جریان نقدی خروجی

پولی که پادشاه است! کمبود نقدینگی بزرگ‌ترین مانع عملکرد مؤثر هر کسب‌وکار است، چراکه جریان نقدی منبع انرژی و موتور محرک پیشبرد فعالیت‌های اقتصادی است.

جریان نقدی خروجی

صفحه مورد نظر یافت نشد

تیم حرفه ای ما

تیم حرفه ای و منسجم خدمات مالی ایلیا حساب مفتخر است با استفاده از پرسنل با سابقه کار در حرفه مالی و مسلط به استاندارد های حسابداری و قوانین مالیاتی هرگونه موانع مالی ، مالیاتی و بیمه ای را مرتفع نماید…

چرا ایلیا حساب

ما مفتخریم با پشتوانه به سرمایه های انسانی و با دانش خود یک به یک موانع راه پر فراز و نشیب در حرفه مالی و مالیاتی را کنار زده و چشم انداز روشنی در این زمینه بسازیم و قله ای که امروز برفراز آن ایستاده ایم گواه این مدعاست…

حسابدار اپ

خدمات مالی ایلیا حساب حامی اولین و تنها اپلیکیشن مشاوره مالی همراه کشور برای استفاده مدیران، حسابداران، دانشجویان و . می باشد که کلیه افراد براحتی میتوانند سوالات خود را مطرح و در کوتاه ترین زمان پاسخ سوالات خود را دریافت نمایند.

تماس با ایلیا حساب

• شعبه ۱ : سعادت آباد بالاتر از بلوار دریا خ فرحزادی خ عباسی اناری پلاک ۱۴۶
• شعبه ۲: صادقیه ، اشرفی اصفهانی نرسیده به بلوار مرزداران بن‌بست گلها پلاک ۳
• شعبه دماوند : دماوند ، چهار راه آیت ، نرسیده به میدان وثوق پلاک ۶
• 02191007788
• 02128421443
• [email protected]
• همه روزه از ۸ صبح تا ۸ شب

منو های پر کاربرد

شرکت خدمات مالی ایلیا حساب با این عقیده که امروزه در عرصه رقابتی اقتصادهای جهانی و ملی، استفاده از اطلاعات مالی و حسابداری مربوط، قابل اتکاء و مفید مهم ترین وسیله تصمیم گیری برای واحدهای تجاری می باشد و دستیابی به اطلاعات مالی و حسابداری مذکور جز با استفاده از خدمات حسابداران و مشاورین مدیریت امکان پذیر نیست، به منظور رفع نیازهای حسابداری و مدیریتی شرکت ‏ها، موسسات و بنگاه های اقتصادی، کارخانجات و ارتقاء سطح کیفی اطلاعات مالی و سیستم های مدیریتی، فعالیت های حرفه ای خود را با بهره گیری از كادر مجرب و نیروهای متخصص آغاز نموده…

آشنایی با مفهوم جریان نقدی

یکی از شاخصه‌های کلیدی سنجش سلامت مالی هر کسب‌وکار آنالیز جریان نقدی (Cash Flow) آن است. پول نقد از سرمایه‌گذاری‌ها، درآمد حاصل از وام، فروش و انحلال دارایی‌ها حاصل‌شده و جهت پرداخت هزینه‌های عملیاتی و مستقیم مرتبط با تأمین هزینه‌های روزانه شرکت بکار می‌رود. به‌بیان‌دیگر، می‌توان پول نقد را تفریق موجودی در ابتدا (مانده‌حساب اولیه) و پایان (مانده‌حساب پایانی) دوره حسابداری دانست. جریان نقدی مثبت حاکی از آن است که پول نقد در دسترس یا دارایی‌های نقدشونده (Liquid Assets) در حال افزایش بوده و نشانه‌ای از سلامت مالی خوب خواهد بود. برخورداری از پول نقد کافی به معنای توانایی کسب‌وکار در پرداخت هزینه‌های عملیاتی خود مانند نیروی‌کار، تأسیسات و طلبکاران است. از سوی دیگر، جریان نقدی منفی از کاهش دارایی‌های نقد‌شونده حکایت می‌کند. کسب‌وکاری که با تنش نقدینگی روبروشده و نتواند تعهدات خود را پرداخت کند در معرض سقوط مالی قرار خواهد گرفت. بنابراین، مدیریت جریان‌های نقدی و حفظ ذخایر اضطراری در راستای رویارویی با رویدادهای غیرمنتظره و تنش‌های محیط کسب‌وکار ضروری و نجات‌دهنده خواهد بود.

پولی که پادشاه است! کمبود نقدینگی بزرگ‌ترین مانع عملکرد مؤثر هر کسب‌وکار است، چراکه جریان نقدی منبع انرژی و موتور محرک پیشبرد فعالیت‌های اقتصادی است.

برخی اصطلاحات مهم
بحث جریان نقدی مبتنی بر سه عنصر کلیدی ذیل است:
۱- مطالبات (حساب‌های دریافتی- Accounts Receivables): جریان ورودی شامل عواید فروش و سایر دریافتی‌ها؛
۲- دیون (حساب‌های پرداختی- Accounts Payable): جریان خروجی شامل پرداخت عوارض، حقوق و غیره؛
۳- کسری‌ها (Shortfalls): خروج غیرمنتظره نقدینگی.
آشنایی و درک صحیح عناصر کلیدی نقدینگی ضرورت بی‌بدیل حفظ سلامت اقتصادی و دستیابی به اهداف موردنظر است.

صورت جریان وجوه نقد

از آنجا که صورت سود و زیان برمبنای حسابداری تعهدی است، ممکن است سود خالص جریان نقد عملیات را به خوبی نشان ندهد و گاهی ممکن است شرکت سود خالص و رو به رشد داشته باشد ولی به دلیل عدم توانایی درایجاد جریان نقد دچار مشکل اساسی و ورشکستگی شود که برای رفع این مشکلات از صورت جریان وجوه نقد که براساس مبنای نقدی تهیه میشود استفاده شده است.

صورت جریان وجوه نقد یکی از گزارش های مالی سه ماهه است که هر شرکت سهامی در بورس موظف به گزارش آن است.

صورت جریان وجوه نقد:

این گزارش اطلاعات اضافی مربوط به کلیه ی جریانها ی نقدی ای که یک شرکت برای عملیات جاری خودو سرمایه گذاری دریافت میکند وبه علاوه همه ی جریانهای خروجی پول را که برای فعالیت های تجاری وسرمایه گذاری در یک بازه ی زمانی انجام میشود را نشان میدهد.

این صورت علل تغییرات وجه نقد وشبه نقد و خلاصه ای از فعالیت های سرمایه گذاری،عملیاتی و تامین مالی را طی یک بازه ی زمانی ارائه می دهد.

صورت جریان وجوه نقد به ما نشان میدهد که چه مقدار وجه نقد در طی دوره ی حسابداری در یک سازمان ایجاد ومصرف شده است ونیز آنهارا بر حسب نوع فعالیت سازمان طبقه بندی میکند.

ودر نتیجه گزارش صورت جریان وجوه نقد که توسط حسابداری شرکتها و یا شرکتهای خدمات حسابداری تهیه میشوند اطلاعات مفیدی را در ارتباط با فعالیت های یک سازمان درایجاد وجه نقد از طریق عملیات جهت پرداخت سود سهام،پرداخت بدهی ها،سرمایه گذاری مجدد در سازمان جهت افزایش ظرفیت عملیاتی ونگهداری در اختیار ما قرار میدهد. همچنین درمورد فعالیت های تامین مالی یک سازمان که شامل بدهی و حقوق صاحبان سرمایه است اطلاعاتی را ارائه میکند.

هدف از تهیه صورت جریان وجوه نقد:

هدف اصلی از تهیه ی صورت جریان وجوه نقد بررسی دلائل تغییرات وجوه نقد جریان نقدی خروجی در یک بازه ی زمانی است.
صورت جریان وجوه نقد طبق استاندارد های حسابداری ایران ۵ طبقه است:

۱.جریانات نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی

۲.جریانات نقدی ناشی از بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی

انواع صورت های مالی شرکت ها - ترازنامه، سود و زیان و جریان وجوه نقد

بازار سرمایه، بازاری مناسب سرمایه‌گذاری می‌باشد که وجود شفافیت بالا همواره یکی از مزیت‌های این بازار به شمار می‌رود. این شفافیت به دو طریق محقق می‌گردد:
1- نظارت سازمان بورس اوراق بهادار بر معاملات و عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس
2- قوانین و دستورالعمل‌های لازم جهت ورود به بورس اوراق بهادار که شرکتها مستلزم به رعایت آن می‌باشند. یکی از این دستورالعمل‌ها، ارائه صورت‌ های مالی و حسابداری در پایان هر دوره مالی می‌باشد. این گزارشها در سایت کدال منتشر می‌گردند تا در دسترس عموم قرار گیرند. در ادامه شما را با انواع صورت های مالی آشنا می‌کنیم. از این طریق می‌توانید عملکرد شرکتها را بررسی نمایید.

تعریف صورت مالی

به گزارش‌هایی که شرکتها در پایان دوره‌های مالی منتشر می‌نمایند، صورت مالی گفته می‌شود. این گزارشات، وضعیت و گردش مالی، میزان دارایی و بدهی‌های شرکت را در بردارد که باید مطابق با اصول و استانداردهای حسابداری باشد. اطلاعات ثبت شده در این گزارشات، برگرفته از داده‌های مالی می‌باشد که توسط امور مالی هر شرکت ثبت و توسط موسسات حسابداری تنظیم می‌گردد. از آنجایی که صورتهای مالی بیانگر عملکرد و وضعیت دقیق شرکت می‌باشند از اهمیت بسیاری برخوردارند. تحلیلگران و صاحبان سهام هر شرکت با بررسی این صورتها، از ریسک سرمایه خود می‌کاهند؛ زیرا در صورت مشاهده عملکرد نامطلوب شرکت، سرمایه خود را خارج می‌نمایند.

دوره های مالی

شرکتها موظفند حداقل یکبار در سال، گزارشات مالی خود را در قالب صورت های مالی ارائه دهند. برخی از شرکتها در فواصل زمانی کوتاه‌تری اقدام به ارائه صورت مالی می‌نمایند. شرکتها می‌توانند در دوره‌های سه ماهه، شش ماهه و یا نه ماهه نیز گزارشات مالی خود را ارائه دهند.

انواع صورت های مالی

گزارشات مالی در انواع مختلفی تهیه می‌گردند که هریک بیانگر قسمت مشخصی از عملکرد شرکت می‌باشد. ترازنامه، گزارش سود و زیان (و سود و زیان جامع) شرکت و جریان وجوه نقد، انواع این صورتها می‌باشند. در ادامه به شرح هر یک می‌پردازیم.

1- ترازنامه (صورت مالی بیان کننده میزان بدهی و دارایی)

ترازنامه، نوعی صورت مالی است که حاوی اطلاعات مهمی از جمله دارایی شرکت می‌باشد. از این رو، می‌توان گفت که ترازنامه، مهم‌ترین صورت مالی شرکت است. اطلاعاتی از قبیل: میزان دارایی نقدی و جریان نقدی خروجی غیرنقدی، میزان بدهی‌ها و میزان دارایی صاحبان سرمایه شرکت، همگی در ترازنامه ذکر می‌گردد. مجموع سرمایه و بدهی‌های هر شرکت، میزان دارایی را مشخص می‌نماید. به این فرمول، معادله حسابداری می‌گویند.
(دارایی = بدهی + سرمایه)

انواع دارایی شرکتها

هر شرکت، دارای مقداری سرمایه نقدی و غیرنقدی می‌باشد که در مجموع، سرمایه شرکت را تشکیل می‌دهند. سرمایه نقدی همان میزان وجه نقد موجود در حساب شرکت است. میزان بدهی افراد به شرکت که از طریق چک و … تسویه و در نهایت به حساب شرکت واریز می‌گردد نیز جزء دارایی نقدی محسوب می‌شود.
ملک، ساختمان، ماشین آلات و … از جمله دارایی‌های فیزیکی محسوب می‌گردند که به آنها سرمایه غیرنقدی می‌گویند.

فرم استاندارد ترازنامه

در ستون راست جدول ترازنامه، دارایی (ثابت و جاری) شرکت و در انتهای آن مجموع این دارایی‌ها ثبت می‌گردد. در ستون چپ ترازنامه، اطلاعات بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه شرکت و در انتها نیز مجموع این هزینه‌ها ثبت می‌گردد. با کسر این مقادیر از میزان دارایی شرکت، میزان سرمایه شرکت بدست می‌آید. تصویر زیر نمونه‌ای از ترازنامه می‌باشد.

2- صورت مالی سود و زیان

گزارش سود و زیان شرکت، نوعی صورت مالی است که نمایی از عملکرد شرکت را در اختیار مدیران و سهامداران قرار می‌دهد. در این نوع صورت مالی ، کلیه درآمد‌ها و هزینه‌های شرکت ثبت می‌گردد. این اطلاعات شامل درآمدهای عملیاتی شرکت، هزینه‌های تولید، مالیات، بهره وام‌های دریافتی و کلیه هزینه‌های پرداختی و غیره می‌باشد که همگی در یک ستون قرار می‌گیرند. این صورت در نهایت میزان سود خالص و سود ناخالص شرکت را مشخص می‌سازد که در تصمیم‌گیری ذینفعان شرکت بسیار موثر است. از این رو گزارش سود و زیان نام گرفته است.

تعاریف اصطلاحات پرکاربرد در صورت سود و زیان شرکت

هزینه‌های مستقیم: به هزینه های مرتبط با تولید کالا گفته می‌شود. به عنوان مثال، برای تهیه کاغذ، هزینه خرید چوب یکی از هزینه‌های مستقیم می‌باشد.

هزینه‌های غیرمستقیم: به هزینه‌هایی که مستقیماً به کالا مربوط نمی‌شوند اما در فرآیند ساخت کالا الزامی هستند گفته می‌شود. به عنوان مثال حقوق، کارکنان کارخانه تولید کاغذ و یا هزینه تعمیر و نگهداری استهلاک ماشین‌آلات، از این قبیل هزینه‌ها می‌باشند.

درآمد و هزینه عملیاتی: به درآمد حاصل از فعالیت اصلی شرکت، درآمد عملیاتی و به میزان هزینه‌های صورت گرفته بابت این مقدار درآمد، هزینه عملیاتی گفته می‌شود که اعم از هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم می‌باشد.

سود عملیاتی: به میزان درآمد شرکت پس از کسر هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم، درآمد عملیاتی گفته می‌شود. در واقع، می‌توان گفت به میزان درآمد پس از کسر هزینه ها به جز مالیات و بهره، سود عملیاتی می‌گویند.

(هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم - درآمد عملیاتی = سود عملیاتی)

سود ناخالص: به میزان درآمد شرکت (حاصل از فروش کالا و خدمات) پس از کسر هزینه‌های تولید، سود ناخالص گفته می‌شود. (هزینه‌های مربوط به تولید - درآمد شرکت = سود ناخالص)

سود خالص: به میزان درآمد شرکت پس از کسر کل هزینه‌های سازمان اعم از هزینه‌های تولید، مالیات، بهره وام و حقوق کارکنان، سود خالص گفته می‌شود.

تفاوت سود خالص و ناخالص

این دو مقدار در گزارش سود و زیان شرکت ذکر می‌گردند. از این رو، درک مفهوم و تفاوت این دو برای هر تحلیلگر الزامی است.

• در سود ناخالص، تنها هزینه‌های مستقیم از درآمد کسر می‌گردد که نشانگر میزان کارآمدی شرکت در چرخه تولید می‌باشد؛ در حالی که در سود خالص کلیه هزینه‌ها (مستقیم و غیرمستقیم) از درآمد سازمان کسر می‌گردد. سود خالص، بیانگر میزان سودآوری شرکت است و ممکن است این عدد گاهی منفی شود که نشان دهنده زیان‌ده بودن شرکت می‌باشد.
• هدف از محاسبه سود ناخالص، مشاهده تاثیر هزینه‌های تولید بر میزان سود شرکت می‌باشد. هدف از محاسبه سود خالص نیز مشاهده عملکرد کلی شرکت در یک دوره مالی خاص می‌باشد.
• سود ناخالص نشان دهنده وضعیت سوددهی شرکت نیست؛ از این رو در تصمیمات آینده شرکت قابل اتکا نمی‌باشد. در حالی که در سود خالص، کلیه هزینه‌ها کسر شده و می‌توان در جهت پیشبرد و گسترش شرکت از آن بهره برد.

فرم استاندارد صورت سود و زیان

در نمونه بالا ابتدا میزان درآمد فروش (عملیاتی) ثبت شده است که با کسر میزان برگشت از فروش و تخفیفات، فروش خالص حاصل می‌شود. پس از کسر جریان نقدی خروجی بهای تمام شده کالای فروش رفته از مقدار فروش خالص، میزان سود ناخالص بدست می‌آید. سپس با مشخص نمودن میزان هزینه‌های غیرمستقیم مانند هزینه‌های توزیع و فروش، اداری، عمومی و کسر از سود ناخالص، میزان سود یا زیان عملیاتی مشخص می‌گردد. در صورت مثبت (منفی) بودن، این مقدار سود (زیان) عملیاتی را نشان می‌دهد. در نهایت با کسر میزان هزینه‌های مالی و غیر عملیاتی مانند مالیات بر درآمد و سایر هزینه‌ها، سود یا زیان خالص بدست می‌آید. این مقدار نیز با توجه به مثبت و یا منفی بودن، نشان دهنده سود یا زیان خالص شرکت می‌باشد.

هرکدام از این پارامترها (سود ناخالص، سود عملیاتی ، سود خالص) نشانگر عملکرد‌های مختلف شرکت می‌باشند که افراد با مشاهده و تحلیل آنها می‌توانند نسبت به سرمایه‌گذاری و یا خروج سرمایه خود تصمیم‌گیری نمایند.

3- صورت مالی جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد شرکت نیز یکی از صورت‌های مالی اساسی شرکت می‌باشد. اطلاعات ثبت شده در این صورت، در پنج قسمت مجزا قرار می‌گیرند که نشان می‌دهد که میزان وجه ورودی و خروجی شرکت چه میزان بوده و این مقادیر در چه محلی نهادینه شده است. به عنوان مثال، ممکن است سود خالص ثبت شده در گزارش سود و زیان، به صورت نقد در حساب شرکت موجود نباشد و این میزان در محلی سرمایه‌گذاری شده باشد. این گزارش، اطلاعاتی از این قبیل را در اختیار افراد قرار می‌دهد.

برداشتها از صورت جریان وجوه نقد

جریان نقدی مثبت، نشان دهنده افزایش ورود نقدینگی به شرکت می‌باشد. شرکتها می‌توانند این میزان را به تسویه بدهی، پرداخت به سهامداران و یا سرمایه‌گذاری در داخل و یا خارج از شرکت اختصاص دهند.
نقدشوندگی شرکتها بسیار با اهمیت است. ممکن است حتی شرکت‌های سودده با نقدشوندگی ضعیف به دلیل بلوکه بودن دارایی شرکت و یا سرمایه‌گذاری بیش از حد، متحمل شکست شوند. از این رو، وجود نقدینگی لازم به جهت تسویه بدهی‌های کوتاه مدت الزامی و حیاتی است.
مقدار بالای نقدینگی آزاد شرکتها نشان دهنده این است که شرکت تا چه حد می‌تواند برای گسترش شرکت هزینه کرده و به سهامداران پرداختی داشته باشد.

5 سرفصل در گزارش جریان وجوه نقد شرکت

صورت گردش وجوه از پنج قسمت مجزا تشکیل می‌شود. این قسمتها شامل فعالیتهای عملیاتی، سرمایه‌گذاری و تامین مالی در سه بخش مجزا و همچنین مالیات بر درآمد شرکت، بازده سرمایه‌گذاری‌ها و تامین مالی در دو بخش دیگر قرار می‌گیرند. در ادامه به شرح هر قسمت به ترتیب ذکر شده در گزارش مربوطه خواهیم پرداخت.

فعالیت های عملیاتی

بخشی از گزارش جریان وجوه نقد شرکت، به فعالیت‌های عملیاتی شرکت اختصاص دارد. میزان وجه حاصل شده از فعالیت‌های تجاری شرکت و نحوه مصرف این وجوه همراه با توضیحات مطرح گردیده است.

بازده سرمایه گذاری ها و تامین مالی

در این قسمت از صورت جریان وجوه نقد، میزان وجوه و سود پرداختی بابت تامین مالی و سود دریافتی از محل سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و کوتاه مدت درج می‌گردد. این موارد میزان اثربخش بودن سرمایه‌گذاری‌های شرکت و همچنین چشم ا‌ندازی از آینده را در اختیار افراد قرار می‌دهد.

مالیات بر درآمد

هر شرکت با توجه به میزان درآمد خود، موظف به پرداخت مالیات می‌باشد. مبلغ واریزی بابت مالیات در قسمتی مجزا از صورت جریان وجوه شرکت ثبت می‌گردد. میزان مالیات پرداختی می‌تواند در تصمیم گیری ذینفعان موثر باشد. قرار گرفتن این بخش در قسمتی مجزا مطابق استانداردهای حسابداری ایران می‌باشد.

فعالیت های سرمایه گذاری

گزارش این قسمت، به میزان ورودی و خروجی وجه نقد از سرمایه‌گذاری‌های شرکت اشاره دارد. به عنوان نمونه، هرگونه خرید و فروش منابع سرمایه‌گذاری شرکت، مانند: ملک، کارخانه ، ابزار و . در این قسمت ثبت می‌گردد. جریان نقدی مثبت نشان دهنده عملکرد مثبت یک شرکت می‌باشد، اما جریان نقدی خروجی لزوما تمامی شرکتها با جریان وجوه نقد منفی زیان‌ده نمی‌باشند. ممکن است شرکتی با میزان جریان وجوه نقد منفی، سرمایه‌گذاری بلند مدت هوشمندانه صورت داده باشد که در آینده منجر به عملکرد ویژه گردد. با بررسی این قسمت، می‌توان به این مهم پی برد.

فعالیت های تامین مالی

در قسمت فعالیت‌های تامین مالی، نحوه جذب نقدینگی مورد نیاز شرکت و همچنین بازپرداخت این وجه به سرمایه‌گذاران ثبت می‌گردد. به عنوان نمونه، با مشاهده این قسمت از گزارش جریان وجوه نقد، می‌توان متوجه شد شرکت در چه فواصلی، از کجا و چه مقدار سرمایه جذب می‌نماید. همچنین مواردی مانند: پرداخت سود نقدی، دریافت وام، فروش و یا انتشار اوراق بیشتر از فعالیت‌های تامین مالی محسوب می‌شوند.

4- صورت مالی سود و زیان جامع

صورت سود و زیان عادی، قادر به نمایش تمامی اطلاعات نمی‌باشد؛ از این رو، صورت سود و زیان جامع تهیه می‌گردد که شامل اطلاعات حقوق سرمایه‌گذاران است. برای تهیه این صورت نیاز به اطلاعات جدید نیست. از جمع‌آوری داده‌ها از ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد، می‌توان صورت سود و زیان جامع را تهیه نمود.

تعریف مفاهیم کاربردی در صورت سود و زیان جامع

درآمد تحقق نیافته: شرکتها در آغاز هر دوره، میزان درآمد، هزینه و سود خود تا پایان دوره مالی را تخمین می‌زنند. در پایان دوره، میزان سود، هزینه و فروش خالص در صورت سود و زیان ذکر می‌گردد. به تفاوت میزان پیش‌بینی شده برای این مقادیر با مقادیر واقعی آنها، میزان درآمد و سود تحقق نیافته گفته می‌شود که در صورت سود و زیان جامع ذکر می‌گردد. این میزان به دلیل تغییر ارزش دارایی‌ها و یا برخی بدهی‌ها صورت می‌گیرد.

سود تسعیر ارز: برخی از فعالیت‌های شرکت مانند معاملات خارجی، نیاز به تسعیر ارز دارد. (تسعیر= تبدیل ارز، بها تعیین کردن). این تبدیل ارز بر وضعیت مالی شرکت تاثیر می‌گذارد از این رو، در صورت سود و زیان جامع شرکت ذکر می‌گردد‌.

زیان تحقق نیافته: برخی از پروژه‌ها، سودآوری نداشته و تنها شرکت را متحمل هزینه اضافی می‌نمایند. با شناسایی و توقف اینگونه از پروژه‌ها، از هزینه اضافی و ضرر شرکت جلوگیری می شود؛ به این مقادیر، زیان تحقق نیافته گفته می‌شود که از به هدر رفتن سود شرکت جلوگیری می‌نماید.

تعدیلات سنواتی: به اشتباهات و تغییرات در رویه حسابداری، تعدیلات سنواتی گفته می‌شود. این مقادیر در صورت سود و زیان جامع آورده می‌شود. به طور نمونه شیوه حسابداری یک شرکت در سال 1399 تغییر کرده است؛ برای جلوگیری از ایجاد خطا حساب‌های قبلی تعدیل می‌گردند. گاهی ممکن است جریان نقدی خروجی در ارقام اشتباهی صورت گیرد که این مورد نیز در قسمت تعدیلات ثبت می‌گردد. نکته قابل توجه این است که برای هر اصلاح وجود سند الزامیست.

نمونه استاندارد صورت سود و زیان جامع

سخن آخر

در بورس، معمولا حباب قیمتی وجود دارد که قیمت معامله شده در بازار با ارزش ذاتی سهام متفاوت است. تحلیلگران بنیادی سعی دارند از این حباب قیمتی اطلاع یافته و سود کسب نمایند؛ به طوری که سهم‌ها را با قیمتی کمتر از ارزش ذاتی خریداری کرده و با قیمتی بالاتر از ارزش ذاتی به فروش برسانند. این امر با مطالعه و بررسی دقیق صورت های مالی شرکتها امکان‌پذیر است. در این صورتها اطلاعات مهمی نهفته است که با مشاهده و بررسی این اطلاعات می‌توان از آینده مالی و قیمت ذاتی سهام شرکت مطلع شد.

محاسبه دوره بازگشت سرمایه در طرح توجیهی

دوره بازگشت سرمایه در طرح توجیهی در واقع زمان لازم برای بازگشت هزینه‌های سرمایه‌گذاری به وسیله جریان نقدی ورودی به سازمان است. این یعنی دوره بازگشت سرمایه تعداد سال‌های لازم برای دریافت هزینه اولیه سرمایه‌گذاری شده است. مثلاً اگر پنج سال طول بکشد که سرمایه‌گذاری اولیه جبران گردد می‌گویند دوره بازگشت سرمایه پنج سال است.

یک سرمایه‌گذاری مطلب به طور مستقیم به دوره بازگشت سرمایه آن بستگی دارد و هرچه دوره کوتاه تر باشد به معنای جذابیت بالاتر سرمایه‌گذاری خواهد بود. مثلاً اگر یک سرمایه‌گذاری دو میلیون‌تومانی در ابتدای سال اول جریان نقدی خروجی یک میلیون و پانصد هزار تومان و در پایان سال دوم پانصد هزار تومان عایدی داشته باشد، دوره بازگشت آن دو سال خواهد بود.

پس به طور خلاصه محاسبه دوره بازگشت سرمایه در طرح توجیهی کمک می‌کند مدت زمانی را که طول می‌کشد تا سرمایه‌گذاری اولیه در پروژه با عایدات آن برابر شود به دست آوریم.

کاربردها و نقاط مثبت استفاده از دوره بازگشت سرمایه

دوره بازگشت سرمایه یکی از روش‌های استاندارد ارزیابی طرح‌های اقتصادی بوده و به دلیل راحت بودن محاسبه آن توسط بیشتر فعالین زمینه‌های مالی استفاده می‌شود در این روش معیار ارزیابی طرح، کوتاهی و بلندی زمان بازگشت سرمایه خواهد بود یعنی طرح‌هایی که دوره بازگشت سرمایه کوتاه‌تری دارند جذابیت بیشتری نسبت به طرح‌هایی با دوره بازگشت بلندمدت‌تر دارند. این روش به‌خصوص در هنگام مقایسه دو یا چند طرح از نظر اقتصادی کاربرد دارد.

ب نقاط ضعف شاخص دوره بازگشت سرمایه

برخلاف روش‌های محاسبه سود با استفاده از شاخص‌های NPV و IRR، برای محاسبه دوره بازگشت سرمایه (PBP) ارزش زمانی پول در نظر گرفته نشده و فرض می‌شود جریانات نقدی در سال‌های قبل، دارای ارزش یکسانی هستند؛ اما باید به این موضوع دقت کرد که درنظرداشتن ارزش زمانی پول، میزان دقت را در محاسبات دوره بازگشت سرمایه بالا خواهد برد.

پس چنانچه گفته شد در محاسبه شاخص PBP ارزش زمانی پول در نظر گرفته نشده و جریانات نقدی با فرض دارابودن ارزش یکسان در سال‌های مختلف، با هم جمع می‌شوند. ازآنجاکه در نظر گرفتن ارزش زمانی پول بر دقت و صحت محاسبات خواهد افزود، جهت رفع این مشکل، به‌جای شاخص PBP از شاخص دوره بازگشت سرمایه متحرک (DPBP) که مخفف Dynamic Payback Period است و در آن جریانات نقدی پس از تنزیل شدن با یکدیگر جمع می‌شوند، استفاده می‌گردد.

فرمول نرخ بازگشت سرمایه

برای محاسبه دوره بازپرداخت می‌توان از جدول داده‌های فرضی زیر استفاده کرد.

سطر اول جدول (An) سال اول تا سوم فاز ساخت پروژه است. جریان نقدی ورودی آن صفر است. از سال چهارم که شروع بهره‌برداری از پروژه است و درآمدهای پروژه در جریان نقدی ورودی آن لحاظ شده است.

سطر دوم (Bn) جریانات نقدی خروجی را نشان می‌دهد. از سال اول تا سوم هزینه‌های سرمایه‌گذاری پروژه در فاز ساخت و از سال چهارم هزینه‌های تولید، مواد اولیه و سایر هزینه‌های پروژه لحاظ گردیده است.

سطر سوم (Cn) هم مساوی جریانات نقدی ورودی منهای جریانات نقدی خروجی (An-Bn) در همان سال است.

سطر چهارم (ΣCn) حاصل جمع جبری سطر Cn تا همان سال است.

زمانی که جمع اعداد سطر چهارم یعنی خالص جریانات نقدی تجمعی صفر گردد، درواقع کل جریانات نقدی خروجی و ورودی دوره‌های قبلی در زمان موردنظر برابر یکدیگر شده است. به زبان ساده درآمدهای حاصل از پروژه توانسته هزینه‌های پروژه را جبران کند. در این مثال، در سال ششم ΣCn برابر صفر شده جریان نقدی خروجی است؛ بنابراین دوره بازگشت پروژه از آغاز سرمایه‌گذاری ۶ سال و از آغاز دوره بهره‌برداری از طرح ۳ سال خواهد بود.

دوره بازگشت سرمایه تنزیلی چیست؟

همان‌طور که گفته شد در معیار دوره بازگشت سرمایه محدودیت‌هایی وجود دارد که از آن جمله به موارد زیر اشاره می‌شود.

1. این معیار یک معیار غیراقتصادی است. به‌عبارت‌دیگر در محاسبه معیار فوق ارزش زمانی پول مدنظر قرار نگرفته و لذا هزینه‌های محاسباتی در برگیرنده هزینه‌های فرصت سرمایه‌گذاری نخواهند بود.
2. در به‌کارگیری این معیار عایدات بعد از دوره بازگشت سرمایه مدنظر قرار نمی‌گیرد. به‌عبارت‌دیگر و تنها با به‌کارگیری این معیار، ممکن است نتیجه ارزیابی به ضرر طرح‌هایی تمام شود که دارای سود اقتصادی بیشتری در طول عمر خود بوده ولی در عوض از دوره بازگشت سرمایه طولانی‌تری برخوردار هستند.
3. این معیار، پارامترهایی نظیر ارزش اسقاطی ماشین‌آلات را پس از عمر مفید طرح مدنظر قرار نمی‌دهد.
4. در محاسبه و کاربرد این معیار، میزان سنجش بازگشت اصل سرمایه طرح بوده و نه میزان سودآوری طرح؛ لذا تصمیم‌گیری تنها با تأکید بر این معیار می‌تواند موجبات عدم تخصیص بهینه منابع را به دنبال داشته باشد.جریان نقدی خروجی

به‌منظور رفع ایراد وارد بر معیار دوره بازگشت سرمایه، از معیار دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده استفاده می‌گردد. بدین منظور برای محاسبه دوره بازگشت سرمایه از مقادیر تنزیل شده جریان نقدینگی استفاده می‌گردد. در این حالت دوره بازگشت سرمایه نشان‌دهنده مدت زمانی است که طول جریان نقدی خروجی می‌کشد تا سود تنزیل شده طرح برابر با صفر گردد.

نقش نرم‌افزار کامفار (Comfar) در محاسبه دوره بازگشت سرمایه در طرح توجیهی

نرم‌افزار کامفار یکی از مهم‌ترین نرم‌افزار محاسباتی در طرح‌های توجیهی است. این نرم‌افزار کاربردی توسط بخش توسعه صنعتی سازمان ملل متحد یونیدو برای محاسبات طرح‌های توجیهی تهیه شده، در سه نسخه تهیه شده است. از مهم ترین خصوصیات این نرم‌افزار در طرح‌های توجیهی اقتصادی و صنعتی وجود فرم‌ها و جداولی است که اطلاعات آن باید تکمیل شود.

محاسبات و جداول به‌صورت ریز و دقیق با فرمول‌های ریاضی و مهندسی جریان نقدی خروجی تعریف شده است. گفتنی است وجود این فرم‌ها به این معنا نیست که با تکمیل آن‌ها خروجی نرم‌افزار تحلیل درستی از پروژه می‌دهد.

چرا که مثل هر طرح توجیهی دیگری باید اطلاعات درست و دقیق به نرم‌افزار داده شود. پیش‌فرض‌ها باید بر اساس واقعیات روز انتخاب و برنامه زمان‌بندی هزینه‌ها در زمان واقعی وارد شوند، مدل‌های مالی کسب و کار نیز از قبل بررسی شده باشند تا پس از محاسبات خطا ندهد.

اگر بعد از محاسبات این نرم‌افزار خطا رخ دهد با توجه به شماره خطا اطلاعات وارد شده احتیاج به تصحیح دارد.

یادآوری این نکته اهمیت دارد که وجود گزارش کامفار به معنای درستی و یا محاسبات دقیق نبوده و این نرم‌افزار تنها وسیله‌ای برای تسریع محاسبات است. اطلاعات ورودی درست، مدل‌سازی مالی واقعی، توانایی تحلیل خروجی‌ها، از پیش‌شرط‌های یک طرح‌ توجیهی قابل‌قبول است.

استفاده از محاسبات بازگشت دوره سرمایه و اشتباهات مربوط به آن

برای تعیین مطلوب بودن نتایج محاسبات دوره بازگشت، مدیریت حداکثر دوره بازگشت سرمایه موردنظر را برای بازیابی هزینه‌های اولیه سرمایه‌گذاری تعیین می‌کند.

بسته به دوره بازگشت محاسبه شده یک پروژه، مدیریت می‌تواند تصمیم بگیرد که پروژه را قبول یا رد کند. اگر این دوره کمتر یا برابر با حداکثر دوره بازگشت موردنظر مدیریت باشد، یک پروژه سرمایه‌گذاری پذیرفته می‌شود. موارد زیر از مزایای محاسبات بازگشت دوره سرمایه هستند.

• آسان بودن فهم آن و وجود محاسبه ساده
• از پیش تعیین شدن ریسک پروژه و امکان به دست آوردن تصویری سریع و واضح از اینکه آیا سرمایه‌گذاری ایده خوبی است خیر

یکی از کاستی‌های مهم این روش همان‌طور که در بال ذکر شد این است که ارزش پول را در گذر زمان در نظر نمی‌گیرد و درآمد آینده را باارزش کنونی پول می‌سنجد و هرچه پروژه بیشتر به طول بینجامد، احتمال اینکه این محاسبات دقیق باشند، کمتر خواهد شد.

بازگشت سرمایه به ما می‌گوید چه زمان سرمایه اولیه خود را به دست می‌آوریم، ولی این مسئله را در نظر نمی‌گیرد که در تمام طول این مدت، ما پول خود را در دسترس نخواهیم داشت.

به همین دلیل معمولاً روش ارزش خالص کنونی، بهتر خواهد بود. یکی دیگر از مشکلات بازگشت سرمایه این است که در مورد نرخ سود به ما اطلاعاتی نمی‌دهد، این مسئله وقتی مشکل‌ساز خواهد شد که ذی‌نفعان می‌خواهند به میزان مشخصی از سود در آینده برسد.

اینجاست که برخی متخصصان از بازگشت سرمایه تنزیل شده استفاده می‌کنند. این روش یک روش اصلاح شده است که میزان افت ارزش پول را هم در نظر می‌گیرد. البته باید در نظر داشت که این روش فقط یک محاسبه تقریبی است، نه یک تحلیل دقیق مالی. پس از اینکه این محاسبات انجام گرفت و به نظر رسید این سرمایه‌گذاری موفق خواهد شد، بهتر آن است که تحلیل‌های دقیق‌تری با یکی دیگر از روش‌های مرسوم انجام داد.

سخن آخر

اینکه هر نوع کسب‌وکاری برای پیشرفت نیاز به سرمایه‌گذاری دارد نکته واضحی است؛ اما مهم‌تر از آن دوره بازگشت سرمایه است که هرچقدر کمتر باشد، بهتر است.

شایان‌ذکر است که این زمان باید کوتاه‌تر از زمان اجرای پروژه باشد و در غیر این صورت دلیلی برای سرمایه‌گذاری وجود نخواهد داشت. هرچه زمان بازگشت سرمایه‌گذاری طولانی‌تر باشد، از ارزش کار ما کمتر خواهد شد. پس محاسبه دوره بازگشت سرمایه در طرح توجیهی که قبل از هرگونه اقدام عملی صورت می‌گیرد، نقش حیاتی در اجرا و عدم اجرای یک پروژه خواهد داشت.