مزایا و معایب ارز فیات

ارز یا پول فیات Fiat چیست و چه کابردی دارد؟

پول یا ارز فیات، پول صادر شده‌ای است که توسط دارایی فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتیبانی نمی‌شود، بلکه توسط دولتی که آن را صادر کرده است، پشتیبانی می‌گردد. ارزش پول فیات به ارتباط بین عرضه و تقاضا و همچنین ثبات دولت صادرکننده، به جای ارزش کالای اساسی، تعیین می‌شود. اکثر ارز‌های کاغذی فعلی، از جمله دلار آمریکا، یورو و سایر ارز‌های اصلی جهانی، ارز‌های فیات هستند.

• ارز صادر شده توسط دولت که توسط کالایی مانند طلا پشتیبانی نمی‌شود به عنوان پول فیات شناخته می‌شود.
• از آنجایی که بانک‌های مرکزی می‌توانند میزان چاپ پول را با پول فیات تنظیم کنند، قدرت بیشتری بر اقتصاد دارند.
• اکثر ارز‌های کاغذی فعلی، از جمله دلار ایالات متحده، ارز‌های فیات هستند.
• دولت‌ها می‌توانند بیش از حد پول فیات چاپ کنند که در نتیجه‌ی آن تورم افزایش می‌یابد.

آشنایی با پول فیات fiat

نام فیات از کلمه لاتین fiat گرفته شده است که به معنای آن را باید یا اجازه دهید انجام شود است. ارز‌های فیات فقط به این دلیل ارزش دارند که دولت از آن‌ها حمایت می‌کند. آن‌ها به خودی خود هیچ فایده‌ای ندارند.

دولت‌ها با ایجاد (Mint) کوین‌هایی از یک کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره و یا چاپ پول‌های کاغذی که برای مقدار مشخصی از یک کالای باارزش بازخرید می‌شوند، پول‌های فیات را ایجاد کردند. از سوی دیگر، فیات تبدیل‌ناپذیر است و نمی‌توان آن را بازخرید کرد، زیرا هیچ کالایی زیربنایی از آن پشتیبانی نمی‌کند.

از آنجایی که پول فیات به ذخایر واقعی، مانند ذخیره ملی طلا یا نقره مرتبط نیست، در برابر تورم آسیب‌پذیر است و در مقابل آن، بی‌ارزش می‌شود. نرخ تورم در برخی از بدترین شرایط، مانند مجارستان پس از جنگ جهانی دوم، می‌تواند در یک روز چهار برابر شود.

علاوه بر این، اگر شهروندان اعتماد خود را به پول یک کشور از دست بدهند، ارز ارزش خود را از دست خواهد داد. این همان ارزی نیست که پشتوانه آن طلاست. آن دسته از ارزها به دلیل تقاضا برای طلا در جواهرات و تزئینات و همچنین در ساخت وسایل الکترونیکی، کامپیوتر‌ها و وسایل نقلیه هوافضا، ارزش ذاتی دارتد.

تاریخچه پول فیات در آمریکا

دلار آمریکا هم پول فیات و هم ارز قانونی است و هم برای بدهی‌های خصوصی و هم دولتی پذیرفته می‌شود. هر سکه‌ای که دولت آن را ارز قانونی تعیین کند، ارز قانونی محسوب می‌شود. بسیاری از دولت‌ها یک ارز فیات ایجاد می‌کنند و سپس با تبدیل آن به روش پیش فرض بازپرداخت بدهی، آن را به ارز قانونی تبدیل می‌کنند.

پیش از این، پول ایالات متحده توسط طلا (یا نقره) پشتیبانی می‌شد. با تصویب قانون بانکداری اضطراری در سال ۱۹۳۳، دولت فدرال به شهروندان اجازه مبادله پول نقد با طلای دولتی را متوقف کرد. زمانی که ایالات متحده عرضه طلا به سایر کشور‌ها را در ازای پول ایالات متحده متوقف کرد، استاندارد طلا به پایان رسید.

از آن زمان به بعد، دلار‌های آمریکا توسط اعتبار کامل دولت، پول قانونی برای همه بدهی‌ها، دولتی و خصوصی حمایت می‌شوند، اما قابل بازخرید با پول قانونی در خزانه داری ایالات متحده یا هیچ فدرالی نیستند. بنابراین دلار در حال حاضر به‌جای مناقصه قانونی که می‌تواند با طلا، نقره یا هر کالای دیگری مبادله شود به عنوان پول مجاز شناخته می‌شود.

مزایا و معایب پول فیات (Fiat)

پول فیات اگر بتواند وظایفی مانند حفظ ارزش، ارائه یک حساب عددی و تسهیل مبادلات را که به عنوان یک واحد پولی در اقتصاد یک کشور انجام دهد، بسیار مفید است. پول فیات دارای اعتبار عالی است، بدین معنا که یک ارز تولید آن از یک ارز مرتبط با کالا مقرون به صرفه‌تر است.

ارز‌های فیات در قرن بیستم بعد از اینکه دولت‌ها و بانک‌های مرکزی به دنبال محافظت از اقتصاد خود در برابر مزایا و معایب ارز فیات شدیدترین تأثیرات رونق و رکود طبیعی چرخه اقتصادی بودند، به محبوبیت رسیدند.

از آنجایی که پول واقعی مانند طلا منبع کمیاب یا پایدار نیست، بانک‌های مرکزی کنترل بسیار بیشتری بر عرضه آن دارند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا عوامل اقتصادی از جمله عرضه اعتبار، نقدینگی، نرخ‌های بهره و سرعت پول را دستکاری کنند. به عنوان مثال، فدرال رزرو در ایالات متحده وظیفه دوگانه‌ای دارد که نرخ بیکاری و تورم را پایین نگه دارد.

مزایای دیگر

• به بانک‌های مرکزی کنترل بیشتری بر اقتصاد می‌دهد.
• انعطاف‌پذیری بیشتری را فراهم می‌کند
• درآمد برای دولت (سینیورژ)

از سوی دیگر، بحران وام مسکن در سال ۲۰۰۷ و فاجعه مالی همراه با آن، انتظارات را که بانک‌های مرکزی می‌توانند از مقررات عرضه پول برای جلوگیری از رکود یا رکود‌های مهم استفاده کنند، کاهش داد. به دلیل مقدار محدود طلا، ارز مربوط به طلا اغلب از پول فیات پایدارتر است. بنابراین عرضه نامحدود، پول فیات پتانسیل بیشتری برای تشکیل حباب‌ها فراهم می‌کند.

معایب دیگر

• هیچ راهی برای محافظت از اقتصاد وجود ندارد.
• امکان به وجود آمدن حباب
• آسیب‌پذیر در مقابل تورم

ابرتورم؛ اصلی‌ترین مشکل پول فیات

در اوایل دهه ۲۰۰۰، کشور آفریقایی زیمبابوه نمونه‌ای از بدترین ابرتورم را تجربه کرد. بانک مرکزی این کشور در واکنش به مسائل عمده اقتصادی شروع به چاپ پول با نرخ هشداردهنده‌ای کرد که در نتیجه تورم فوق‌العاده ایجاد شد.

به گفته کارشناسان، پول آن‌ها در آن مدت ۹۹.۹ درصد از ارزش خود را از دست داد. با افزایش سریع قیمت‌ها، مصرف‌کنندگان موظف بودند کیسه‌های پول نقد را فقط برای خرید مایحتاج اولیه حمل کنند. دولت زیمبابوه موظف به ایجاد اسکناس ۱۰۰ تریلیون دلاری زیمبابوه در اوج بحران بود. ارز‌های خارجی در نهایت از نظر محبوبیت از دلار زیمبابوه پیشی گرفتند.

چرا پول فیات ارزشمند است؟

برخلاف پول‌های مبتنی بر کالا مانند سکه‌های طلا یا اسکناس‌های کاغذی قابل بازخرید برای فلزات گرانب‌ها، پول فیات کاملاً توسط دولت ایجادکننده آن حمایت می‌شود. یکی از دلایل این امر این است که دولت‌ها به شما برای پرداخت مالیات با ارز‌های فیات صادر شده نیاز دارند. مردم در ازای این پول فیات، مالیت پرداخت می‌کنند، کسانی هم که از مالیات فرار کنند، با مجازات‌های شدیدی یا زندان مواجه خواهند شد. سایر تئوری‌های پول، مانند نظریه اعتبار، استدلال می‌کنند که چون همه پول یک رابطه اعتباری و بدهی است، مهم نیست که توسط چیزی پشتیبانی شود تا ارزش خود را حفظ کند.

چرا اقتصاد‌های جدید از پول فیات حمایت می‌کنند؟

تا قبل از قرن بیستم، اکثر کشور‌ها به نوعی از استاندارد طلا یا پشتوانه کالایی برخوردار بودند. حجم محدود طلایی که از معادن و انبار‌های بانک مرکزی بیرون میریزد نمی‌تواند با ارزش جدید ایجاد شده همراه باشد زیرا تجارت و مالی بین‌المللی در مقیاس و وسعت رشد می‌کند و اختلالات عمده‌ای در بازار‌ها و تجارت جهانی ایجاد می‌کند. دولت‌ها می‌توانند ارز خود را مدیریت کنند، سیاست‌های پولی انجام دهند و بازار‌های جهانی را با استفاده از پول فیات راحت‌تر تثبیت کنند. همچنین امکان بانکداری ذخایر کسری را فراهم می‌کند که به بانک‌های تجاری امکان می‌دهد ذخایر نقدی خود را دو برابر کنند تا خواسته‌های وام گیرندگان را برآورده کنند.

جایگزین پول فیات چیست؟

امروزه تقریباً هر کشوری دارای پول فیات به عنوان پول قانونی است. در حالی که طلا و سکه‌های طلا را می‌توان خرید و فروش کرد، اما آن‌ها به ندرت مبادله می‌شوند یا برای خرید‌های معمولی استفاده می‌شوند و بیشتر یک دارایی قابل جمع‌آوری هستند. ارز‌های دیجیتال، مانند بیت کوین، در دهه گذشته به عنوان تهدیدی برای ماهیت تورمی ارز‌های فیات به وجود آمده‌اند. با این حال، علیرغم علاقه و پذیرش، به نظر نمی‌رسد این دارایی‌های مجازی نقش پول را بازی کنند.

آیا پول فیات منجر به ابرتورم می‌شود؟

در دولت‌هایی که پول خود را ایجاد می‌کنند، همیشه احتمال بروز ابرتورم وجود دارد. با این حال، بیشتر کشور‌های توسعه یافته تنها از تورم متوسط رنج می‌برند. در واقع، تورم پایین به عنوان محرک مثبت رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شود، زیرا افراد را تشویق می‌کند که پول خود را به جای بیکار نشستن و از دست دادن قدرت خرید در طول زمان صرف کار کنند.

اکثر بانک‌های مرکزی مدرن مسئولیت حفظ یک ارز به طور کلی قوی و باثبات را بر عهده دارند، چرا که کاهش ارزش یک ارز برای تجارت و تأمین مالی مخرب است. اما در پاسخ با سؤال بالا می‌توان گفت در حقیقت، ابرتورم در طول تاریخ رخ داده است. حتی زمانی که پول بر پایه فلزات گرانبها بود. همه ابرتورم‌های اخیر با یک فروپاشی اساسی در بخش تولید واقعی کشور و یا بی‌ثباتی سیاسی آغاز شده است.

ارز فیات چیست ؟ هرآنچه باید در مورد پول‌های فیات بدانید

همه ما در روز برای خریدوفروش کالاهای مختلف از پول‌های کاغذی یا کارت‌های بانکی استفاده می‌کنیم. اما برای کمتر کسی از ما این سوال پیش می‌آید که منشا این پول‌ها کجاست؟ درکی که شما از ارزهای فیات و انواع آن دارید (منظور همین پول‌هایی است که در طول روز از آن‌ها استفاده می‌کنیم)، می‌تواند در درک درست از پدیده‌های اقتصادی مانند تورم نیز کارساز باشد. به همین دلیل ما در این مقاله قصد داریم تا به این سوال پاسخ دهیم که منظور از ارز فیات چیست و تفاوت ارز دیجیتال و فیات کدامند؛ با ما همراه باشید.

با خرید سرور مجازی بورس ایران ،‌ برنده‌ی معاملات بورسی خود باشید و درست در لحظه‌ی طلایی با بیشترین سرعت ممکن به خرید و فروش سهام خود بپردازید.

ارز فیات چیست ؟

اصطلاح پول فیات برای توصیف ارزهایی استفاده می‌شود که توسط دولت صادرکننده آن حمایت می‌شوند. این نوع پول‌ها بدون پشتوانه‌اند؛ یعنی به ارزش یک کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره وابسته نیستند. در واقع آن‌ها ارزش خود را از طریق اعتماد عمومی به ناشران به دست می‌آورند.

در میان عموم مردم، همچنان این باور وجود دارد که پول‌های ملی پشتوانه‌ای از طلا یا دیگر فلزات ارزشمند دارند. اما این باور کاملاً اشتباه است. امروزه اکثر ارزهای موجود در جهان، پول فیات هستند. تا اواخر قرن بیستم، پول‌ها پشتوانه‌ای مثل طلا یا نقره داشتند. برای مثال اگر ۱۰۰۰ واحد از یک ارز در اختیار مردم قرار می‌گرفت، به همان اندازه طلا در بانک نگه‌داری می‌شد تا پشتوانه‌ای برای آن پول باشد. اوایل قرن بیستم، نظام استاندارد طلا، دولت‌ها را با مشکل کمبود نقدینگی مواجه کرد. در قرن بیستم، زمانی که دلار آمریکا از قیمت طلا جدا شد، استفاده گسترده از آن آغاز شد.

اواخر جنگ جهانی دوم، نمایندگانی از چند کشور جهان، طی توافق‌نامه‌ای تصمیم گرفتند به‌جای طلا، دلار ذخیره کنند و آمریکا به میزان دلارهای صادرشده، در خزانه خود طلا نگه دارد. اکتبر ۱۹۷۲ ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دریافت طلا در ازای دلار را لغو کرد. او به صورت غیررسمی، پایان عصر استاندارد طلا را اعلام کرد. ارزشمندی تمام ارزهای فیات، به عرضه و تقاضا و اعتماد مردم به حکومت بستگی دارد.

با ظهور ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، بحث هایی در مورد این‌که آیا چنین دارایی‌های دیجیتالی می‌توانند در نهایت جایگزین پول فیات به عنوان رسانه ترجیحی مبادله شوند یا حداقل یک جایگزین ارائه کنند، وجود دارد.

آشنایی با تاریخچه ارز فیات

پول فیات در قرن دهم از چین سرچشمه گرفت؛ زمانی که سلسله‌های یوان، تانگ، سونگ و مینگ در آن سرزمین حاکم بودند. در دوره حاکمیت سلسله تانگ (907-618)، تقاضای زیادی برای پول فلزی (سکه) وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود. بنابراین مردم با کاربرد پول کاغذی (اسکناس) آشنا شدند و به‌راحتی تکه‌های کاغذ اعتباری را به رسمیت می شناختند. در واقع، کمبود سکه مردم را مجبور کرد پول را از سکه به اسکناس تبدیل کنند.

در طول سلسله سونگ (1276-960)، تجارت پررونقی در منطقه سیچوان وجود داشت که منجر به کمبود سکه مسی شد. بازرگانان شروع به انتشار اسکناس‌های اختصاصی کردند و این اولین ارز قانونی محسوب می‌شد. پول کاغذی همچنین تنها ارز قانونی در سلسله یوان (1367-1276) بود. در دوران حکومت سلسله مینگ (1644-1368)، صدور اسکناس به وزارت دارایی واگذار شد.

غرب در قرن 18 شروع به استفاده از پول کاغذی کرد. مستعمرات آمریکا و فرانسه، شروع به صدور اسناد اعتباری کردند که برای پرداخت استفاده می‌شد. در این زمان، صدور بیش از حد اوراق بهادار، تورمی جنجالی ایجاد کرد.

در برخی مناطق از جمله نیوانگلند و کارولینای آمریکا، با کاهش ارزش اسکناس‌ها، قیمت کالاها به‌صورت سرسام‌آوری افزایش یافت. در طول جنگ، کشورها برای حفظ ارزش فلزات گرانبها مانند طلا و نقره، به ارزهای فیات روی می‌آورند. به‌عنوان‌مثال، دولت فدرال ایالات متحده در طول جنگ داخلی آمریکا، نوعی ارز فیات به نام Greenbacks منتشر کرد. در این جنگ، دولت تبدیل پول کاغذی خود به طلا یا نقره را متوقف کرد.

روش کار ارز فیات چیست ؟

پول فیات ارزش ذاتی ندارد. به‌عنوان مثال، طلا به‌طور ذاتی باارزش و کمیاب است؛ اما ارزهای فیات به‌خودی‌خود فقط یک‌تکه کاغذ بی‌ارزش هستند. این ارزها به دستور دولت و قانون، به ارز رایج کشور تبدیل می‌شوند. احتمالاً عبارت «با حمایت کامل از ایمان و اعتبار دولت ایالات متحده» را در مورد دلار شنیده‌اید. این اصل بنیادین پول فیات است. از سوی دیگر، ارزهای دارای پشتوانه کالا، ارزش خود را از قیمت پایه طلا، نقره یا سایر موادی که با آن‌ها مرتبط هستند، به‌دست می‌آورند.

پول کاغذی به‌عنوان یک وسیله برای ذخیره‌سازی قدرت خرید و جایگزینی برای سیستم تبادل عمل می‌کند. این به مردم اجازه می‌دهد تا محصولات و خدمات را همان‌طور که نیاز دارند، بدون نیاز به مبادله کالا به کالا خریداری کنند. همان‌طور که در مورد تجارت مبادله‌ای وجود داشت.

با توجه به قابلیت ذخیره‌سازی قدرت خرید، افراد می‌توانند با خیالی آسوده برنامه‌ریزی کنند و فعالیت‌های اقتصادی‌شان را به انجام برسانند. به‌عنوان مثال، یک کسب‌و‌کار که با مونتاژ تلفن همراه سر‌و‌کار دارد، می‌تواند تجهیزات جدید بخرد، کارکنان موردنظر را استخدام کند و شعب خود را در مناطق دیگر گسترش دهد.

ارزش پول فیات بستگی به نحوه عملکرد اقتصاد یک کشور، نحوه اداره کشور و تأثیر این عوامل بر نرخ بهره دارد. کشوری که بی‌ثباتی اقتصادی را تجربه می‌کند، به احتمال زیاد دارای یک ارز ضعیف و قیمت‌های متورم کالاها خواهد بود، که خرید محصولات مورد نیاز را برای مردم دشوار می‌کند.

یک ارز فیات زمانی به‌خوبی کار می‌کند که عموم مردم به توانایی آن برای حفظ قدرت خرید، اعتماد کافی داشته باشند.

دلیل اهمیت ارزهای فیات چیست ؟

استفاده از پول-کالا در طول تاریخ رایج بوده است. سکه‌های ساخته شده از فلزات گرانبها مانند نقره و طلا برای هزاران سال به‌عنوان استاندارد شناخته می‌شدند. در قرن 18 و 19، ارزهای کاغذی شروع‌به‌کار کردند؛ اگرچه بسیاری از آنها به‌عنوان نوعی سفته برای پرداخت مقدار مشخصی از طلا و نقره به‌کار می‌رفت.

کشورهایی مانند بریتانیا و ایالات متحده، استاندارد طلا را پذیرفتند. یک سیستم پولی که یک واحد پول استاندارد را به ارزش مقدار معینی طلا گره می‌زند. زمانی که رکود بزرگ و دو جنگ جهانی به شدت اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار داد، رهبران جهان یک سیستم پولی بین‌المللی ایجاد کردند که دلار آمریکا را به‌عنوان یک ارز جهانی و مرجع مورد استفاده قرار می‌داد.

موجودی‌های بین المللی به دلار تسویه و با نرخ تبادل ثابت به طلا تبدیل می‌شد. استاندارد طلا تا سال 1971 برقرار بود؛ زمانی که ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا، در مواجهه با تورم فزاینده و بیکاری بالا، به آن پایان داد. زیرا مقدار دلارهای خارجی از مقدار طلای موجود در ذخایر ایالات متحده فراتر رفت.

بزرگ‌ترین دلیل این‌که کشورها استفاده از استاندارد طلا را متوقف کردند، این است که توان‌مندی دولت‌ها را برای واکنش به رویدادهای اقتصادی محدود می کند. با پذیرش استاندارد طلا، عرضه پول به عرضه طلای موجود گره می‌خورد؛ در‌حالی‌که تقاضای پول در کشورها بر اساس رشد جمعیت و اقتصاد آن‌ها تغییر می کند.

اگر ایالات متحده و سایر کشورها همچنان روی استاندارد طلا باقی مانده بودند، عرضه پول جهان به طلای موجود محدود می شد؛ در‌حالی‌که مقدار طلا روی کره زمین در طی میلیاردها سال افزایش چندانی نداشته است. اما بدیهی است جمعیت انسانی، بازده اقتصادی آن و تقاضا برای پول با سیب تندی افزایش یافته است.

مزایا و معایب ارز دیجیتال فیات چیست ؟

ثبات نسبی پول فیات و توانایی بانک‌های مرکزی برای کنترل عرضه و مدیریت اقتصاد، یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های آن است. با این حال، این تلاش‌ها همیشه موفقیت‌آمیز نیستند. برخی از منتقدان استدلال می‌کنند که در صورت چاپ بیش از حد پول توسط سیاست‌گذاران، ارزهای فیات به جای ایجاد مانع در برابر شوک‌های اقتصادی، گاهی اوقات حتی می‌توانند آن‌ها را تشدید کنند.

مزایا استفاده از انواع ارز فیات

– به ناشران کنترل بیشتری بر عرضه پول می‌دهد و به آن‌ها در مدیریت اقتصاد کمک می‌کند.

– برخلاف ارزهای دارای پشتوانه، نسبتاً پایدار است ارزش خود را حفظ می‌کند. با استفاده از آن، قیمت کالاها معمولاً در کوتاه‌مدت نوسان ندارد.

– به طور گسترده در جهان پذیرفته شده است و می‌تواند به‌عنوان ابزار قانونی در معاملات مختلف استفاده شود.

معایب ارز فیات کدام است ؟

– چاپ بیش‌از‌حد پول، می‌تواند باعث افزایش تورم شود.

– عرضه بالقوه نامحدود، می‌تواند ارزش آن را از بین ببرد و حباب ایجاد کند.

– با توجه به وابستگی کامل آن به دولت، اگر صادرکننده با مشکل مواجه شود، ارزش ارز فیات نیز به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

چند نمونه از فیات و موردهای ناموفق آن

یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های پول فیات، اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی در کشور زیمبابوه در جنوب آفریقا روی داد. زمانی که این کشور درگیر مشکلات اقتصادی جدی بود، بانک مرکزی زیمبابوه بی‌محابا شروع به چاپ پول‌ کرد. نتیجه، قابل پیش بینی بود. این انتشار گسترده و سریع پول، منجر به تورم شدید شد. نرخ این تورم این کشور در سال ۲۰۰۸ به مزایا و معایب ارز فیات ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیارد درصد رسید! قیمت‌ها به قدری بالا رفت که مردم برای خرید کالاهای اساسی و روزمره، مجبور به حمل مداوم مقدار زیادی پول‌ در کیف‌های متعدد بودند.

ونزوئلا، جدیدترین نمونه چنین بحران پولی است. این کشور دچار رکود اقتصادی شدیدی شد که تورم سنگینی بر اقتصاد آن تحمیل کرد. اکنون بولیوار، واحد پول ونزوئلا، به‌عنوان کم‌ارزش‌ترین ارز دنیا شناخته می‌شود. گرچه این کشور تلاش کرد با معرفی رمزارز «پترو» بخشی از مشکلات پول فیات خود را حل کند؛ اما این اقدام نیز تاکنون، نتیجه قابل‌توجهی نداشته است.

بررسی تفاوت فیات و ارز دیجیتال

ظهور ارزهای دیجیتال، تردید‌های جدی را در مورد آینده ارزهای فیات و این‌که آیا در نهایت جای خود را به سکه‌های رمزارز خواهند داد یا نه، برانگیخته است. ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، پول واقعی نیستند. زیرا از سوی هیچ مرجع قانونی صادر، کنترل یا پشتیبانی نمی‌شوند. در بیشتر موارد هم، مجموع عرضه آن‌ها با سقف معینی برنامه‌ریزی می‌شود.

ارزهای دیجیتال و پول فیات، شباهت‌های زیادی به هم دارند. هر دو نوع دارایی (رمزارزها و ارز فیات) ارزش ذاتی ندارند. برای مثال مانند طلا یا نقره نیستند که به‌خاطر کمیابی، سختی استخراج و موارد دیگر، به‌تنهایی ارزش بالایی داشته باشند. ارزش پول فیات و رمزارزها را، استقبال مردم در کشورهای مختلف تعیین می‌کند. همچنین این هر دو گونه دارایی‌ها، قابل تقسیم هستند. یعنی همان‌طور که می‌توان هر دلار را به ۱۰۰ سنت تقسیم کرد، یک بیت کوین را هم می‌توان به ۱۰۰۰ میلی بیت کوین تقسیم کرد.

همانند پول‌های فیات، ارزهای دیجیتال را نیز می‌توانیم جابه‌جا کنیم. یعنی از کسی رمزارز بگیریم یا برای او ارسال کنیم. امروز می‌شود ارزهای دیجیتال را، خیلی جاها به‌عنوان روش مزایا و معایب ارز فیات پرداخت استفاده کرد. هرچند هنوز فراگیری آن‌ها، قابل قیاس با پول‌های فیات نیست.

اما تفاوت این دو نوع دارایی‌ چیست؟ صاحب‌نظران بدبین معتقدند که بعید است ارزهای رمزپایه جایگزین پول فیات به عنوان رسانه غالب مبادله شود. اما محبوبیت کریپتو در حال افزایش است. به‌عنوان مثال، پارسال السالوادور به نخستین کشوری تبدیل شد که بیت کوین را به‌صورت قانونی برای معامله‌های رسمی پذیرفت. سامانه پی پال هم به بعضی از کاربران خود اجازه می‌دهد تا در خریدهایشان از بیت کوین برای پرداخت استفاده کنند. مؤسسه اعتباری ویزا نیز با پلتفرم های کریپتو در تبادلات کارتی شریک شده است.

سخن پایانی

امیدواریم که در این مقاله توانسته باشیم به طور کامل به این سوال پاسخ دهیم که رمز ارز فیات چیست و استفاده از آن چه مزایایی را برای شما به همراه دارد. اما اگر در این خصوص به مشکلی برخوردید، سوالات خود را با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن به آنها پاسخ دهیم. علاوه بر آن ما در پیج اینستاگرامی خود، پیرامون جدیدترین و تازه‌ترین اخبار حوزه‌ی تکنولوژی و فناوری صحبت خواهیم کرد. ما را در اینستاگرام دنبال کنید.

پول فیات چیست؟ تاریخچه | معایب و مزایا

پول فیات نوعی ارز است که توسط دولت به عنوان ارز یا پول قانونی اعلام می شود اما ارزش ذاتی یا ثابتی ندارد و هیچ دارایی مشهودی مانند طلا یا نقره آن را پشتیبانی نمی کند. ارزش ارز فیات توسط دولت صادرکننده پول تضمین می شود و دولت می تواند عرضه پول در گردش را در واکنش به نوسانات اقتصادی کنترل کند.

ارزش پول فیات از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادرکننده به جای ارزش کالایی که پشتوانه آن است به دست می آید. اکثر ارزهای کاغذی مدرن، ارزهای ثابتی از جمله دلار آمریکا، یورو و سایر ارزهای اصلی جهانی هستند.

درک فیات پول

پول فیات نوعی ارز است که ارز قانونی اعلام می شود. این شامل پول در گردش مانند پول کاغذی یا سکه می شود. پول فیات به جای یک کالای فیزیکی یا ابزار مالی، توسط دولت یک کشور حمایت می شود. این بدان معناست که اکثر ارزهای سکه و کاغذی که در سراسر جهان استفاده می شوند، پول فیات هستند. این شامل دلار آمریکا، پوند انگلیس، روپیه هند و یورو می شود.

انجمن پولی آمریکا این توضیح را درباره معنای فیات در رابطه با سیستم های پولی ارائه می دهد:

کلمه "fiat" در اصل لاتین است و به دستور خودسرانه ای اطلاق می شود که توسط یک دولت یا سایر شخصیت های معتبر صادر می شود. وقتی برای پول کاغذی به کار می رود، ارز فیات به این مفهوم ترسناک اشاره دارد که دلار ما فقط به این دلیل ارزش دارد که دولت می گوید ارزش دارد.

بنابراین ارزهای فیات فقط به این دلیل ارزش دارند که دولت این ارزش را حفظ می کند. هیچ فایده ای برای تثبیت پول به خودی خود وجود ندارد. ارزش پول فیات عمدتاً مبتنی بر ایمان عمومی به صادرکننده ارز است که معمولاً دولت یا بانک مرکزی آن کشور است.

از آنجایی که پول فیات به ذخایر فیزیکی مانند ذخیره ملی طلا یا نقره مرتبط نیست، خطر از دست دادن ارزش آن به دلیل تورم یا حتی بی ارزش شدن در صورت تورم فوق العاده را دارد. در برخی از بدترین موارد ابر تورم، مانند مجارستان بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم، نرخ تورم می تواند در یک روز دو برابر شود.

علاوه بر این، اگر مردم اعتماد خود را به پول یک کشور از دست بدهند، پول دیگر ارزشی نخواهد داشت. این بسیار متفاوت از ارزی است که برای مثال طلا پشتوانه آن است. به دلیل تقاضا برای طلا در جواهرات و تزئینات و همچنین در ساخت وسایل الکترونیکی، کامپیوترها و وسایل نقلیه هوافضا، ارزش ذاتی دارد.

پول فیات در مقابل پول کالایی

ارز فیات که به عنوان پول فیات نیز شناخته می شود، نقطه مقابل پول کالایی است. تفاوت بین پول واقعی و پول کالایی به ارزش ذاتی آنها مربوط می شود. از نظر تاریخی، پول کالایی دارای ارزش ذاتی است که از موادی که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره، ناشی می شود. در مقابل، پول فیات ارزش ذاتی ندارد - این اساساً یک وعده از سوی یک دولت یا بانک مرکزی است مبنی بر اینکه ارز قابل مبادله با ارزش آن در کالا است.

تاریخچه فیات پول

در طول تاریخ، پول کاغذی و اسکناس به طور سنتی به عنوان وعده پرداخت مقدار مشخصی از فلز گرانبها، معمولاً نقره یا طلا، به حامل عمل می کردند. ارزهای قاره ای صادر شده در طول انقلاب آمریکا، اسکناس های صادر شده در طول انقلاب فرانسه، "پول سبز" دوره جنگ داخلی آمریکا، و علائم کاغذی منتشر شده در آلمان در اوایل دهه 1920 نمونه های تاریخی پول های فیات هستند. این اپیزودها نشان دهنده انحرافات از استاندارد طلا یا سیستم های دو فلزی بود که از اوایل قرن نوزدهم تا اواسط قرن بیستم حاکم بود. بر اساس سیستم برتون وودز پس از جنگ جهانی دوم، دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره بین المللی با پشتوانه طلا به ارزش ثابت 35 دلار در هر اونس عمل می کرد.

در اواخر قرن بیستم، حفظ طلا با نرخ ثابت برای ایالات متحده غیرممکن شده بود و در اوت 1971، رئیس جمهور ایالات متحده ریچارد ام. نیکسون اعلام کرد که «به طور موقت تبدیل دلار به طلا یا سایر دارایی های ذخیره را تعلیق می کند». در واقع، این حرکت پایان سیستم برتون وودز و آخرین بقایای استاندارد طلا را نشان داد. در عرض دو سال، اکثر ارزهای اصلی بر اساس تقاضای بازار، ارزش خود را در برابر یکدیگر افزایش و کاهش دادند. بر اساس تئوری کمی تورم، انتشار بیش از حد پول فیات می تواند منجر به کاهش ارزش آن شود.

مزایا و معایب یک ارز فیات

مزایای یک ارز فیات

از آنجایی که پول فیات یک منبع کمیاب یا ثابت - مانند طلا - نیست، بانک مرکزی یک کشور کنترل بیشتری بر عرضه و ارزش آن دارد. این بدان معناست که دولت ها می توانند عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره را با اطمینان بیشتری مدیریت کنند.

برخلاف ارزهای کالایی که ممکن است با کشف معدن طلای جدید تحت تأثیر قرار گیرند، عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز مربوطه تنظیم و کنترل می شود.

معایب یک ارز فیات

از آنجایی که به یک دارایی مشهود وابسته نیست، ارزش پول فیات به سیاست و مقررات مالی مسئولانه توسط دولت بستگی دارد. سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم و حتی تورم شدید یک ارز فیات شود.

علاوه بر این، فرصت بیشتری برای حباب های ارز فیات وجود دارد - چرخه اقتصادی که در آن افزایش سریع قیمت قبل از کاهش سریع قیمت وجود دارد.

افزایش شیوع حباب ها به این دلیل است که ارزهای فیات تقریباً عرضه نامحدودی دارند که به این معنی است که تسهیل کمی یک گزینه برای دولت ها است. در حالی که احتمالاً محرکی برای اقتصاد است، تسهیل کمی می‌تواند باعث افزایش نرخ تورم نیز شود. این می تواند بر هر چیزی از قیمت مسکن گرفته تا سطح بدهی ملی تأثیر بگذارد که به نوبه خود می تواند بر بازارهای مالی اثرگذار باشد.

پول فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟

شاید تا قبل از اینکه وارد دنیای ارز دیجیتال شوید، نمی‌دانستید که پول فیات همان وجه رایجی است روزانه برای خرید مواد مورد نیاز خود خرج می‌کنید. خود من هم نمیدانستم! اما پولی که دست ماست به راستی چیست؟ چگونه ساخته می‌شود و چرا ارزشمند است؟ حال تفاوت پول فیات با ارز دیجیتال چیست؟ اگر به دنبال پاسخ این سوال‌ها هستید تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

پول فیات چیست؟

پول فیات در کلام به معنی پول بدون پشتوانه است، پولی که دیگر وابسته به پشتوانه کالایی مانند طلا نیست. تا پیش از این دولت‌ها اجازه داشتند تنها به اندازه مقدار طلا، الماس، یا دیگر دارایی‌های با ارزشی که در خزانه خود نگهداری می‌‍‌کنند پول چاپ کنند. تا اینکه پس از جنگ جهانی دوم و بحران‌هایی مالی پس از آن بالاخره دولت آمریکا برای اولین بار تصمیم گرفت تا همبستگی پول با پشتوانه کالایی آن را بشکند. پس از این اقدام مفهوم جدیدی از پول خلق شد که آن را پول فیات نامیدند.

پشتوانه پول فیات در واقع اعتباری است که حکومت صادر کننده آن در دنیا و همینطور مردم در بین جامعه خود دارد. مهم‌تر از آن مقدار پولی که دولت در بازه‌های زمانی مختلف چاپ می‌کند، در واقع هرچه چاپ پول بیشتر شود در مقابل تورم و بی ارزشی پول اتفاق خواهد افتاد.

فیات نیز مانند هرچیز دیگری در این دنیا کامل نیست و مزایا و معایب مخصوص به خود را دارد. در ادامه به بررسی مزایا و معایب این سیستم پولی صحبت خواهیم کرد.

مزایای پول فیات

عدم کم‌یابی

پول فیات کم یاب نمی‌شود، بلکه همواره بیش از انچه نیاز باشد وجود دارد. به دلیل نبود هیچ محدودیتی برای تولید پول است. به درخواست دولت‌ها هرچقدر پول که نیاز باشد می‌تواند تولید شده و وارد چرخه اقتصاد شود.

کم هزینه است!

تولید پول فیات و نگهداری آن کم هزینه است. برای تولید پول فیات نیاز به نگهداری منابع بسیاری از طلا و جواهرات نیست. امروزه به دلیل پیشرفت دنیای فناوری و کم استفاده شدن پول کاغذی، پول فیات کم هزینه‌تر از همیشه شده است. تنها کافیست با فرشدن یک دکمه اعداد داخل حساب بانک مرکزی بالا رود.

انعطاف پذیری

انعطاف پذیری در واقع مهم‌ترین مزایای پول فیات است. البته ناگفتنی نیست این خاصیت بیشتر به نفع دولت‌ها و حکومت‌هاست. حاکمین به‌دلیل انعطاف‌پذیری پول فیات می‌توانند کنترل بهتری در پول فیات داشته باشند، در مواقع بحرانی پول چاپ کنند، و با افزایش یا کاهش نرخ بهتره اوضاع پولی را کنترل کنند. همه و همه به دلیل وجود پول فیات و نبود محدودیت‌های آن است.

معایب پول فیات

قدرت بی‌نهایت دولت‌ها

پول فیات قدرتی بی حد و اندازه به دولت‌ها داد! در واقع پس از پدیده فیات، قدرت پولی تمام و کمال به حاکمین واگذار شد. دیگر مردم نقشی در تصمیم‌گیری‌ها و قدرت پولی نخواهند داشت. حال بسته حکومت مرکزی این گزینه می‌تواند به نفع یا ضرر مردم یک کشور باشد.

مهم‌ترین معایب پول فیات در همین یک کلمه نهفته است. تورم! پول فیات کم یا زیاد درگیر تورم خواهد شد! تورم عنصر جدا نشدنی فیات است. به دلیل قدرت چاپ پول بدون نیاز به داشتن پشتوانه مشخص کالایی، کم یا زیاد، دیر یا زود، پول فیات درگیر تورم خواهد شد. برخی کشور‌ها در طول تاریخ به دلیل چاپ پول بی رویه دچار تورم افسار گسیخته و دچار فروپاشی اقتصادی و در نهایت حکومتی شدند. مانند کشور‌ها زیمبابوه و ونزوئلا

مقایسه ارز دیجیتال و پول فیات

توضیح این موضوع که ارز دیجیتال چیست، در حوصله این مقاله نمی‌گنجد. فارغ از بحث فنی و تکنولوژیکی، ارز دیجیتال و پول فیات شباهت‌هایی از نظر ساختار پولی با یکدیگر دارند. هر دو پشتوانه کالایی ندارند، تنها پشتوانه ارز دیجیتال اقبال عمومی مردم از این فناوری به واسطه امکانات تکنولوژیکی آن است. ارز دیجیتال (بیشتر از همه بیت کوین) یک سیستم پولی غیرمتمرکز و جهانی است که بدون هیچ محدودیت و نظارت حکومتی واحد به صورت جهانی فعالیت می‌کند. بیت کوین قدرت پول و تملک آن را باری دیگر به مردم بازگرداند.

سازوکار بیت کوین جوری طراحی شده است تورم آن به‌صورت کنترل شده طبق قرارداد از همان ابتدا پیش می‌رود و هیچکس قدرت تغییر و دستکاری آن را ندارد. همچنین بر اساس کد اصلی، بیت کوین هیچگاه بیشتر ۲۱ میلیون واحد تولید نخواهد شد و تورم آن صفر می‌شود. این‌ها همگی ویژگی‌هایی بود که مردم دنیا را ترغیب به ترک پول فیات و رو آوردن به ارز دیجیتال کرد.

با این حال اگر بحث پشتوانه کالایی باشد، بیت کوین و دیگر ارز‌های دیجیتال مانند پول فیات هیچ پشتوانه نداشته و تنها با کاربرد‌پذیری و پذیرش عمومی می‌توانند به ارزش برسند. در واقع اگر جزئی‌تر به این مسئاله نگاه کنید، پول فیات نیز کاملا شرایط مشابه‌ای دارد! تصور کنید مردم یک کشور به یک باره تصمیم بگیرند از پول فیات برای معاملات استفاده نکنند! پس از بهم خوردن این توافق عمومی چه خواهد شد؟ دیگر اهرم فشار حکومت‌ها چه خواهد بود؟ حال چه چیزی مهم‌تر از توافق و پذیرش عمومی است که پول فیات را ارزشمند کرده است؟ هیچ!

کلام آخر

در این مقاله در مورد پول فیات و مقایسه آن با بیت کوین صحبت کردیم. همانطور که گفتیم قدرت پول فیات کاملا بسته حکومت صادر کننده و تولید کننده آن دارد. پول فیات اهرم فشار دولت‌ها بهترین ابزار برای پیش بردن سیاست‌های آنان است. اما بیت کوین پولی از مردم و برای مردم است. بیت ذاتی آزاد، شفاف و جامعه محور دارد. این ارز دیجیتال که روزی از هیچ ساخته شد، همواره درحال رشد و افزایش پذیرش جهانی خود است. با توجه به رشد روزافزون بیت کوین و ارز‌های دیجیتال، غیرقابل تصور نیست که روزی این فناوری جای پول فیات را بگیرد.

پول فیات چیست و چه تفاوتی با رمزارزها دارد؟

پول هسته اصلی اقتصاد است. امروزه تمام پول‌های مورد استفاده در اقتصادهای غربی، ارز یا پول فیات است. اسکناس دلار، یک تکه کاغذ است که نه ارزش ذاتی دارد و نه می‌توان آن را در بانک مرکزی به طلا یا سایر کالاهای فیزیکی تبدیل کرد. بنابراین، ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی ندارند. پس پول فیات چیست و چه چیزی آن را ارزشمند کرده است؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ می‌دهیم و نحوه کارکرد ارز فیات، تاریخچه و مزایا و معایب پول کاغذی را بررسی می‌کنیم و در آخر به مقایسه پول بی‌پشتوانه با ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.

پول فیات چیست؟

در باور عامه مردم تمام ارزها و پول‌های جهان، دارای پشتوانه طلا، نقره و یا هرگونه کالای فیزیکی واقعی هستند. در گذشته این باور مردم درست بود اما امروز دیگر این چنین نیست. به زبان ساده، ارزهای فیات، کالایی هستند که ارزش خود را از کالاهای فیزیکی نمی‌گیرند، بلکه ارزش خود را از دولت صادر کننده آن می‌‌گیرند. در گذشته، ارزش پول به طلا و نقره ذخیره شده در خزانه‌های یک کشور وابسته بود؛ اما در مورد پول فیات، ارزش آن‌ها به ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات اقتصادی کشور صادرکننده آن وابسته است.

در دنیا همچنان پول‌هایی وجود دارند که ارزش آن‌ها به پشتوانه کالایی آن‌هاست که به این پول، پول کالایی یا Commodity Money می‌گویند و در نقطه مقابل پول فیات قرار دارند. دلار، یورو، پوند و بسیاری دیگر از ارزهای مطرح در جهان، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه به شمار می‌روند.

مفهوم پول در تاریخ بشر در گونه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. کاربرد و هدف اصلی ایجاد پول، تسهیل در انجام مبادلات میان انسان‌ها است. در مصر باستان مردم برای انجام مبادلات خود از فلز استفاده می‌کردند. همانطور که در متون اقتصادی نوشته شده، در منطقه جغرافیایی ترکیه کنونی، قوم Lydians برای اولین بار از سکه‌های طلا و نقره برای مبادلات خود استفاده می‌کرده‌اند.

تاریخچه پول کاغذی

کشوری چین در قرن هفتم میلادی اولین کشوری بود که از پول کاغذی برای مبادلات خود استفاده کرد (منبع). در قرن یازدهم، عرضه این پول کاغذی به صورت انحصاری در اختیار حکومت چین بود. پول در شکل کاغذی، در قرن ۱۵ میلادی در امپراطوری سوئد برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفت و به این شکل، پول کاغذی یا اسکناس وارد دنیای غرب شد.

تغییر پول در قرن بیستم

پس از جنگ جهانی اول، دولت‌ها و کشورها متعهد شدند که در صورت تقاضای افراد، پول کاغذی کشور خود را با کالاهای موجود در کشورشان (عموما طلا) بازخرید کنند. به عبارتی در آن سال‌ها دولت‌ها متعهد بودند که اگر فردی پول کاغذی را به دولتی ارائه دهد، آن دولت باید معادل طلای آن را پرداخت کند. با این‌حال، هزینه‌های جنگ و مشکلات اقتصادی بعد از آن به قدری بالا بود که کشورها مجبور به دریافت وام از سایر کشورها شدند و هزینه توسعه مجدد کشور، به شدت بالا رفت.

این افزایش هزینه‌ها مانع از عملیاتی کردن صددرصد تعهد دولت‌ها شد. کم کم دولت‌ها تعهدات خود را زیر پا گذاشتند و حاضر به دریافت پول و پرداخت معادل کالایی آن نشدند؛ در مزایا و معایب ارز فیات واقع امکان چنین کاری برای آنها وجود نداشت. کم کم پول چاپ شده توسط دولت‌ها بدون ایجاد پشتوانه کالایی آن رواج یافت. نتیجه چنین تصمیمی، افزایش تورم و کاهش ارزش پول کشورها بود.

توافق برتون وودز (Bretton Woods)

از سال ۱۹۴۴ تا ۱۹۷۱ میلادی توافقی تحت عنوان Bretton Woods انجام شد که مطابق آن، هر ۳۵ دلار آمریکا معادل ۱ اونس طلا ارزش‌گذاری شد. از این رو، پول سایر کشورها با ارزش دلار تنظیم شده و دیگر نیازی به پشتوانه‌سازی کالایی نداشتند. ایالات متحده نیز متعهد شد که با خرید پشتوانه طلا برای دلارهای خود و نگهداری آنها در بانک‌های مرکزی سایر کشورها، به توافق برتون وودز متعهد بماند.

شوک نیکسون

Nixon Shock اصطلاحی برای توصیف تاثیرات مجموعه‌ای از سیاست‌های اقتصادی مطرح شده توسط ریچارد نیکسون، رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۹۷۱ است. مهم‌ترین اثر سیاست‌های نیکسون فروپاشی نظام پولی برتون وودز بود. این شوک عملا پایانی بر قرارداد Bretton Woods بود و نتیجه آن توقف تبدیل دلار امریکا به طلا شد. از آن زمان تا به امروز، سیستم پول‌های فیات در سطح جهان پذیرفته شد. اصلی‌ترین مولفه پول فیات، نداشتن پشتوانه کالایی است.

ارز فیات چطور کار می‌کند؟

چیزی که ارزهای فیات را ارزشمند می‌کند، قدرت کشوری است که آن را چاپ و عرضه می‌کند و همچنین پذیرش طرفین قراردادها در استفاده از آن ارز است. در واقع زمانی که مردم جهان در ذهن خود یک ارز مانند دلار را می‌پذیرند و در مبادلات مالی خود از آن به عنوان انتقال ارزش استفاده می‌کنند، آن ارز ارزشمند می‌شود. از این رو اگر مردم اعتقاد و اعتماد خود را نسبت به یک پول فیات از دست بدهند، آن پول دیگر ارزشی نخواهد داشت.

این اتفاقی است که در مورد پول فیات رخ می‌دهد. در مورد پول‌های کالایی چنین اتفاقی رقم نمی‌خورد؛ زیرا آن پول به دلیل داشتن پشتوانه کالایی، ذاتا دارای ارزش است. اگر از فردا مردم جهان به این نتیجه برسند که دلار را در تبادلات مالی خود استفاده نکنند و در قراردادهای تجاری خود از ارز دیگری استفاده کنند، ارزش دلار کاهش یافته و به تدریج از چرخه مالی خارج خواهد مزایا و معایب ارز فیات شد. از طرفی اگر دولتی سیاست‌های نادرست پولی را در زمینه پول فیات ملی خود اتخاذ کند، مستقیما در ارزش آن تاثیر خواهد گذاشت. لذا تعادل میان عرضه و تقاضا و همچنین قدرت اقتصادی، نظامی، فرهنگی و غیره یک کشور، مستقیما در ارزش ارز ملی آن تاثیر دارد.

مثال‌هایی از پول فیات

ارزش یک ارز فیات به شدت به سیاست‌های اقتصادی یک کشور وابسته است؛ برای مثال، کشور زیمباوه نمونه‌ای از بدترین انواع مدیریت ارز یک کشور است. بانک مرکزی این کشور در زمان مواجهه با بحران اقتصادی، با سرعت خیره‌کننده‌ای اقدام به چاپ پول کرد. نتیجه چنین اقدامی در زیمباوه، وقوع ابرتورم در اقتصاد این کشور بود. تورم کشور زیمباوه در سال ۲۰۰۸ بین ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیون درصد تخمین زده شد (منبع). قیمت‌ها با چنان سرعتی افزایش می‌یافت که مردم برای خرید کالاهای اساسی مجبور به حمل کیسه‌های پول بودند. در اوج بحران اقتصادی در این کشور، ارزش ۱۰۰ تریلیون دلار زیمباوه معادل ۴۰ سنت دلار امریکا بود (منبع).

مزایا و معایب پول بدون پشتوانه

در این بخش به بیان مزایا و معایب ارزهای فیات می‌پردازیم. البته اقتصاددانان و سایر کارشناسان امور مالی، در زمینه ارزهای فیات اتفاق نظر ندارند. موافقان و مخالفان این سیستم پولی دلایل خود را دارند که هیچ کدام را نمی‌توان ۱۰۰ درصد درست یا غلط دانست.

• کمبود: یکی از مشکلات پول کالایی، کمبود منابع و کالاهای دارای ارزش برای پشتوانه سازی یک ارز است. اقتصاد کشورها به سرعت پیشرفت می‌کنند و اگر بخواهیم با سیستم قبل، معادل ارزهای خود ذخایر طلا و کالاهای دارای ارزش داشته باشیم، با کمبود منابع مواجه خواهیم شد و همچنین نگهداری و ذخیره طلا و استفاده نکردن از آن، کار عقلانی به نظر نمی‌رسد. از این رو پول فیات تحت تاثیر کمبود کالای فیزیکی مانند طلا قرار نمی‌گیرد و محدودیتی برای آن نخواهد داشت.
• هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول کالایی مقرون به صرفه‌تر است و هزینه بسیار کمتری دارد.
• انعطاف‌پذیری: ارز فیات به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها انعطاف‌پذیری کامل در زمان وقوع بحران‌های اقتصادی را می‌دهد. پول کالایی چنین انعطافی ندارد.
• هزینه نگهداری: پول کالایی دارایی پشتوانه طلا، نقره و غیره است. این کالاها، پشتوانه ارز ملی یک کشور است و نگهداری و حفاظت از آن، مسئله‌ای حیاتی برای کشورهاست. هزینه نگهداری خزانه یک کشور بسیار بالاست. در حالی که ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی نداشته و در نتیجه هزینه نگهداری ندارند.
• ارزش ذاتی: ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این سیستم به دولت‌ها این اجازه را می‌دهد که از هیچ، پول خلق کنند. این اتفاق منجر به ایجاد تورم بیش از اندازه در کشور خواهد شد و می‌تواند باعث فروپاشی سیستم اقتصادی یک کشور شود.
• پیشینه تاریخی: از نظر تاریخی، پیاده سازی سیستم‌های اقتصادی مبتنی بر پول فیات در نهایت منجر به فروپاشی و سقوط مالی یک کشور شده که نشان می‌دهد استفاده از این سیستم خطر بالایی دارد.

ارزهای فیات در مقایسه با رمزارزها

نداشتن پشتوانه فیزیکی وجه اشتراک ارزهای رمزنگاری شده و ارزهای فیات است؛ اما تفاوت اصلی آنها در این است که پول‌های فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کشورها کنترل می‌شود و تصمیمات آن‌ها مستقیما بر روی ارز آن کشور تاثیر دارد. اما ارزهای دیجیتال کاملا غیرمتمرکز هستند و هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمی‌کند.

تفاوت قابل توجه دیگر این دو سیستم مالی، شکل پولی است که در این دو سیستم عرضه می‌شود. بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال عرضه محدودی دارند و مقدار مشخصی از آن‌ها وجود دارند و هیچ کس نمی‌تواند تعداد آن را افزایش یا کاهش دهد و کاملا الگوریتمی‌اند. در مقابل، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی هیچ محدودیت و مانعی برای چاپ پول ندارند و عملا عرضه ارز فیات نامحدود است.

از آنجا که ارزهای رمزنگاری شده، شکل دیجیتالی پول هستند و هیچ فرم فیزیکی ندارند، به مکان جغرافیایی خاصی محدود نبوده و بدون مرز هستند. تراکنش‌ها در سیستم رمز ارزها برخلاف ارزهای فیات، غیرقابل بازگشت است.

نوسان قیمت ارزهای دیجیتال در مقایسه با ارزهای فیات بسیار بالاست. یکی از دلایلی که رمز ارزها را نمی‌توان به جایگزین ارزهای فیات تبدیل کرد، همین نوسانات بالای قیمتی آن‌هاست. ثبات قیمت یکی مولفه‌های اساسی در مورد یک ارز است.

پرسش و پاسخ (FAQ)

پول فیات نوعی از پول است که توسط دولت‌ها ساخته می‌شود و هیچ پشتوانه فیزیکی ندارد.

• تفاوت رمزارزها و پول فیات چیست؟

پول‌های فیات به طور مستقیم توسط دولت‌ها کنترل می‌شوند و تصمیم‌های دولت‌ها روی این پول‌ها تاثیر مستقیم می‌گذارند. اما رمزارزها کاملا غیرمتمرکز عمل می‌کنند و هیچ نهاد واسطی آنها را کنترل نمی‌کند.

سخن پایانی

در این مقاله پول فیات را معرفی کردیم. مختصری از تاریخچه پول در زندگی بشر را شرح داده و انواع پول را بررسی کردیم. ارز فیات در مقابل ارز یا پول کالایی قرار می‌گیرد و وجه تمایز آن، نداشتن پشتوانه کالایی است. ارزش ارزهای فیات به قدرت کشور صادر کننده آن وابسته است. در انتهای مقاله نیز ارزهای دیجیتال را به عنوان گونه جدیدی از ارز معرفی کردیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های رمز ارزها را با پول‌های فیات مقایسه کردیم.