بازار بورس چیست؟ انواع بازار بورس و تاریخچه بورس
حتما در طی دو سال اخیر نام بازار بورس اوراق بهادار را بارها و بارها شنیده اید و شاید تجربه خوب یا بد دوستان و آشنایان را شنیده باشید. شاید هم سوالات زیادی در مورد اینکه آیا بورس بازدهی مناسبی دارد؟ یا چگونه می شود وارد آن شد؟ برایتان ایجاد شده است. در این مقاله قصد داریم مروری بر تاریخچه بورس و انواع آن بپردازیم.
بورس چیست؟
اگر بخواهیم بطور کاملا ساده بگویم بازار بورس مکانی برای خرید و فروش است. حالا این بازار می تواند بصورت فیزیکی یا بر روی بستری مانند اینترنت باشد. آنچه که معامله گران با آن در بازار معامله می کنند دارایشان است که می تواند بصورت واقعی یا مالی باشد. داراییهای واقعی همان داراییهای فیزیکی مانند خانه، زمین، خودرو و… هستند. در طرف مقابل، داراییهای مالی اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت را در بر می‌گیرند.
تاریخچه پیداش بورس در ایران
تاریخ تاسیس بازار بورس در ایران به سال 1315 هجری شمسی باز میگردد، یعنی زمانی که ران لوترفلند بلژیکی اساس و پایه این بازار را در ایران بنا کرد. البته پس از آن جنگ جهانی دوم، پیش‌آمد و تحولات و تنش‌های داخلی کشور اجازه نداد تا این بازار جانی بگیرد. ماجرای بورس ایران به 25 سال بعد موکول شد و در سال 1341، حضور چند جانبه وزارت بازرگانی، بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، وزارت دارایی و… اساسنامه نخستین بازار بورس ایران تشکیل شده و تنظیم گردید. باز هم بلژیکی ها برای راه اندازی بازار بورس ایران، به کمک درآمده و در سال 1345 هجری شمسی، به صورت رسمی و قانونی بورس اوراق بهادار ایران تاسیس گردید. نخستین معامله و شروع فعالیت به تاریخ 15 بهمن سال 1346 هجری شمسی انجام پذیرفت، این معامله بورسی نیز روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی بود.
بازار بورس
انواع بازار بورس در ایران
بازارهای بورس ایران به چهار دسته اصلی بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا تقسیم می‌شوند. در ادامه جزئیات بیشتری را با شما به اشتراک می گذاریم.
بورس کالا
در این نوع که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می‌گیرد و به‌طور منظم و دائم فعال است، بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد. هر بورسِ کالا را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می‌گیرد، نام‌گذاری می‌کنند. مثل بورس نفت یا بورس گندم.
بورس ارز
در بورس ارز، همانطور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش ارزهای خارجی انجام می‌گیرد. این بورس در ایران فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.
بورس اوراق بهادار
در بورس اوراق بهادار داراییهای مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار می‌گیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به‌طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می‌شود، «بورس اوراق بهادار» می‌گویند.
فرابورس ایران
مهمترین وظیفه شرکت فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را پیدا نکرده و یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را انواع بازار ها دارند. در همین راستا رویه پذیرش شرکت‌ها به گونه‌ای است که با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته باشند. نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن Over The Counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا OTC نیز گفته می‌شود. لازم به ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به‌عنوان نهاد ناظر، بر تمام فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت دارد.
بورس انرژی
بورس انرژی ایران بستری برای انجام معاملات حامل‌های انرژی (شامل نفت، گاز، برق و غیره) و اوراق بهادار مبتنی بر آن‌هاست. بورس انرژی نیز مانند سایر بورس‌ها یک بازار رقابتی است که تعداد زیادی خریدار و فروشنده در آن حضور دارند که در اثر معاملات آنها، قیمت حامل‌های انرژی به تعادل می‌رسد. بورس انرژی دارای سه بازار «فیزیکی»، «مشتقه» و «فرعی» است.
مزایای سرمایه‌گذاری در بورس
معمولا در بدو ورود به بازار سرمایه، برای افراد این سوال ایجاد می‌شود که مزایای بازار سرمایه چیست؟ در پاسخ به این سوال موارد زیر را مطرح می‌کنیم:
انواع بازار ها
تعریف بازار مالی
بر اساس تعریف دومنیک سالواتوره بازار مکان و یا موقعیتی است که در آن خریداران و فروشندگان، کالا، خدمات و منابع را خرید و فروش می‌کنند. برای هر کالا، خدمت یا منبع که قابلیت معامله داشته باشد، بازاری وجود دارد. در واقع یک بازار می‌تواند محل مادی و فیزیکی باشد یا یک موقعیتی برای انجام معامله باشد.
انواع بازار
در یک نگاه کلی و از نقطه نظر نوع دارایی‌ها، بازارها به دو نوع بازار دارایی های فیزیکی (واقعی) و بازار داراییهای مالی تقسیم می‌شود:
بازار داراییهای فیزیکی، بازاری است که در آن خریداران و فروشندگان به معامله دارایی‌هایی که ماهیت واقعی و فیزیکی دارند (مانند اتومبیل، املاک و مستغلات، و وسایل منزل) مبادرت می ورزند اما دارایی های مالی این گونه نیستند و اساساً برخی از آن ها ماهیت فیزیکی خارجی نیز ندارند و در نهایت در قالب یک اوراق بهادار خلاصه می شوند.
بازار مالی
بازار مالی ( Financial market ) مهمترین جزء نظام مالی است. بازارهای مالی بازارهایی هستند که در آنها دارایی های مالی مبادله می شوند. دارایی های مالی دارایی هایی همانند سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش آنها به ارزش تولیدات و خدمات ارائه شده توسط شرکت های منتشر کننده آنها وابسته است.
در دنیا مدل های مختلفی برای سرمایه گذاری وجود دارد. خرید دارایی های فیزیکی نظیر طلا، سکه، ارز و … یکی از راه های سرمایه گذاری می باشد. مسیر دیگر اما می تواند خرید دارایی های مالی باشد. مزیت خرید دارایی های مالی نسبت به خرید دارایی های واقعی از دیدگاه اقتصادی این است که اولاً دارایی واقعی کالای مصرفی است نه وسیله پس‌انداز و سرمایه گذاری. دوم اینکه خرید دارایی های واقعی و بلااستفاده نگه داشتن آنها به امید گرانتر شدن در آینده به معنای بلااستفاده نگه داشتن منابع کشور است و ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند. مگر آنگه از آن استفاده شود. مثل اینکه شخصی اتومبیل و یا خانه‌ای بخرد و آن را اجاره دهد. چند نوع از دارایی های مالی عبارتند از: سپرده های سرمایه‌گذاری در بانک ها، طرح های بازنشستگی که توسط صندوق های بازنشستگی ارایه می شود، انواع بیمه نامه های شرکت های بیمه و در نهایت اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار که توسط کارگزاران خرید و فروش می شود.
طبقه بندی بازارهای مالی
طبقه بندی بر اساس سررسید تعهدات مالی:
الف ) بازار پول ( Money market )
بازار پول بازار کم ریسکی است که قابلیت نقد شوندگی بالا دارد و به عنوان یک ابزار مالی کوتاه مدت می توان از آن نام برد. بانک‌ها ، اوراق تجاری ( پرداخت سود در فواصل زمانی مشخص معمولا کمتر از یک سال) و گواهی‌های سپرده (که توسط بانک ها انجام می شود و کم ریسک ترین ابزار مالی بازار پول است)، موسسات مالی اعتباری ، کارگزاران و سرمایه‌گذاران همه جزو فعالان بازار پول هستند که برای تامین نقدینگی و گردش سرمایه به وجود آمده‌اند.
الف ) بازار سرمایه ( Capital market )
بازار سرمایه پر ریسک‌تر است و سرمایه‌داران با انواع بازار ها اهداف مالی بلند مدت (بیشتر از ۱ سال) در آن اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند. شرکت‌ها و سازمان‌های بسیاری وجود دارند که برای تامین منابع مالی خود با مشکل مواجه می‌شوند اما می‌توانند از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری، انتشار اوراق قرضه و سهام های عادی و ممتاز ، وام‌های بانکی و استفاده از تسهیلات بانک‌ها کمبود سرمایه‌شان را جبران کنند. بازار سرمایه نسبت به بازار پولی از تنوع و گستردگی بیشتری برخوردار است.
مهمترین کارکرد بازارهای مالی شامل بازارهای پول، سرمایه و بیمه در اقتصاد ملی، تجهیز منابع پس‌اندازی و هدایت آن به سوی فعالیتهای مولد اقتصادی است، ضمن آنکه تعیین قیمت وجوه و سرمایه، انتشار و تحلیل اطلاعات و توزیع ریسک اقتصادی نیز اغلب در شمار کارکردهای این بازارهاست.
طبقه بندی بازار سرمایه از نظر مرحله عرضه اوراق بهادار:
بازار دست اول (اولیه) ( primary market )
شرکت‌ها، مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به مبالغ هنگفتی نیاز دارند که اغلب این منابع را در مقابل واگذاری اوراق بهادار خود، به‌دست می‌آورند. واگذاری اوراق بهادار و تأمین اعتبار برای اولین بار در بازار دست اول انجام می‌شود. به عبارت دیگر در بازار دست اول، اوراق بهادار برای نخستین بار منتشر می‌شوند. براین اساس فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار است. در بازار اولیه شرکت های تامین سرمایه، مهمترین نقش را ایفا می‌کنند. از انواع بازار ها نقش آن ها می‌توان به پذیره‌نویسی و تعهد پذیره‌نویسی اشاره کرد. اگر پذیره‌نویسی، مبلغ سرمایه بالایی بخواهد، گاهی شرکت‌های تامین‌سرمایه باهم سندیکا تشکیل می دهند. یک نمونه از این بازار می تواند پذیره نویسی سهام یک شرکت سهامی عام باشد.
بازار دست دوم (ثانویه) ( Secondary market )
پس از عرضه اوراق بهادار در بازار اولیه و به منظور آن که این اوراق بتوانند مورد دادوستد قرار گیرند، به بازار دیگری نیاز است که به آن بازار ثانویه اوراق بهادار گفته می‌شود. در این بازار، اوراق قابلیت دادوستد پیدا می‌کنند. وجود بازار دست دوم، صرفاً به این دلیل است که قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار منتشر شده در بازار دست اول را افزایش دهد، ضمن اینکه شرایطی فراهم می‌آورد که قرض‌دهندگان و قرض‌گیرندگان در صورت لزوم به آسانی بتوانند تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را تغییر داده، به فروش اوراق بهادار خریداری شده یا خرید اوراق بهادار دیگر اقدام نمایند. مهمترین نقش را در بازارهای ثانویه شرکت‌های کارگزاری بازی می‌کنند.
بورس ها نمونه ای از بازار ثانویه می باشند. در کل هر بازاری که معاملات دست دوم بیشتر و مستمری داشته باشد نشان دهنده قدرت آن بازار می باشد.
طبقه بندی بر اساس نوع دارایی
می‌توان بازار اوراق بهادار را به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی کرد:
الف: بازار سهام: ( stock market )
یک بازار سازمان دهی شده است که با هدف خرید و انواع بازار ها فروش سهام شکل گرفته شده است. یک نمونه این بازار می تواند بازارهای بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران باشد.
ب: بازار اوراق بدهی: ( Debt market )
در بازار بدهی، انواع اوراق بر اساس بدهی و در بازه های زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت معامله می‌شود. اوراق رهنی، اوراق مشارکت، اسناد خزانه اسلامی، گواهی سپرده و صکوک انواع مختلفی از اوراق بدهی شناخته شده می باشند. در این بازار، ابزارهای با درآمد ثابت (اوراق قرضه) در دو نوع اوراق بدهی بدون پرداخت دوره ای و اوراق بدهی با پرداخت دوره ای داد و ستد می شود.
ج: بازار ابزارهای مشتقه ( Derivative Market )
معاملات در این بازار نسبت به بازار نقدی سرعت و قدرت نقدشوندگی بیشتری دارد و هزینه کمتری در بازار ایجاد می کند. بازاری است برای معاملات ابزارهایی مبتنی بر داراییهای مالی یا فیزیکی که از آن جمله می توان به اختیار معامله و قرارداد آتی اشاره کرد. یک نمونه این بازار می تواند قراردادهای زعفران بورس کالای ایران باشد.
انواع بازار ها
مفهوم یک بازارچه به 3000 سال قبل از میلاد بر میگردد ، زمانی که یک بازار فقط مکانی فیزیکی بود که فروشندگان می توانستند کالا را معامله کنند و بفروشند. چ.
مفهوم یک بازارچه به 3000 سال قبل از میلاد بر میگردد ، زمانی که یک بازار فقط مکانی فیزیکی بود که فروشندگان می توانستند کالا را معامله کنند و بفروشند.
چند هزاره به عصر اینترنت بروید و مکانهای بازار کاملاً تغییر کرده اند.در این مقاله به مفهوم بازار اینترنتی می پردازیم:
بازار اینترنتی چیست؟
بازار اینترنتی یک وب سایت یا برنامه موبایل است که خریداران و فروشندگان را به هم متصل می کند. بازارهای اینترنتی به روزهای اولیه اینترنت برمی گردد. Ebay ، Craigslist و Angie’s List همگی در سال 1995 تاسیس شدند زیرا اینترنت تازه به دست آورد.
بازارهای اینترنتی راه طولانی را طی کرده اند و هیچ وقت متوقف نشدند. در اینجا، انواع مختلفی از بازارها، به مزایایی که بازارها دارند و نمونه هایی از بهترین بازارهای اینترنتی که امروزه به آن دامن می زنند ، می پردازیم.
انواع مدلهای تجاری بازار اینترنتی
در حالی که بازارهای اینترنتی زیادی وجود دارد ، تقریباً هر یک از آنها در یکی از مدلهای تجاری زیر قرار می گیرند.
بسته به اینکه روش شما بازاریابی omnichannel یا بازاریابی چند کانال است ، در اینجا بهترین مدل ها برای سایت های فروش اینترنتی ارائه شده است.
1- بر اساس آگهی / پرداخت هزینه برای قرار دادن یا ویژگی ها
غالباً ، بازار دارای لیست های رایگان برای تأمین کنندگان در لیست های موقت است. به عنوان مثال ، اگر از Yelp بازدید کرده و رستوران ها را جستجو می کنید ، لیستی از 10 رستوران برتر منطقه که به سفارش الگوریتم آنها سفارش داده شده است ، به شما ارائه می دهد. مشاغلی که مایل به پرداخت حق بیمه هستند می توانند فضای تبلیغی را در صدر نتایج خریداری کنند تا در معرض دید بیشتری قرار بگیرند.
2- معامله
بازارهای معاملاتی هنگام معامله درآمد کسب می کنند. این نوع بازارها معمولاً درصدی از کل معاملات را در بر می گیرند. فایده در اینجا این است که تأمین کنندگان فقط وقتی می توانند کسب درآمد داشته باشند که برای آن پرداخت انجام داده باشند.
3- lead generation
برخی از بازارها اطلاعات را از طرف تقاضا ضبط می کنند و سپس آن اطلاعات- را به عرضه کنندگان می فروشد.
بازارهای عمودی و افقی
وقتی صحبت از بازارهای اینترنتی می شود ، طیفی وجود دارد که نشان می دهد در مقابل دامنه بازار چقدر گسترده است.
در یک طرف طیف ، اماکن افقی وجود دارد – که طیف گسترده ای از محصولات یا خدمات را پوشش می دهد. بازار آمازون وسیع تر از همه است ، جایی که هر کسی می تواند تقریباً هر کالای پوشیدنی را بفروشد.
بازارهای عمودی ، از طرف دیگر طیف ، منحصراً روی یک طاقچه کوچک تمرکز می کنند. به عنوان مثال Uber ، روی حمل و نقل تمرکز دارد.
همانطور که در شکل بالا مشاهده می شود ، بازارهای افقی در اوایل اینترنت وقتی که مشکل اصلی مصرف کننده کشف کننده بود ، در روزهای نخستین مورد توجه قرار گرفت. هر بازیکنی که بتواند تمام عرضه را جمع کند ، معمولاً برنده می شود. با پیشرفت زمان و فرصت های کمتری ، شرکت های بیشتری شروع به عمیق تر شدن در بازار عمودی کردند و این توانایی را داشتند که بیشتر قسمت های چرخه خرید را در اختیار داشته باشند.
مزایای بازارهای اینترنتی برای خریداران
اماکن بازار به طور معمول نه تنها یک مزیت بلکه چندین مزیت را برای خریداران ارائه می دهند تا بتوانند وجود داشته باشند. موارد زیر برخی از مزایایی است که از بازارها برای جذب مشتری استفاده می کند.
1- سهولت استفاده:
تقریباً هر بازار تجربه ای راحت تر از همتای آفلاین ارائه می دهد. به عنوان مثال ، رزرو هتل از طریق Snaptravel طی چند دقیقه از طریق مسنجر قابل انجام است.
2- کشف و مقایسه بهتر:
بسیاری از بازارها مقایسه و تضاد خریداران را آسان می کنند. Tripadvisor به شما امکان می دهد تا قبل از رزرو مقصد سفر ، فیلترها ، مقایسه و خواندن نظرات را مطالعه کنید. Yelp همین کار را برای رستوران ها و مشاغل محلی انجام می دهد. نیازی به مراجعه به چندین وب سایت یا برقراری تماس تلفنی نیست.
3- قیمت گذاری مناسب:
برخی از بازارها دارای تأثیرات شبکه هستند که به آنها امکان می دهد قیمت کمتری به خریداران بدهند. به عنوان مثال ، هزینه Uber یا اسنپ به مراتب ارزان تر از گرفتن یک کابین تاکسی در اکثر شهرها است.
4- کیفیت بالاتر:
بسیاری از بازارها معمولاً به صورت بررسی ، بازخورد مشتریان را جمع می کنند. این امر به بازار اجازه می دهد گزینه هایی را انتخاب کند تا خریداران همیشه گزینه ای را انتخاب کنند که از آن راضی باشند.
علاوه بر این ، بسیاری از مکان های بازار کارهایی مانند بررسی های پس زمینه و مجوز را انجام می دهند و آن اطلاعات را برای خریداران نمایش می دهند.
مزایای بازارهای اینترنتی برای فروشندگان
یک بازار همچنین باید یک ارزش قوی را به فروشندگان ارائه دهد – و به طور معمول ، این گزاره ارزش از نظر اقتصادی است. در اینجا چند مورد از این مزایا آورده شده است.
1- درآمد افزایشی
بیشتر بازارها میزان افزایش درآمد را برای فروشندگان فراهم می کنند. یک هتل ممکن است برای پذیرش رزرو از طریق Expedia هزینه ای را بپردازد. با این حال ، اگر آنها در Expedia نیستند ، آنها از این درآمد چشم پوشی می کنند.
2- افزایش بهره برداری
آخرین نسل از بازارها از افزایش بهره برداری استفاده کرده اند. بهره‌برداری زمانی است که یک شرکت در واقع در مقابل کل زمان تحمل هزینه، درآمد کسب می کنند.
به عنوان مثال رستوران ها اوقاتی دارند که در آن مشتری های زیادی ندارند. با این حال ، آنها هنوز هم نیاز به پرداخت هزینه های حاشیه ای مانند کارکنان و هزینه های ثابت – مانند تجهیزات آشپزخانه دارند. در نتیجه باید در مواقع دیگر به کسب درآمد و بهره برداری بپردازند تا در این مورد دچار مشکل نشوند.
3- سهولت استفاده
بسیاری از بازارها مزایای راحتی را ارائه می دهند. به عنوان مثال ، افراد متخصص شما معمولاً وقت ندارند یا نمی دانند چگونه SEO انجام دهند یا برای خرید Google Ads اقدام کنند.
شرکت طراحی سایت اینتن با تیم حرفه ایی خود توانسته یکی از بهترین شرکت های طراحی سایت در تهران را به خود اختصاص دهد.این شرکت با بیش از ۸ سال سابقه در زمینه ی طراحی سایت های اینترنتی و سئو بهینه سازی سایت در حال فعالیت است و بیش از ۴۰۰ سایت معتبر را طراحی و به نام خود اختصاص داده است.برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در قسمت تماس با ما در ارتباط باشید تا در حیطه ی کاری خود اطلاعات بیشتری انواع بازار ها کسب نمایید.
انواع بازار ها
بازار پول چیست؟
بازار پول چیست؟
تعریف بازار پول
بازار پول یک بازار برای تبادل پول و دیگر دارایی های جانشین پول ایجاد شده است. البته همه این داد و ستد ها سررسیدی کمتر از ۳۶۵ روز یا یک سال دارند. در تعریفی دیگر می توان از بازار پول به عنوان بازاری با قابلیت های مالی کوتاه مدت با ویژگی پایین بودن ریسک، قابلیت نقد شوندگی بالا و همچنین ارزش اسمی زیاد نام برد.
بخش اصلی فعالیت ها و داد و ستد ها در این بازار روی ابزارهایی تمرکز دارند که به معامله گران و شرکت ها و بنگاه های تجاری این امکان را می دهند که به سرعت نقدینگی خودشان را به میزان قابل قبول و دلخواه خودشان برسانند. عدم همزمان بودن دریافت و فرایند انجام مخارج، یکی از دلایل نیاز واحدهای اقتصادی به بازار پول است.
جالب است بدانید که این قابلیت برای واحدهای اقتصادی محفوظ است که جدا از دریافت وجوه نقدی برای مخارج خودشان منابع پولی را نیز نگهداری کنند، اما این امر موجب ایجاد هزینه ای به شکل نرخ بهره است و بنگاه های اقتصادی تلاش زیادی برای حداقل کردن این گونه هزینه ها دارند.
به همین دلیل است که بنگاه های مالی همواره تلاش می کنند که کمترین منابع مالی ممکن را برای انجام داد و ستد های روزانه خودشان نگهداری کنند و برای رسیدن به این هدف، آن ها همیشه ترکیبی از ابزارهای مالی بازار پول «ویژگی نقدینگی بالا و هزینه و ریسک پایین» را با منابع نقد ترکیب می کنند و مورد استفاده قرار می دهند.
بازار پول، یک بازار سازمان یافته به حساب نمی آید. به عبارت دیگر ارتباط جغرافیایی و جهانی خاصی برای بازار پول در نظر گرفته نمی شود و به طور کلی بانک ها موسسات اعتباری غیر بانکی، به طور کلی جاهایی که در آن ها داد و ستد ابزارهای مالی بازار پول در آنجا انجام می شود، تشکیل دهنده بازار پول به حساب می آیند.
مشارکت کنندگان یا سرمایه گذاران در بازار پول را افراد یا واحدهای اقتصادی تشکیل می دهند که دارای میزانی از مازاد نقدینگی هستند. این گونه مشارکت کنندگان یا سرمایه گذاران به عنوان یک سرمایه گذار یا بهتر بگویم پس انداز کننده، منابع مالی خودشان را به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در اختیار واحدهای نیازمند منابع مالی قرار می دهند. البته لازم به ذکر است که آن ها این کار انواع بازار ها را با سررسید های کوتاه مدت انجام می دهند.
به عبارتی می توان مهمترین هدف بازار پول را ایجاد تسهیلات برای واحدهای اقتصادی به منظور تامین سرمایه ی در گردش و همچنین تامین نقدینگی کوتاه مدت این واحدها برشمرد
ابزارها و انواع بازار پول
- اسناد خزانه : اسناد خزانه توسط دولت منتشر می شوند و سررسید شان انواع بازار ها به طور معمول سه ماهه، شش ماهه و یک ساله است. می توان گفت که اسناد خزانه، اوراق بهادار از نوع کوتاه مدت هستند. یک نکته بسیار مهم در مورد اسناد خزانه این است که این اسناد از اوراق تنزیل شده در بازار پول به حساب می آیند، این بدین معنی است که آن ها به صورت تنزیل شده به فروش می رسند، یعنی خریدار هنگام خرید آن ها مبلغی کمتر از مبلغ روی سند «مبلغ اسمی» را می پردازد، در عوض در تاریخ سررسید سند مبلغ اسمی، سند را دریافت می کند.
- پذیرش بانکی : در ابتدا جالب است بدانید که پذیرش بانکی از قدیمی ترین و کوچکترین ابزارهای بازار پول به حساب می آید؛ پذیرش بانکی در واقع دستور پرداخت مبلغی معین در تاریخی معین به سرمایه گذار است.
بازار مالی یا بازار سرمایه چیست؟ آشنایی با تقسیم بندی انواع بازارهای سرمایه
- اوراق تجاری : اوراق تجاری نوعی از اوراق قرضه کوتاه مدت به حساب می آیند. این اوراق توسط موسسات مالی و غیرمالی منتشر می شود و سر رسیدی معادل ۲۷۰ روز یا کمتر دارد. این اوراق تجاری برای شرکت ها و موسساتی که به وجه نقد در بازه زمانی کوتاه مدت نیاز دارند، جنبه حیاتی دارد و ابزار مالی بسیار موثری محسوب می گردد.
- گواهی سپرده : این گواهی ها از اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی وارد بازار پول شدن و بحث استفاده از آن ها مطرح شد. گواهی های سپرده جدیدترین و در عین حال مهم ترین ابزارهای بازار پول هستند. جالب است بدانید که این گواهی ها به دلیل انعطاف پذیری و تنوع، به سرعت گسترش یافتند و مردم استقبال بسیار خوبی از آن ها نمودند. در ادامه تعریف مختصری از این ابزار بازار پول خواهیم داشت
گواهی سپرده یک سند است که توسط یک موسسه سپرده پذیر مانند بانک یا سایر موسسات مالی و اعتباری منتشر می شود. بانک یا موسسه مالی این گواهی را در قبال مبلغ معینی از پول که نزد خودش به امانت می گیرد، صادر می کند.
بسیاری از سپرده گذارانی که مایل هستند بازده تغییر پول خود را محاسبه کنند و زمان سررسید بهره پول خود را نیز بدانند، تمایل دارند که از گواهی های سپرده – که در بین عموم به سپرده های بانکی معروف هستند – استفاده کنند.
ویژگی های خاص گواهی های سپرده باعث شده است تا آن ها در بین مردم به عنوان یک سرمایه گذاری مطمئن و بدون ریسک شناخته شوند.
تفاوت ها و اهداف بازار سرمایه و بازار پول
برخی از مردم بازار پول و بازار سرمایه را با هم ترکیب می کنند، برخی دیگر نیز بازار سرمایه را با بازار پول – یا بالعکس – اشتباه می گیرند. اما نکته بسیار مهم اینجاست که باید آگاه باشید که این دو بازار از هم بسیار متمایز بوده و از چند منظر مهم و اساسی با هم دارای تفاوت هستند. یکی از تفاوت های اصلی این دو بازار مربوط به مدت سرمایه گذاری در آن ها است.
بازار سرمایه به صورت اختصاصی برای سرمایه گذاری های میان مدت و بلند مدت در نظر گرفته شده است و مدت زمان سرمایه گذاری در آن یکساله و یا بیشتر است. این در حالی است که بازار پول مربوط به خرید و فروش و سرمایه گذاری با سر رسید های کمتر از یک سال است.
یک مورد تفاوت دیگر بازار سرمایه و بازار پول، بهره جویی از ابزارهای مالی متفاوت است. بازار پول از سپرده ها، وام، انواع بازار ها حواله و برات به عنوان ابزارهای مالی استفاده می کند، در حالی که بازار سرمایه از اوراق بهادار سهام و اوراق مشارکت به عنوان ابزارهای مالی استفاده می کند.
به خاطر تفاوت های ذاتی این دو بازار، هر یک از آن ها برای اهداف متفاوتی از سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرند. اگر بخواهیم انواع بازار ها از منظر افق سرمایه گذاری به این قضیه نگاه کنیم، می توانیم بگوییم که بازار سرمایه اغلب برای سرمایه گذاری هایی استفاده می شود که در آن خریدار یا سرمایه گذار، امیدوار به افزایش ارزش دارایی خود در طول زمان است.
به همین خاطر است که شرکت ها از بازار سرمایه برای رشد دارایی ها در بلندمدت بهره می گیرند.
این در حالی است که بازار پول اغلب برای مقادیر اندک سرمایه و یا به عنوان محل اندوخته سرمایه شرکت استفاده می شود. از طرفی بازارهای پول به خاطر ساختار کوتاه مدتی که دارند مکان های به مراتب امن تری برای سرمایه گذاری به حساب می آیند.
برخلاف بازارهای سرمایه که نیاز به زمان نسبتاً زیادی برای بررسی عملکرد مثبت یا منفی خودشان دارند، بازار پول در بازه های زمانی بسیار کمتری پاسخ خود را به سرمایه گذار می دهد.
بازار سرمایه بهتر است یا بازار پول؟
سرمایه گذاران مشتاق هستند تا بدانند که کدام یک از این دو بازار، بازدهی بیشتری را نصیب آن ها می کند. با انواع بازار انواع بازار ها ها بررسی این موضوع در کشورمان متوجه می شویم که تمامی آمارها و ارقام نشان دهنده ی برتری بازار سرمایه و بورس است؛ به خصوص در یک سال اخیر.
اما به راستی چه چیزی باعث این برتری شده است؟ در ادامه به بررسی مزیت های بازار سرمایه می پردازیم که موجب استقبال بهتر و بیشتر از آن شده است:
- سودهای بیشتر : همانطور که می دانید با سپردن پول خودتان به بانک، مبلغ مشخص و ثابتی را تحت عنوان سود در زمان سررسید دریافت می کنید. این در حالیست که شما می توانید با استفاده از نوسانات قیمت سهام در بازار سرمایه، سودهای بیشتری را کسب کنید.
- دریافت سود نقدی سالیانه علاوه بر سود عادی : باید توجه داشته باشید که اگر قیمت سهام شما در طول یک سال رشد نداشته باشد، باز هم شما سودی را دریافت خواهید کرد که در حدود سود بانک خواهد بود، فقط کافیست که در انتخاب خودتان دقت کنید و شرکت هایی را که سودهای نقدی بالایی بابت سهام اختصاص می دهند را انتخاب نمایید.
- بازدهی متناسب با توان و تخصص شما : نباید از این نکته به سادگی عبور کرد که در صورت داشتن آگاهی و دانش معامله در بازار سرمایه، سود شما نیز افزایش خواهد یافت. در واقع به زبان ساده می توان گفت که تفاوت در مهارت و توانایی هر شخص برای معامله، میزان سود دریافتی را در بازه های مختلف زمانی تغییر می دهد.
نتیجه گیری و جمع بندی
در این مطلب به بررسی بازار مالی و زیرشاخه های آن یعنی بازار سرمایه و پول پرداختیم و مزایا و انواع هر کدام از این بازارها را شرح دادیم. همان طور که می دانید برای پیشرفت اقتصادی و مالی لازم است که سرمایه ی خودمان را به گردش در بیاوریم و از ابزارهای بازار سرمایه و همین طور بازار پول استفاده کنیم.
برای این که احتمال سود خودمان را در این بازارها بالا ببریم، لازم است که با اطلاعات جامع و کافی وارد این بازارها شویم. در انتها امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد و روزهای سرشار از سودی را برای شما آرزومندیم.
بازار چیست؟ انواع بازار کدام اند؟
بورس اوراق بهادار به عنوان بخشی از بازار سرمایه‌ای، مورد توجه خاص سرمایه‌گذاران بوده و از اهمیت بسزایی برخوردار است. لذا پیش از آنکه به ساز و کار بورس اوراق بهادار و یا فرابورس ایران و چگونگی انجام معامله با کد معاملاتی بورس یا کد معاملات برخط در این بازار پرداخته شود، نیاز است تا به اختصار بازار تعریف شده و انواع آن بررسی شود. در مطلب پیش‌رو بـازار در دو دسته کلی بازار پول و بـازار سرمایه تعریف شده و در بازار سرمایه نیز به توضیح بـازار اولیه و ثانویه پرداخته می‌شود.
بازار
در علم اقتصاد تعاریف متعددی برای بـازار ارائه شده است. در تعاریف اولیه، بازار به یک مکان فیزیکى اطلاق می شد که خریداران و فروشندگان براى مبادله کالا و خدمات درآن دور هم جمع مى‌شدند.
اما در تعاریف بعدی چنین بیان شد که بـازار نباید لزوماً وجود فیزیکی داشته باشد و فضای مشخصی را در بر گرفته باشد، در حقیقت بازار شامل تمام خریداران و فروشندگانى است که در حال دادوستد کالاها یا خدمات خاصى هستند. برای مثال بازار معاملات سهام در سطح جهانی، بـازاری است که عملیات خرید و فروش در آن از طریق شبکه های مخابراتی بین المللی صورت می پذیرد و مکان معینی ندارد. در حقیقت بـازار یک مکانیزم است این امکان را به خریداران و فروشندگان می دهد تا به معامله دارایی های خود بپردازند. این دارایی ممکن است فیزیکی (مانند املاک) یا مالی (مانند اوراق بهادار) باشد.
بر اساس تعریف دومنیک سالواتوره بـازار مکان و یا موقعیتی است که در آن خریداران و فروشندگان، کالا، خدمات و منابع را خرید و فروش می‌کنند. برای هر کالا، خدمت یا منبع که قابلیت معامله داشته باشد، بازاری وجود دارد. در تعریف سالواتوره هم مشاهده می‌شود که بـازار می‌تواند یک محل مادی و فیزیکی باشد یا آنکه موقعیتی برای انجام معامله باشد.
انواع بـازار
در یک نگاه کلی و از نقطه نظر نوع دارایی ها، بازارها به دو نوع بازار دارایی های فیزیکی (واقعی) و انواع بازار ها بازار دارایی های مالی تقسیم می‌شود:
بازار داراییهای فیزیکی
بازاری است که در آن خریداران و فروشندگان به معامله دارایی هایی که ماهیت واقعی و فیزیکی دارند (مانند اتومبیل، املاک و مستغلات، و وسایل منزل) مبادرت می ورزند.
بـازار داراییهای مالی
به بازاری اطلاق می شود که در آن افراد اعم از حقیقی و حقوقی، می توانند در آن به معامله اوراق ضمانت مالی، کالا و دیگر دارایی های مثلی (عوض دار) با هزینه مبادلاتی پایین بپردازند. قیمت‌های این بازار تابع عرضه و تقاضا است. اوراق ضمانت شامل سهام، اوراق قرضه و برخی کالاها (شامل فلزات گرانبها یا محصولات کشاورزی) می‌شوند.
بـازار ممکن است از نظر سررسید تعهدات مالی، نوع ساختار یا برحسب دارایی طبقه بندی شود.
بازارهای مالی از نظر سررسید تعهدات مالی، به دو گروه عمده بـازار پول و بازار سرمایه تقسیم می شود:
بـازار پول (Money market):
بازار پول بازاری است برای داد و ستد پول و دیگر داراییهای مالی جانشین نزدیک پول (که سررسید کمتر از یکسال دارند) است. به بیان دیگر بـازار پول، بـازار ابزارهای مالی کوتاه‌مدت با سه ویژگی مهم زیر است:
- نقدشوندگی بالا
- کم بودن ریسک عدم پرداخت
- ارزش اسمی زیاد
ابزارهای بازار پول شامل اسناد خزانه (اوراق بهادار کوتاه مدت با سه ماه، شش ماه یا یکسال)، پذیرش بانکی (دستور پرداخت مبلغی معین در تاریخی مشخص)، گواهی سپرده (جوانترین و مهمترین)، اوراق تجاری (نوعی اوراق قرضه کوتاه مدت با سررسید ۲۷۰ روز یا کمتر)، قرادادهای بازخرید و دلار اروپایی است. از مهمترین نهادهای این بازار می‌توان به بانک مرکزی، واسطه‌های مالی بانکی مانند بانک‌های تجاری و مؤسسات اعتباری غیربانکی، شرکت‌های تجاری، دولت و مؤسسات دولتی، صندوق‌های سرمایه گذاری، کارگزاری‌ها و معامله‌گران و در نهایت سرمایه‌گذاران اشاره نمود.
بـازار سرمایه (Capital market):
بـازار سرمایه، به بـازارهای مالی جهت خرید و فروش ابزارهای مالی نظیر اوراق قرضه یا اوراق بهادار، با سررسید بیشتر از یک سال و داراییهای بدون سررسید، اطلاق می‌شود. بـازار سرمایه بزرگ‌تر از بـازار پولی است و اهمیت بسزایی در جمع آوری و تامین منابع لازم جهت سرمایه‌گذاری واحدهای مختلف تولیدی دارد. بـازار سرمایه از نظر مرحله عرضه اوراق بهادار، خود به دو دسته بـازار اولیه (بـازار دست اول) و بـازار ثانویه (بـازار دست دوم) تقسیم می‌شود.
بـازار اولیه:
بازار اولیه بازاری است که در آن سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار در آن عرضه و منتشر می‌شود. عایدی حاصل از عرضه این سهام منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه خواهد بود. از آنجا که در بازار اولیه، سهام برای بار نخست به خریداران و متقاضیان عرضه می‌شود، فروشنده اوراق بهادار در حقیقت همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود.
بـازار ثانویه:
با اتمام عرضه اولیه۱ یک سهم در بـازار اولیه، برای ادامه معاملات آن سهم بـازار دیگری وجود خواهد داشت به نام بـازار ثانویه؛ بنابراین بازار دست دوم (ثانویه) به منظور ایجاد امکان دادو ستد اوراق منتشره در بـازار اولیه و افزایش قابلیت نقدشوندگی آن، تشکیل شده است. در این بازار است که طرفین معامله این امکان را پیدا می‌کنند که علاوه بر تجدید نظر در اوراق خریداری شده، با خرید و فروش دوباره یا چندباره، تعداد آن را افزایش و یا کاهش دهند و یا اوراق دیگری در سهم دیگری تهیه نمایند. دفعات انجام معامه در بـازار ثانویه محدودیتی ندارد، این ویژگی بازار ثانویه است که موجب می‌شود تا نقدشوندگی ابزارهای مالی با جابجا شدن مالکیت آنها، قدرت بیشتری پیدا کند.
بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله می‌شود، به چهار قسمت تقسیم میگردد:
- اول: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در بورس انجام می‌شود.
- دوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های غیر بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
- سوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
- چهارم: بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت می‌گیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینه‌های مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.
بازار مالی بر اساس نوع دارایی
بازارهای مالی به لحاظ نوع دارایی به سه بخش تقسیم می شود:
سـهام:
در ایـن بـازار، سـهام شـرکت های سهامی پذیرفته شده در بورس مورد معامله قرار می گیرد.
اوراق بدهی:
این بـازار برای دادوستد ابزارهای با درآمد ثابت (اوراق قرضه) در نظر گرفته شده است.
ابزارهـای مشـتقه:
بـازاری که در آن ابزارهـای مشتقه که مبتنـی بـر دارایـی هـای مـالی یـا فیزیکی هستند، مورد معامله قرار می گیرند. مانند اختیار معامله و قرارداد آتی
جمع‌بندی
در این مطلب، سعی کردیم تا به این سوالها پاسخ دهیم که بـازار چیست، و با انواع آن آشنا شدیم. حال سایت حد ضررهای بـازار از شما دعوت به عمل می‌آورد تا از طریق بخش نظرات دیدگاه‌های خود را در این باب با ما در میان بگذارید.
دیدگاه شما