که از تقسیم کردن هر عدد به عدد قبلی به عدد 1.618 میرسیم که به عدد فی معروف است .
3.عجایب عدد فی
جالب این است که در طبیعت با این همه گستردگی نظم خاصی در بسیاری عناصر میتوان یافت که یک سری از آنها با عدد فی رابطه دارند به طور مثال:
- دانه های آفتابگردان طوری رشد میکنند که حاصل تقسیم قطر هر مارپیچ به مارپیچ بعدی 1.618 میشود
- نسبت طول وعرض خال های پروانه عدد پی هست
- در مارپیچ های حلزون و کهکشان های مارپیچ نسبت قطر مارپیچ 1.618 هست.
- و خیلی از موارد دیگر را در طبیعت میتوان یافت که با نسبت عدد فی وجود دارند مثل اعضای بدن انسان، مارپیچ های دی ان ای ، گیاهان و…
- فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
جالب تر آنکه در بازار های مالی که حرکات قیمت با تجمیع نظر معامله گرها به وجود می آید شاهد آن هستیم که عدد فی و همچنین اعداد دیگری که از سری فیبوناچی بدست می آیند کاربرد فراوانی دارد که در این مقاله قصد داریم به بررسی آنها بپردازیم.
در بازار سرمایه سطوح فیبوناچی سطوحی هستند که در نقش حمایت ها و مقاومت ها در مسیر قیمت وجود دارند که قیمت در میان آنها در حال حرکت هست.
- سطوح فیبوناچی مهم در تحلیل تکنیکال
61.8 که از تقسیم هر عدد سری فیبوناچی به عدد بعدی بدست می آید.
38.2 که از تقسیم هر عدد سری فیبوناچی به دو عدد بعدی بدست می آید.
23.6 که از تقسیم هر عدد سری فیبوناچی به سه عدد بعدی بدست می آید.
161.8 که از تقسیم هر عدد سری فیبوناچی به عدد قبلی بدست می آید.
توجه بفرمایید که هر چه از اعداد بزرگتر سری فیبوناچی برای بدست آوردن سطوح قیبوناچی استفاده کنیم به اعداد دقیق تری خواهیم رسید.( از عدد سیزدهم به بعد استفاده کنید برای تحلیل ها کفایت میکند )
- انواع ابزار های فیبوناچی در تجلیل تکنیکال
فیبوناچی اصلاحیRET (Fibonacci Retracement)
فیبوناچی گسترشیEXT (Fibonacci Extension)
فیبوناچی انبساطیEXP (Fibonacci Expansion)
فیبوناچی پروجکشن PRO( Fibonacci Projection)
فیبوناچی باد بزن FAN(Fibonacci fan)
فیبوناچی زمانیTIME (Fibonacci time)
در یک روند صعودی، روند این طور نیست که همیشه صعودی باشد و نیاز به اصلاح در بین مسیر دارد، ما در فیبوناچی اصلاحی سطوحی را میتوانیم پیدا کنیم که در آنها این احتمال وجود دارد که اصلاح موج صعودی به پایان برسد و ادامه صعود را داشته باشیم و برعکس در موج نزولی
مهمترین سطوح اطلاحی: 23.6 درصد ، 38.2 درصد ، 61.8 درصد ،78.6 درصد
سطح 50 و100 درصد جز اعداد فیبوناچی نیست ولی تحلیلگران آن سطح هم در نظر میگیرند
اصلاحات تا 100 درصد در این نوع فیبوناچی قرار دارند ولی اصلاحات بیشتر از 100 درصد را اکستنشن یا گسترشی میگوییم.
برای رسم این ابزار یک موج صعودی پیدا کرده و کف موج را به سقف موج وصل میکنیم و در موج نزولی به عکس میشود یعنی سقف را به کف وصل میکنیم.
مثال1: در نماد فولاد که شاهد واکنش به سطح فیبو 50 درصد هستیم
مثال2: نماد وغدیر
در اصلاح های بالای 100 درصد یک روند با کمک فیبو گسترشی یا اکستنشن یا بازگشتی خارجی سطوحی را پیدا میکنیم که امکان بازگشت قیمت وجود داشته باشد
در فیبو اکستنشن سطوح 127.2 ، 141.4 ، 161.8 ، 200 ، 261.8 و 423.6 حائز اهمیت است
روش ترسیم فیبوناچی گسترشی همانند فیبوناچی اصلاحی عمل میکنیم (در روند صعودی کف موج را به سقف موج وصل میکنیم) و فقط سطوح بالای 100 درصد را در نظر میگیریم
مثال: در نماد های وب واکنش را نسبت به سطح 1.618 میتوانید مشاهده کنید
این ابزار بسیار شبیه فیبوناچی پروجکشن هست و برای بدست آوردن اهداف قیمتی بعد از شکست سقف یا کف را نشان میدهد و تفائت آن با فیبو پروجکشن در ترسیم آن است که در فیبو پروجکشن از سه نقطه استفاده میکنیم ولی در فیبو انبساطی از دو نقطه کمک مگیریم
برای رسم فیبوناچی انبساطی در روند صعودی که اصلاحی داشته و ما اهداف قیمتی را میخواهیم داشته باشیم با وصل کردن کف به سقف قیمت اهداف را بدست می آوریم.
مثال: در نماد سیمرغ واکنش ها را نسبت به سطوح 1.618 و 2.618 میتوانید مشاهده مکنید.
فیبوناچی پروجکشن برخلاف ابزار های بالا که دو نقطه ای بودند برای ترسیم آن نیاز به سه نقطه داریم و برای بدست آوردن اهداف قیمتی به کار برده میشود به این صورت که اگر یک صعود داشته باشیم و بعد از آن یک اصلاح با کمک این ابزار میتوان اهداف قیمتی را بعد از اصلاح داشته باشیم.
برای ترسیم فیبو پروجکشن در یک روند صعودی که یک اصلاح داشته به این صورت رسم میکنیم که یک کف و بعد یک سقف و درآخر انتهای اصلاح را انتخاب میکنیم تا فیبو پروجکشن رسم گردد.
مثال: در نماد فملی فیبوباچی در سطوح 1.618 و 2.618 اهداف قیمتی را مشخص کرده که نمودار نسبت به آنها واکنش نشان داده است.
در فیبوناچی فن یکسری نقاط حمایت و مقاومتی را در طی یک روند میتوان پیدا کرد و معمولا برای تشخیص برگشت روند بسیار کارا هستند
برای رسم آن در یک روند صعودی یک کف و سقف را انتخاب میکنیم.
مثال: در نماد دماوند که کف Aرا به سقف B متصل کردیم و واکنش های نمودار قیمت را به خط ½ را شاهد هستیم.
در فیبوناچی زمانی خطوط عمودی داریم که در آن زمان ها نمودار قیمت مستعد آن هست که تغییر روند دهد.
برای ترسیم آن دو پیوت(نقاطی که در آنها روند تغییر جهت داشته) را روی نمودار مشخص کرده و با کمک آن دو پیوت فیبوناچی زمانی را ترسیم میکنیم انواع فبیوناچی و تفاوتی نمیکند که پیوت ها دره یا قله باشند و هر چه پیوت ها اصلی تر باشند نتیجه بهتری میگیریم.
مثال: در شاخص کل بورس تهران با اتصال نقطه A به B شاهد واکنش شاخص به سطوح فیبوناچی زمانی هستیم.
ابزارهای قابل استفاده در مفیدتریدر
در مقاله قبل یکی از گزینه ابزارهای رسم را به نام خطوط را بررسی کنیم. اینک به بررسی بقیه ابزارهای آن میپردازیم.
کانال هم فاصله در مفیدتریدر
برای رسم خطوط روند و کانالهای هم فاصله و موازی از این ابزار استفاده میکنیم. در تصویر زیر یک کانال هم فاصله را مشاهده میکنید.
کانال انحراف معیار
این کانال بر اساس انحراف معیار قیمتها رسم میشود. از دونقطه برای رسم این کانال استفاده میشود. در تصویر زیر نمونهای از کانال انحراف معیار را مشاهده میکنید و همانطور که مشخص است قیمت پس از خروج از خط بالای کانال رشد خیرهکنندهای را تجربه کرده است.
کانال رگرسیون
از این ابزار در نواحی رنج قیمتی یا خنثی بسیار کاربرد دارد و جهت نوسان گیری در کف و سقف از این ابزار میتوانید استفاده کنید. در تصویر زیر مشاهده میکنید که قیمت چقدر خط میانی و سقف کانال رگرسیون واکنش نشان داده است و بعد از خروج از این کانال چه رشدی کرده است.
چنگال اندروز
از سهنقطه برای رسم این چنگال استفاده میکنیم.
لازم به ذکر است که این سهنقطه بایستی بهصورت کف-سقف-کف یا سقف-کف-سقف باشند.
در تصویر زیر واکنش قیمت را به خط پایینی و خط میانی چنگال میبینید.
ابزار گن در متاتریدر
خط روندی ۴۵ درجه میباشد و در نواحی از نمودار که انواع فبیوناچی خط ۴۵ درجه نیاز باشد استفاده میشود.
بادبزن گن
مجموعهای از خطوط روند که گن آن را بهعنوان خط روند قوی معرفی کرد بهطوریکه یک خط حمایت یا مقاومت شکسته شود خط روند بعدی حتماً تأثیرگذار خواهد بود. در تصویر زیر واکنش خطوط گن را به قیمت میبینید.
شبکه گن
بهصورت خطهای ۴۵ درجه رسم میشود و حمایت و مقاومتها را تعیین میکند.
ابزار فیبوناچی در مفیدتریدر
مفیدتریدر نیز مانند تمامی نرمافزارهای تحلیل تکنیکال دارای ابزار فیبوناچی میباشد.
فیبوناچی بازگشتی
درصد اصلاح را در یکروند صعودی انواع فبیوناچی یا نزولی نشان میدهد. دونقطه را که قصد دارید فیبوناچی را از آن نقطه رسم کنید انتخاب کرده و نسبتهای فیبوناچی را بر روی نمودار میبینید. در تصویر زیر سهم بالاتر از ۷۸٫۶ فیبوناچی برگشت قیمت داشته است.
فیبوناچی نواحی زمانی
با مشخص کردن دونقطه کف و سقف یک سری خطهای عمودی بر روی نمودار ظاهر میشود. این خطوط بیانکنندهٔ نسبتهای فیبوناچی زمانی میباشند. در تصویر زیر دو سقف در نظر گرفته شدهاست و بقیهٔ خطوط با استفاده از این ابزار تعیینشده است. انتظار تشکیل کف را در ناحیه مشخصشده از سمت راست داریم.
فیبوناچی بادبزن
با استفاده از این ابزار با انتخاب دونقطه چند خط روند با زوایای اعداد فیبوناچی رسم میشود. اگر نقاط خوبی را بهعنوان نقاط اصلی در نظر بگیریم، حمایت و مقاومتهای خوبی را به تصویر میکشد. در تصویر زیر واکنش قیمت را به خط ۳۸٫۲ میبینید.
فیبوناچی کمانها
با استفاده از این ابزار با انتخاب دونقطه که بهتر است آن دونقطه یک خط روند را تشکیل دهند سه کمان را خواهید داشت که بر روی آن کمانها واکنش جالب قیمت را مشاهده خواهید کرد.
فیبوناچی کانال
برای رسم این ابزار دو خط موازی را رسم میکنیم سپس نرمافزار مفید تریدر کانالهای فیبوناچی را ترسیم میکند. اگر برای رسم خط موازی نقاط خوبی مانند تصویر زیر انتخاب کرده باشید در خطوط فیبوناچی واکنش شدید قیمت را خواهید داشت.
فیبوناچی گسترشی
این فیبوناچی همان فیبوناچی پروجکشن در نرمافزارهای دیگر مانند داینامیک تریدر میباشد که از سهنقطه برای رسم استفاده میشود. نسبتهای ۱۰۰ و ۱۶۱٫۸ از اهمیت بسیاری برخوردار است.
ویدیو مرتبط با این مقاله
ترتیبی که برای خواندن مقالات آموزش نرم افزار تحلیل تکنیکال متاتریدر(مفیدتریدر) به شما پیشنهاد میکنیم:
علی صابریان
از سال 1390 که مجموعه خانه سرمایه شروع به کار کرد با برگزاری ۳۱ دوره جامع آموزشی بلند مدت، بیش از ۶۰۰۰ تحلیلگر را وارد بازار سرمایه کردهایم. تمام تلاش من و همکارانم ایجاد مرجعی برای آموزش واقعی و صحیح موفقیت مالی و سرمایه گذاری بوده است مرجعی که کمک می کند زندگی بهتری برای خود و اطرافیانمان بسازیم.
فیبوناچی زمانی و انواع مختلف آن
فیبوناچی زمانی ( Fibonacci Time Zones ) یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که بر پایه زمان و نسبتهای فیبوناچی کار می کند. فیبوناچی زمانی معمولا از دو پیوت ماژور (قله و دره) و بر اساس محور X که زمان را در نمودار نشان می دهد، رسم می شود. با رسم این فیبوناچی خطوط عمودی در سمت راست دو نقطه انتخاب شده، بر اساس نسبت های فیبوناچی ترسیم می شوند که مناطق احتمالی پیوت های آینده و برگشت ها در بازار را نشان می دهند. در این بخش از سری مقالات فیبوناچی به آموزش فیبوناچی زمانی، نحوه ترسیم و معامله کردن با آن می پردازیم.
معرفی ابزارهای فیبوناچی زمانی
فیبوناچی زمانی یا تایم زون برخلاف فیبوناچی اصلاحی و اکستنشن که تغییرات قیمت را در محور عمودی یا Y نشان میدهند، تغییرات زمان را در محور افقی یا X نشان میدهد. برای آموزش فیبوناچی زمانی ابتدا لازم است با انواع ابزارهای مختلفی که میتوان به وسیله آنها این نوع از فیبو را رسم کرد، آشنا شد.
به طور کلی سه نوع ابزار برای رسم فیبوناچی زمانی وجود دارد:
۱- منطق رسم خطوط عمودی در ابزار فیبوناچی زمانی
فیبوناچی زمانی، فرمول خاصی ندارد ولی برای استفاده از آن بهتر است با دنباله فیبوناچی آشنا باشید چون در این فیبو از این اعداد برای نشان دادن زمان احتمالی برگشت قیمت استفاده می شود. سری فیبوناچی عبارت است از: ۰، ۱، ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳، ۲۱، ۳۴، ۵۵، ۸۹، ۱۴۴،. .
این فیبوناچی خطوطی عمودی در نمودار قیمت رسم می کند که هر روز یا هر دوره زمانی از آن برابر با اعداد فیبوناچی است.
- عدد صفر و یک اول برای رسم خط فیبوناچی تایم زون از قله ( High ) تا دره ( Low ) استفاده می شوند.
- معامله گران معمولا اعداد یک تا پنج را در نظر نمی گیرند چون این اعداد به هم نزدیک اند و در نمودار به صورت فشرده در کنار هم قرار می گیرند.
برخی از تریدرها هم ترجیح می دهند فیبوناچی تایم را از دوره های زمانی ۱۳ یا ۲۱ شروع کنند. بعضی از پلتفرم های نموداری به شما اجازه می دهند که اولین نقطه رسم این ابزار را به عنوان صفر و نقطه بعدی را به عنوان یک در نظر بگیرید. فرض کنید در بازه ای که شما برای رسم فیبوناچی زمانی انتخاب کرده اید، ۱۰ کندل وجود دارد، بنابراین در این حالت:
- عدد ۲ ابزار فیبو زمانی معادل۱۰ کندل است.
- عدد ۳ ابزار فیبو زمانی معادل ۱۰ کندل است.
- عدد ۵ ابزار فیبو زمانی معادل ۲۰ کندل است.
- و اعداد بعدی سری فیبوناچی هم به همین نسبت افزایش پیدا می کنند.
پیشنهاد مطالعه: فارکس
۲- منطق رسم خطوط عمودی ابزار انواع فبیوناچی فیبوناچی زمانی بر پایه روند
در ابزار فیبوناچی زمانی بر پایه روند به جای اعداد فیبوناچی از نسبت های فیبوناچی مثل 0.382، 0.618، 1، 1.382 و. برای رسم خطوط عمودی استفاده میشود. در این روش ابتدا نقاط قله و دره بر روی یک سوئینگ قیمت مشخص می شود و نقطه سوم هم در پایان حرکت اصلاحی قیمت قرار میگیرد.
۳- منطق رسم خطوط عمودی ابزار فیبوناچی زمانی داینامیک تریدر
در نرم افزار داینامیک تریدر دو ابزار مختلف برای فیبوناچی زمانی وجود دارد که در شکل زیر مشخص شدهاند.
در آیکون اول که دو خط ریز در کنار حرف T دارد، فیبوناچی زمانی با استفاده از وصل کردن دو نقطه قله و دره رسم می شود.
در آیکون دوم که سه خط ریز در کنار حرف T دارد، فیبوناچی زمانی با استفاده از وصل کردن سه نقطه قله، دره و پایان اصلاح ترسیم می شود.
نحوه رسم فیبوناچی زمانی در تریدینگ ویو با مثال
برای رسم فیبوناچی زمانی در تریدینگ ویو می توانید از دو ابزار «منطقه زمانی فیبوناچی» و «فیبوناچی زمانی بر پایه روند» استفاده کنید.
۱- رسم «منطقه زمانی فیبوناچی» در تریدینگ ویو
برای رسم فیبوناچی زمانی با این ابزار، از منوی سمت چپ سومین گزینه را انتخاب کرده و با باز شدن منوی آن ابزار Fib Time Zone را انتخاب کنید.
بیشتر بدانید: فیبوناچی اکستنشن
برای رسم منطقه زمانی فیبوناچی ابتدا یک روند صعودی یا نزولی را شناسایی کنید (یا یک لِگ حرکتی را انتخاب کنید) بعد نقطه اول این ابزار را در ابتدای روند و نقطه دوم را در انتهای روند قرار دهید. در شکل زیر می توانید نحوه استفاده از فیبوناچی زمانی در جفت ارز EUR/JPY را مشاهده کنید. همان طور که می بینید خطوط عمودی بر اساس اعداد فیبوناچی به وجود آمده اند (عدد فیبوناچی مربوط به هر خط در زیر آن نوشته شده است).
۲- رسم «فیبوناچی زمانی بر پایه روند» در تریدینگ ویو
برای رسم این فیبوناچی باید سه نقطه در نمودار مشخص کنید: دره، قله و پایان اصلاح یا پولبک.
مانند روش قبلی از سومین منوی سمت چپ تریدینگ ویو استفاده کنید اما این بار روی ابزار Trend-based Fib Time کلیک کنید.
ابتدا و انتهای روند یا موج حرکتی به عنوان نقاط اول و دوم و پایان اصلاح حرکت را به عنوان نقطه سوم در نظر بگیرید.
همان طور که در شکل بالا می بینید، خطوط عمودی فیبوناچی بیت کوین، بر اساس نسبت های فیبوناچی به وجود آمده اند. اگر دقت کنید می بینید که پیوت های قیمت در نزدیکی این خطوط به وجود آمده اند.
نحوه رسم فیبوناچی زمانی در متاتریدر با مثال
برای رسم فیبوناچی زمانی در متاتریدر از آدرس Insert-Fibonacci-Time Zones استفاده کنید. در این پلتفرم هم باید ابتدا و انتهای یک لِگ حرکتی ( leg ) یا روند را با استفاده از ابزار Time Zones انتخاب کنید. بعد از آن خطوط عمودی فیبوناچی زمانی بر اساس اعداد فیبوناچی بر روی نمودار ترسیم می شوند.
همان طور که در شکل بالا مشاهده می کنید، فیبوناچی زمانی نزولی در جفت ارز AUD/USD رسم شده است. قیمت تقریبا در مناطق فیبو زمانی پیوت تشکیل داده است. بعضی از این پیوت ها ماژور هستند و برخی دیگر مینور. همان طور که گفتیم فیبوناچی زمانی مقدار پیشروی قیمت را نشان نمیدهد و تنها می تواند زمان احتمالی تشکیل پیوت ها و برگشت قیمت را پیش بینی کند.
نحوه رسم فیبوناچی زمانی در داینامیک تریدر
برای رسم فیبوناچی زمانی در داینامیک تریدر ابتدا از ابزار فیبو زمانی دو نقطه آن استفاده می کنیم. آیکون فیبو زمانی دو نقطه را می توانید از منوی بالای نرم افزار انتخاب کنید. سپس با استفاده از این ابزار در یک حرکت صعودی دره را به قله و در یک حرکت نزولی قله را به دره وصل کنید.
الف) ابزار فیبوناچی زمانی دو نقطه در داینامیک تریدر را می توان به سه شکل مختلف استفاده کرد:
۱- فیبوناچی ریتریسمنت زمانی (ریتریسمنت زمانی داخلی)
در این روش باید یک قله و دره را به یکدیگر وصل کنید. نسبت های فیبوناچی کمتر از یک یا 100 درصد به عنوان نسبت های اصلاح زمانی در نظر گرفته می شوند. همان طور که در شکل زیر میبینید فیبوناچی زمانی از یک لگ نزولی در جفت ارز AUDUSD رسم شده است. اگر خوب به شکل دقت کنید می بینید که در نزدیکی نسبت فیبوناچی 0.618 اصلاح قیمت پایان یافته است.
بیشتر بدانید: ترفندهای متاترید
۲- فیبوناچی اکستنشن زمانی (ریتریسمنت زمانی خارجی)
در این روش هم باید یک قله و دره را به یکدیگر وصل کنید. نسبت های فیبوناچی بیشتر از یک یا 100 درصد به عنوان محل های احتمالی پیشروی قیمت در آینده (پس از اصلاح یا پولبک) و تشکیل پیوت ها در نظر گرفته می شوند.
اگر دوباره به شکل بالا دقت کنید می بینید که پیوت بعدی (دره) بعد از پایان اصلاح در نسبت فیبوناچی زمانی 1.618 تشکیل شده است.
۳- نسبت های زمانی (Time Cycle Ratio)
در این روش دو قله و یا دو دره به هم وصل می شوند تا زمان احتمالی تشکیل پیوت ها در آینده مشخص شود.
در شکل زیر در جفت ارز EURUSD فاصله میان دو سقف قیمتی با ابزار فیبوناچی زمانی سنجیده شده است. همان طور که می بینید قیمت در نزدیکی فیبوناچی های زمانی پیوت تشکیل داده است.
مشاهده بیشتر: دوره فارکس
ب) ابزار فیبوناچی زمانی سه نقطه
این ابزار فیبوناچی پروجکشن زمانی نام دارد و همانند فیبوناچی پروجکشن قیمتی با استفاده از سه نقطه رسم می شود: قله، دره و پایان اصلاح.
این ابزار هم زمان احتمالی تشکیل پیوت ها در آینده را مشخص می کند و علاوه بر این برای تعیین زمان پایان الگوهای هارمونیک هم میتوان از آن استفاده کرد.
در شکل زیر میتوانید مثال فیبوناچی زمانی با استفاده از ابزار سه نقطه در نرم افزار داینامیک تریدر را مشاهده کنید.
نحوه تحلیل بازار با ابزار فیبوناچی زمانی
انتخاب نقطه شروع فیبوناچی زمانی بسیار مهم است. به عبارت دیگر دو نقطه ای که در نمودار برای رسم فیبوناچی نواحی زمانی استفاده می کنید باید نقاط قله و دره مهمی در نمودار باشند. بعد از رسم نمودار متناسب با بازه زمانی انتخاب شده، خطوط عمودی بر اساس اعداد فیبوناچی روی نمودار ظاهر می شوند و همان طور که قبلا هم گفتیم این خطوط از عدد ۱۳ به بعد قابلیت اتکای بیشتری دارند.
نکته مهمی که فیبوناچی زمانی به ما نشان می دهد این است که بعد از یک قله و دره، احتمال تشکیل یک قله یا دره دیگر در دوره های زمانی ۱۳، ۲۱، ۵۵، ۸۹ و . پس از نقطه اولیه وجود دارد.
فیبوناچی منطقه زمانی تنها نقطه های زمانی را نشان می دهد و به قیمت اهمیتی نمی دهد. به همین دلیل این ابزار ممکن است در برخی موارد قله و دره های کوچک و در مواقع دیگر قله و دره های مهم را به شما نشان دهد.
البته قیمت هم ممکن است به نواحی زمانی مشخص شده با ابزار فیبوناچی زمانی اهمیتی ندهد. اگر این اتفاق چندین بار رخ داد و قیمت از نواحی زمانی فیبوناچی پیروی نکرد، بهتر است جای نقطه آغازی خود را عوض کنید تا نتایج بهتری بگیرید البته این احتمال وجود دارد که استفاده از فیبوناچی زمانی در برخی سهم ها یا جفت ارزها موثر واقع نشود و قیمت کلا نواحی فیبوناچی زمانی را نادیده بگیرد.
بیشتر بدانید: فیبوناچی بادبزن
کاربرد فیبوناچی زمانی در تحلیل تکنیکال
از مناطق زمانی فیبوناچی می توان برای تایید معاملات یا آنالیز قیمت استفاده کرد. برای مثال اگر قیمت به یک منطقه حمایت برسد که در آن جا خطوط فیبوناچی زمانی هم وجود داشته باشند و قیمت از آنجا شروع به افزایش کند، این دو مورد یکدیگر را تایید کرده اند.
به هر حال برای استفاده از فیبوناچی زمانی در تحلیل تکنیکال باید از یک ابزار دیگر برای پیش بینی قیمت استفاده کنید چون فیبوناچی زمانی میزان بالا و پایین شدن قیمت را نشان نمی دهد.
فرق فیبوناچی زمانی و فیبوناچی ریتریسمنت چیست؟
فیبوناچی زمانی خطوط عمودی ای هستند که دوره های زمانی آینده را که امکان تشکیل قله، دره و یا برگشت قیمت در آنها وجود دارد، نشان می دهند اما فیبوناچی ریتریسمنت یا اصلاحی مناطقی از قیمت را نشان می دهد که در آنجا امکان برگشت قیمت از یک قله و یا دره وجود دارد. به عبارت دیگر فیبوناچی اصلاحی تغییرات قیمت را نشان داده و مناطق احتمالی حمایت/ مقاومت در آینده را بر اساس نسبت های فیبوناچی نشان می دهد.
بیشتربدانید: کلاستر فیبوناچی
محدودیت های فیبوناچی زمانی
استفاده از فیبوناچی زمانی محدودیت های خاص خود را دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
۱- هر تریدر می تواند نقطه متفاوتی را برای شروع حرکت فیبوناچی زمانی انتخاب کند و همین باعث می شود که این ابزار با توجه به طرز تفکر هر معامله گر نسبت به حرکات قیمت به شکل متفاوتی استفاده شود.
۲- هر تریدر می تواند فاصله زمانی متفاوتی برای رسم فیبوناچی زمانی انتخاب کند. مثلا تریدر الف ممکن است یک قله و دره را با فاصله ۲۰ کندل برای رسم این فیبو استفاده کند ولی تریدر ب ممکن است فاصله ۴۰ کندلی میان یک قله و دره دیگر را برای رسم فیبوناچی تایم زون استفاده کند. به همین دلیل این ابزار وابستگی زیادی به ذهنیت معامله گران دارد.
۳- فیبوناچی Time Zones اطلاعاتی در مورد تغییرات قیمت در اختیار شما قرار نمی دهد. حتی اگر این اندیکاتور را هم به درستی تنظیم کنید باز هم قله و دره هایی که در این مناطق تشکیل می شوند ممکن است مینور باشند یا ماژور. علاوه انواع فبیوناچی بر این، فیبوناچی زمانی، مناطق دقیق برگشت قیمت را نشان نمی دهند به همین دلیل نمی توان به صورت قطعی گفت که این ابزار زمان تغییر حرکت قیمت را پیشبینی می کند یا صرفا به صورت تصادفی مناطق برگشت قیمت در کنار این خطوط قرار می گیرند.
به دلیل محدودیت هایی که توضیح دادیم بهتر است از فیبوناچی زمانی به همراه سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و فاندامنتال استفاده کنید.
فیبوناچی زمانی یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که به کمک آن می توانید زمان تشکیل پیوت ها در نمودار قیمت را پیش بینی کنید. در این قسمت تمام ابزارهای فیبوناچی زمانی در تریدینگ ویو، متاتریدر و داینامیک تریدر را معرفی کنیم. برای این که همیشه این راهنما را به همراه خود داشته باشید می توانید فیبوناچی زمانی PDF را دانلود کنید.
سوالات متداول
۱- فیبوناچی زمانی چیست؟
فیبوناچی زمانی یکی از انواع فیبوناچی است که با توجه به اعداد و نسبت های فیبوناچی، زمان احتمالی تشکیل پیوت ها یا برگشت قیمت در آینده را پیش بینی می کند.
۲- نحوه رسم فیبوناچی زمانی در تریدینگ ویو به چه شکل است؟
برای رسم فیبوناچی زمانی در تریدینگ ویو می توانید از دو ابزار مختلف استفاده کنید. این دو نحوه رسم متفاوتی دارند که در متن مقاله به آنها اشاره شده است.
۳- آیا می توان به تنهایی از فیبوناچی زمانی برای ترید کردن استفاده کرد؟
خیر. فیبوناچی زمانی تنها نقاط زمانی مهم را به شما نشان می دهد و به تغییرات قیمت بی توجه است پس باید از سایر تکنیک ها برای پیش بینی تغییرات قیمت استفاده کنید.
دیدگاه شما